రయిప్రాణౌ శ్రుతిః స్వయమేవ వ్యాచష్ట ఇత్యాహ –
తత్రాఽఽదిత్య ఇతి ।
ప్రజాపతేరేవ సంవత్సరాదిప్రజాపర్యన్తస్రష్టృత్వం వక్తుం రయిప్రాణయోః సంవత్సరస్రష్ట్రోః ప్రజాపత్యుపాదానత్వాత్ప్రజాపత్యాత్మత్వమాహ –
తదేతదేకమితి ।
కథమేకస్యాత్తాఽన్నం చేతి భేద ఇత్యాశఙ్క్య తస్యైవ గుణభావవివక్షయాఽఽన్నత్వం ప్రాధాన్యవివక్షయా చాత్తృత్వమితి భేద ఇత్యాహ –
గుణేతి ।
రయిప్రాణయోః కథం ప్రజాపత్యాత్మత్వమితి శఙ్కతే ।
కథమితి ।
తత్ర రయేః సర్వాత్మకత్వాత్ప్రజాపతిత్వమిత్యాహ –
రయిరితి ।
అమూర్తస్యాపి వాయ్వాదేః కేనచిదద్యమానత్వాద్రయిత్వమిత్యర్థః । నను మూర్తామూర్తయోరత్రన్నయోరుభయోరపి రయిత్వేఽన్నమేవ రయిరితి కథముక్తమిత్యాశఙ్క్య మూర్తామూర్తత్వవిభాగమకృత్వా సర్వస్య గుణభావమాత్రవివక్షయా సర్వం రయిరిత్యుచ్యతే ।
యదోభే విభజ్య గుణప్రధానభావేన వివక్ష్యేతే తదాఽమూర్తేన ప్రాణేన మూర్తస్యాద్యమానత్వాన్మూర్తస్యైవ రయిత్వమిత్యాహ –
తస్మాదితి ॥ ౫ ॥