ಪ್ರಶ್ನೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಪ್ರಶ್ನ)
 
ಅಹೋರಾತ್ರೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತಸ್ಯಾಹರೇವ ಪ್ರಾಣೋ ರಾತ್ರಿರೇವ ರಯಿಃ ಪ್ರಾಣಂ ವಾ ಏತೇ ಪ್ರಸ್ಕಂದಂತಿ ಯೇ ದಿವಾ ರತ್ಯಾ ಸಂಯುಜ್ಯಂತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮೇವ ತದ್ಯದ್ರಾತ್ರೌ ರತ್ಯಾ ಸಂಯುಜ್ಯಂತೇ ॥ ೧೩ ॥
ಸೋಽಪಿ ಮಾಸಾತ್ಮಾ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಸ್ವಾವಯವೇ ಅಹೋರಾತ್ರೇ ಪರಿಸಮಾಪ್ಯತೇ । ಅಹೋರಾತ್ರೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ಪೂರ್ವವತ್ । ತಸ್ಯಾಪಿ ಅಹರೇವ ಪ್ರಾಣಃ ಅತ್ತಾ ಅಗ್ನಿಃ ರಾತ್ರಿರೇವ ರಯಿಃ ಪೂರ್ವವದೇವ । ಪ್ರಾಣಮ್ ಅಹರಾತ್ಮಾನಂ ವೈ ಏತೇ ಪ್ರಸ್ಕಂದಂತಿ ನಿರ್ಗಮಯಂತಿ ಶೋಷಯಂತಿ ವಾ ಸ್ವಾತ್ಮನೋ ವಿಚ್ಛಿದ್ಯಾಪನಯಂತಿ । ಕೇ ? ಯೇ ದಿವಾ ಅಹನಿ ರತ್ಯಾ ರತಿಕಾರಣಭೂತಯಾ ಸಹ ಸ್ತ್ರಿಯಾ ಸಂಯುಜ್ಯಂತೇ ಮೈಥುನಮಾಚರಂತಿ ಮೂಢಾಃ । ಯತ ಏವಂ ತಸ್ಮಾತ್ತನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಪ್ರತಿಷೇಧಃ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕಃ । ಯತ್ ರಾತ್ರೌ ಸಂಯುಜ್ಯಂತೇ ರತ್ಯಾ ಋತೌ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮೇವ ತದಿತಿ ಪ್ರಶಸ್ತತ್ವಾತ್ ರಾತ್ರೌ ಭಾರ್ಯಾಗಮನಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯಯಮಪಿ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕೋ ವಿಧಿಃ ॥

ರಯಿಃ ಪೂರ್ವವದಿತಿ ।

ರಯಿರನ್ನಂ ಚಂದ್ರಮಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಅಹ್ನಃ ಪ್ರಾಣತ್ವೋಕ್ತಿಪ್ರಸಂಗಾದಹ್ನಿ ಮೈಥುನಂ ನಿಷೇಧತಿ –

ಪ್ರಾಣಮಿತಿ ।

ಪ್ರಕೃತಮಿತಿ ।

ಕುತೋ ಹ ವಾ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪ್ರಜಾಯಂತ ಇತಿ ಪೃಷ್ಟಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಪೂರ್ವೋಕ್ತಂ ಸರ್ವಮೇತದುಪಯೋಗಿತಯೋಕ್ತಂ ನ ತು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರಕೃತಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥ ೧೩ ॥