ஶீக்ஷாத்⁴யாயாரம்ப⁴ஸ்ய தாத்பர்யமாஹ —
அர்த²ஜ்ஞாநேத்யாதி³நா ।
யத்நோபரம இதி ।
அத்⁴யயநகாலே ஸ்வராதி³ஷ்வௌதா³ஸீந்யமித்யர்த²: । ஸ்வரவர்ணாதி³வ்யத்யாஸே ச ஸத்யந்யதா²ர்தா²வபோ³த⁴: ப்ரஸஜ்ஜேத ; ததஶ்சாநர்த²ப்ரஸங்க³: ஸ்யாத் ‘மந்த்ரோ ஹீந: ஸ்வரதோ வர்ணதோ வா’ இத்யாதி³ஶாஸ்த்ராதி³தி பா⁴வ: । நந்வேவம் ஸதி கர்மகாண்டே³(அ)ப்யயமத்⁴யாயோ வக்தவ்ய இதி சேத் , ஸத்யம் ; அத ஏவோப⁴யஸாதா⁴ரண்யாயாயம் காண்ட³யோர்மத்⁴யே படி²த: । நநு தர்ஹி பா⁴ஷ்யே உபநிஷத்³க்³ரஹணமநர்த²கம் ; நாநர்த²கம் , உபநிஷத்பாடே² யத்நாதி⁴க்யத்³யோதநார்த²த்வோபபத்தே: । ததா² ஹி - கர்மகாண்டே³ க்வசித³ந்யதா²ர்த²ஜ்ஞாநபூர்வகாந்யதா²நுஷ்டா²நஸ்ய ப்ராயஶ்சித்தேந ஸமாதா⁴நம் ஸம்ப⁴வதி, ‘அநாஜ்ஞாதம் யதா³ஜ்ஞாதம்’ இத்யாதி³மந்த்ரலிங்கா³த் । ஜ்ஞாநகாண்டே³ து ஸகு³ணநிர்கு³ணவாக்யாநாமந்யதா²ர்தா²வபோ³தே⁴ ஸதி ஸம்யகு³பாஸநாநுஷ்டா²நதத்த்வஜ்ஞாநயோரலாபா⁴த்புருஷார்தா²ஸித்³தி⁴ரேவ ஸ்யாத் , ப்ராயஶ்சித்தேநாத்ர ஸமாதா⁴நாஸம்ப⁴வாத் । அதோ யதா²வத்³ப்³ரஹ்மபோ³தா⁴யோபநிஷத்பாடே² யத்நாதி⁴க்யம் கர்தவ்யமிதி த்³யோதநார்த²த்வேநோபநிஷத்³க்³ரஹணமுபபத்³யத இதி ॥
ஶீக்ஷாஶப்³த³ஸ்ய த்³வேதா⁴ வ்யுத்பத்திம் த³ர்ஶயதி —
ஶிக்ஷ்யத இத்யாதி³நா ।
லக்ஷணபத³ம் ‘அகுஹவிஸர்ஜநீயாநாம் கண்ட²:, இசுயஶாநாம் தாலு, ருடுரஷாணாம் மூர்தா⁴, லுதுலஸாநாம் த³ந்தா:’ இத்யாதி³ஶாஸ்த்ரபரம் ।
நந்வேவம் ஸதி வர்ணாத்³யுச்சாரணலக்ஷணம் ஶிக்ஷ்யதே(அ)நயேதி வ்யுத்பத்திரயுக்தா, தல்லக்ஷணஸ்ய ஶீக்ஷாஶப்³தி³தே(அ)த்⁴யாயே ஶிக்ஷணாத³ர்ஶநாதி³த்யாஶங்க்ய வ்யுத்பத்த்யந்தரம் த³ர்ஶயதி —
ஶிக்ஷ்யந்த இதி ।
வேத³நீயத்வேநோபதி³ஶ்யந்த இத்யர்த²: ।
சக்ஷிங இதி ।
‘சக்ஷிங: க்²யாஞ்’ இதி ஸூத்ரேண க்²யாஞாதி³ஷ்டோ யஸ்ய தஸ்யேத³ம் ரூபம் , ந து ‘க்²யா ப்ரகத²நே’ இத்யஸ்ய, தஸ்யார்த⁴தா⁴துகே ப்ரயோகா³பா⁴வாதி³த்யர்த²: । வ்யக்தா வாக்கர்ம க்ரியா அர்தோ² யஸ்ய தஸ்யேத்யர்த²: ।
மத்⁴யமவ்ருத்த்யேதி ।
அதித்³ருதத்வாதி³கம் விநேத்யர்த²: ॥