ಅಥೇತಿ ।
ಮಾರ್ಗಾಂತರಾರಂಭಾರ್ಥೋಽಥಶಬ್ದಃ ।
ಪ್ರಜಾಪತ್ಯಾತ್ಮವಿಷಯೇತಿ ।
ತತ್ತಾದಾತ್ಮ್ಯವಿಷಯಯೇತ್ಯರ್ಥಃ । ಆದಿತ್ಯಮಭಿಜಯಂತ ಇತಿ ಪೂರ್ವಮನ್ವಯಾರ್ಥಮುಕ್ತಮಿದಾನೀಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಾರ್ಥಮಿತಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮ್ ।
ಸಾಮಾನ್ಯಮಿತಿ ।
ಸಮಷ್ಟಿರೂಪಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವಿದ್ಯಾವತಾಮಿತಿ ।
ಕರ್ಮಾನಧಿಕಾರಿಣಾಮತ ಏವ ಕೇವಲೋಪಾಸನವತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕರ್ಮಿಣಾಂ ಚ ಜ್ಞಾನವತಾಮಿತಿ ।
ಸಮುಚ್ಚಯವತಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ನನು ಕೇವಲಕರ್ಮಿಣಾಮಪ್ಯಾದಿತ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಾವಪುನರಾವೃತ್ತಿರ್ಭವಷ್ಯತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ತೇಷಾಮಾದಿತ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿರೇವ ನಾಸ್ತೀತಿ ವಕ್ತುಮಿತ್ಯೇಷ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ –
ಇತಿ ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ತಸ್ಮಾತ್ತೇಷಾಮಾದಿತ್ಯಪ್ರಾಪ್ತಿರನಾಶಂಕ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ ।
ಯದ್ವಾ ತಸ್ಯಾಯನೇ ಇತ್ಯಾರಭ್ಯೇತ್ಯೇಷ ನಿರೋಧ ಇತ್ಯಂತಂ ಶ್ರುತಿವಾಕ್ಯಮಯನಯೋ ರಯಿಪ್ರಾಣತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಪರತಯಾ ವ್ಯಾಖ್ಯೇಯಮ್ । ತಥಾ ಹಿ । ಸಂವತ್ಸರಸ್ಯ ರಯಿಪ್ರಾಣಮಿಥುನನಿರ್ವರ್ತ್ಯತ್ವೇ ರಯಿಪ್ರಾಣರೂಪತ್ವಂ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಂ ತತ್ಕಥಮಿತಿ ಪೃಚ್ಛತಿ –
ತತ್ಕಥಮಿತಿ ।
ತದವಯವಯೋರಯನಯೋಸ್ತದ್ರೂಪತ್ವಂ ವಕ್ತುಂ ತಯೋಃ ಪ್ರಥಮಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಮಾಹ –
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಮೇವಾಽಽಹ –
ಯಾಭ್ಯಾಮಿತಿ ।
ಏವಮಪಿ ಕಥಂ ತಯೋಸ್ತದಾತ್ಮಕತ್ವಮಿತ್ಯಾಹ –
ಕಥಮಿತಿ ।
ದಕ್ಷಿಣಾಯನಸ್ಯ ರಯಿತ್ವಂ ವಕ್ತುಂ ಕರ್ಮಿಣಾಂ ರಯಿರೂಪಚಂದ್ರನಿರ್ವರ್ತಕತ್ವಮಾಹ –
ತತ್ತತ್ರೇತಿ ।
ಲೋಕಮಿತಿ ।
ಸೋಮರೂಪಂ ಶರೀರಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಕೃತತ್ವಂ ಪುನರಾವೃತ್ತ್ಯಾ ಸಾಧಯತಿ –
ಕೃತರೂಪತ್ವಾದಿತಿ ।
ರಯಿರೂಪಚಂದ್ರಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣಾಯನದ್ವಾರಾ ಪ್ರಾಪ್ಯತ್ವಾತ್ತಸ್ಯಾಯನಸ್ಯ ತದಂತರ್ಭಾವ ಇತಿ ವಕ್ತುಂ ತಸ್ಯ ಕರ್ಮಭಿಃ ಪ್ರಾಪ್ಯತ್ವಮಾಹ –
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಏವಂ ಚ ತಸ್ಯ ರಯಿತ್ವಂ ಸಿದ್ಧಮಿತ್ಯಾಹ –
ಏಷ ಇತಿ ।
ಪಿತೃಯಾಣೋಪಲಕ್ಷಿತ ಇತಿ ।
ತತ್ಪ್ರಾಪ್ಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ತತಶ್ಚ ತದ್ವಿಶೇಷಣಸ್ಯಾಯನಸ್ಯಾಪಿ ರಯಿತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಇದಾನೀಮುತ್ತರಾಯಣಸ್ಯ ಪ್ರಾಣತ್ವಮಾಹ –
ಅಥೇತಿ ।
ಪ್ರಾಣರೂಪಾದಿತ್ಯಪ್ರಾಪಕತ್ವಾದುತ್ತರಾಯಣಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಾಣತ್ವಮಿತಿ ಸಂವತ್ಸರಸ್ಯ ರಯಿಪ್ರಾಣಮಿಥುನಾತ್ಮಕತ್ವಮಿತಿ ತತ್ಕಾರ್ಯತ್ವಂ ಯುಕ್ತಮಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಅಸ್ಯ ಕರ್ಮಸಾಧ್ಯಚಂದ್ರವೈಲಕ್ಷಣ್ಯಮಾಹ –
ಏತದ್ವಾ ಇತಿ ।
ಇತರತ್ಸರ್ವಂ ಸಮಾನಮ್ ।
ಅಸ್ಮಿನ್ನರ್ಥ ಇತಿ ।
ಸಂವತ್ಸರಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೧೦ ॥