ಯದೋಂಕಾರಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮತ್ವಮಾಪನ್ನಸ್ಯ ತುರೀಯಸ್ಯಾಪೂರ್ವತ್ವಮನಂತರತ್ವಮಿತ್ಯಾದಿವಿಶೇಷಣಮುಕ್ತಮ್, ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ –

ಸರ್ವಸ್ಯೇತಿ ।

ಯಥೋಕ್ತವಿಶೇಷಣಂ ಪ್ರಣವಂ ಪ್ರತ್ಯಂಚಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯ ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವತೀತ್ಯಾಹ –

ಏವಂ ಹೀತಿ ।

ಪೂರ್ವಾರ್ಧಂ ವ್ಯಾಕರೋತಿ –

ಆದೀತಿ ।

ಸರ್ವಸ್ಯೈವೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಸ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಸ್ಥಿತಿಲಯಾ ಯಥೋಕ್ತಪ್ರಣವಾಧೀನಾ ಭವಂತಿ । ಅತಸ್ತಸ್ಯೋಕ್ತಂ ವಿಶೇಷಣಂ ಯುಕ್ತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತತ್ರ ಪರಿಣಾಮವಾದಂ ವ್ಯಾವರ್ತ್ಯ ವಿವರ್ತವಾದಂ ದ್ಯೋತಯಿತುಮುದಾಹರತಿ –

ಮಾಯೇತಿ ।

ಅನೇಕೋದಾಹರಣಮುತ್ಪದ್ಯಮಾನಸ್ಯಾನೇಕವಿಧಾತ್ವಬೋಧನಾರ್ಥಮ್ ।

ಪ್ರಣವಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯಾವಿಕೃತಸ್ಯೈವ ಸ್ವಮಾಯಾಶಕ್ತಿವಶಾಜ್ಜಗದ್ಧೇತುತ್ವಮಿತ್ಯತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ –

ಯಥೇತಿ ।

ಯಥಾ ಮಾಯಾವೀ ಸ್ವಗತವಿಕಾರಮಂತರೇಣ ಮಾಯಾಹಸ್ತ್ಯಾದೇರಿಂದ್ರಜಾಲಸ್ಯ ಸ್ವಮಾಯಾವಶಾದೇವ ಹೇತುಃ, ಯಥಾ ವಾ ರಜ್ಜ್ವಾದಯಃ ಸ್ವಗತವಿಕಾರವಿರಹಿಣಃ ಸ್ವಾಜ್ಞಾನಾದೇವ ಸರ್ಪಾದಿಹೇತವಸ್ತಥಾಽಯಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರಣವಭೂತೋ ವ್ಯವಹಾರದಶಾಯಾಂ ಸ್ವಾವಿದ್ಯಯಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಹೇತುರ್ಭವತಿ । ಅತೋ ಯುಕ್ತಂ ತಸ್ಯ ಪರಮಾರ್ಥಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತವಿಶೇಷಣವತ್ತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧಂ ವಿಭಜತೇ –

ಏವಂ ಹೀತಿ ।

ಪೂರ್ವೋಕ್ತವಿಶೇಷಣಸಂಪನ್ನಮಿತಿ ಯಾವತ್ ।

ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಮುಕ್ತಿಹೇತೋಃ ಸಹಾಯಾಂತರಾಪೇಕ್ಷಾ ನಾಸ್ತೀತಿ ಸೂಚಯತಿ –

ತತ್ಕ್ಷಣಾದೇವೇತಿ ।

ತದಾತ್ಮಭಾವಮಿತ್ಯತ್ರ ತಚ್ಛಬ್ದೇನಾಪೂರ್ವಾದಿವಿಶೇಷಣಂ ಪರಮಾರ್ಥವಸ್ತು ಪರಾಮೃಶ್ಯತೇ ॥೨೭॥