மாண்டூ³க்யோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (மாண்டூ³க்ய)
 
கார்யகாரணப³த்³தௌ⁴ தாவிஷ்யேதே விஶ்வதைஜஸௌ ।
ப்ராஜ்ஞ: காரணப³த்³த⁴ஸ்து த்³வௌ தௌ துர்யே ந ஸித்⁴யத: ॥ 11 ॥
விஶ்வாதீ³நாம் ஸாமாந்யவிஶேஷபா⁴வோ நிரூப்யதே துர்யயாதா²த்ம்யாவதா⁴ரணார்த²ம் — கார்யம் க்ரியத இதி ப²லபா⁴வ:, காரணம் கரோதீதி பீ³ஜபா⁴வ: । தத்த்வாக்³ரஹணாந்யதா²க்³ரஹணாப்⁴யாம் பீ³ஜப²லபா⁴வாப்⁴யாம் தௌ யதோ²க்தௌ விஶ்வதைஜஸௌ ப³த்³தௌ⁴ ஸங்க்³ருஹீதௌ இஷ்யேதே । ப்ராஜ்ஞஸ்து பீ³ஜபா⁴வேநைவ ப³த்³த⁴: । தத்த்வாப்ரதிபோ³த⁴மாத்ரமேவ ஹி பீ³ஜம் ப்ராஜ்ஞத்வே நிமித்தம் । தத: த்³வௌ தௌ பீ³ஜப²லபா⁴வௌ தத்த்வாக்³ரஹணாந்யதா²க்³ரஹணே துரீயே ந ஸித்⁴யத: ந வித்³யேதே, ந ஸம்ப⁴வத இத்யர்த²: ॥

விஶ்வாதி³ஷ்வவாந்தரவிஶேஷநிரூபணத்³வாரேண துரீயமேவ நிர்தா⁴ரயதி –

கார்யேதி ।

ஶ்லோகஸ்ய தாத்பர்யமாஹ –

விஶ்வாதீ³நாமிதி ।

விஶ்வதைஜஸயோருப⁴யப³த்³த⁴த்வம் ஸாமாந்யம், ப்ராஜ்ஞஸ்ய காரணமாத்ரப³த்³த⁴த்வம் விஶேஷ: ।

அதே²த³ம் நிரூபணம் குத்ரோபயுஜ்யதே ? தத்ரா(அ)(அ)ஹ –

துர்யேதி ।

ப்ராஜ்ஞஸ்ய காரணமாத்ரப³த்³த⁴த்வம் ஸாத⁴யதி –

தத்த்வாப்ரதிபோ³தே⁴தி ।

த்ரயாணாமவாந்தரவிஶேஷே ஸ்தி²தே ப்ரக்ருதேதுரீயே கிமாயாதமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ –

தத இதி ।

தயோஸ்தஸ்மிந்நவித்³யமாநத்வம் சிதே³கதாநே தயோர்நிரூபயிதுமஶக்யத்வாதி³த்யாஹ –

ந ஸம்ப⁴வத இதி ॥11॥