ಚೇತನಾಚೇತನಾತ್ಮಕಸ್ಯ ಜಗತಃ ಸರ್ಗೇ ಪ್ರಸ್ತುತೇ ಸ್ವಮತವಿವೇಚನಾರ್ಥಂ ಮತಾಂತರಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ –

ವಿಭೂತಿಂ ಪ್ರಸವಮಿತಿ ।

ಈಶ್ವರಸ್ಯ ವಿಭೂತಿರ್ವಿಸ್ತಾರಃ ಸ್ವಕೀಯೈಶ್ವರ್ಯಖ್ಯಾಪನಂ ಸೃಷ್ಟಿರಿತಿ ಪಕ್ಷೇ ಸೃಷ್ಟೇರ್ವಸ್ತುತ್ವಶಂಕಾಯಾಂ ಪಕ್ಷಾಂತರಮಾಹ –

ಸ್ವಪ್ನೇತಿ ।

ಕುತಃ ಸೃಷ್ಟಿಚಿಂತಕಾನಾಮೇತನ್ಮತಂ, ತತ್ತ್ವವಿದಾಮೇವ ಕಿಂ ನ ಸ್ಯಾತ್, ತತ್ರಾಽಽಹ –

ನ ತ್ವಿತಿ ।

ಸೃಷ್ಟೇರಪಿ ವಸ್ತುತ್ವಾದ್ ವಸ್ತುಚಿಂತಕಾನಾಮಪಿ ತತ್ರಾಽಽದರೋ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ –

ಇಂದ್ರ ಇತಿ ।

ಮಾಯಾಮಯೀ ಸೃಷ್ಟಿರಾದರವಿಷಯಾ ನ ಭವತೀತ್ಯತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ –

ನ ಹೀತಿ ।

ಮಾಯಾದೀತ್ಯಾದಿಶಬ್ದೇನ ತತ್ಕಾರ್ಯಂ ಗೃಹ್ಯತೇ ।

ದೃಷ್ಟಾಂತನಿವಿಷ್ಟಮರ್ಥಃ ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕೇ ಯೋಜಯತಿ –

ತಥೈವೇತಿ ।

ತರ್ಹಿ ಪರಮಾರ್ಥಚಿಂತಕಾನಾಂ ಕುತ್ರಾಽಽದರ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸದೃಷ್ಟಾಂತಮುತ್ತರಮಾಹ –

ಸೂತ್ರೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಮಾಯಾಚ್ಛನ್ನತ್ವಮದೃಶ್ಯಮಾನತ್ವೇ ಹೇತುಃ । ತುರೀಯಾಖ್ಯಂ ಜಾಗ್ರತ್ಸ್ವಪ್ನಸುಷುಪ್ತೇಭ್ಯೋ ವಿಶ್ವತೈಜಸಪ್ರಾಜ್ಞೇಭ್ಯಶ್ಚಾತಿರಿಕ್ತಂ ತದಸ್ಪೃಷ್ಟಮಿತಿ ಶೇಷಃ । ಪರಮಾರ್ಥತತ್ತ್ವಚಿಂತಾ ಹಿ ಸಮ್ಯಗ್ಧೀದ್ವಾರಾ ಫಲವತೀ, ನ ಸೃಷ್ಟೇಃ ।

ತತಃ ಸೃಷ್ಟಾವನಾದರಸ್ತತ್ತ್ವನಿಷ್ಠಾನಾಮಿತ್ಯಾಹ –

ನೇತಿ ।

ಪರಮಾರ್ಥಚಿಂತಕಾನಾಂ ಸೃಷ್ಟಾವನಾದರಾದಪರಮಾರ್ಥನಿಷ್ಠಾನಾಮೇವ ಸೃಷ್ಟೌ ವಿಶೇಷಚಿಂತೇತ್ಯುಕ್ತೇಽರ್ಥೇ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಥಮವತಾರಯತಿ –

ಇತ್ಯತ ಇತಿ ।

ಜಾಗ್ರದ್ ಗತಾನಾಮರ್ಥಾನಾಮೇವ ಸ್ವಪ್ನೇ ಪ್ರಥನಾತ್ ತಸ್ಯ ಸತ್ಯತ್ವಂ ಮಾಯಾಯಾಶ್ಚ ಮಣ್ಯಾದಿಲಕ್ಷಣಾಯಾಃ ಸತ್ಯತ್ವಾಂಗೀಕಾರಾದನಯೋರ್ವಿಕಲ್ಪಯೋಃ ಸಿದ್ಧಾಂತಾದ್ ವೈಷಮ್ಯಮುನ್ನೇಯಮ್ ॥೭॥