அதா²த: ஸம்ஹிதாயா இத்யாதே³ஸ்தாத்பர்யமாஹ —
அது⁴நேதி ।
வர்ணாநாமத்யந்தஸாமீப்யம் ஸம்ஹிதா, தத்³விஷயோபநிஷது³பாஸநமிதா³நீமுச்யத இத்யர்த²: । ஶம் நோ மித்ர இத்யாஶீர்வாத³: க்ருத்ஸ்நோபநிஷச்சே²ஷ: ।
ஸம்ஹிதோபநிஷச்சே²ஷமாஶீர்வாதா³ந்தரம் ப்ரத²மமாஹ —
தத்ரேதி ।
உபநிஷத்பரிஜ்ஞாநமுபாஸநவிஷயகம் ஜ்ஞாநம் ; தச்ச ஶிஷ்யஸ்யாசார்யோபதே³ஶஜநிதமாசார்யஸ்ய ச தது³பதே³ஶப்ரயோஜகம் , தந்நிமித்தகம் யஶ இத்யர்த²: ।
தேஜ இதி ।
முக²காந்த்யாதி³ரூபமுபநிஷத்பரிஜ்ஞாநநிமித்தகமித்யர்த²: ।
நநு ஸஹைவாஸ்த்விதி கேந ப்ரார்த்²யதே ? தத்ராஹ —
ஶிஷ்யவசநமிதி ।
தத்ர விநிக³மகமாஹ —
ஶிஷ்யஸ்ய ஹீதி ।
தஸ்யாக்ருதார்த²த்வம் ப்ரஸித்³த⁴மிதி ஹி-ஶப்³தா³ர்த²: ।
நந்வாசார்யோ(அ)ப்யக்ருதார்த² ஏவ ஶிஷ்யஸாபேக்ஷத்வாதி³தி ; நேத்யாஹ —
க்ருதார்தோ² ஹீதி ।
ந ஹ்யாசார்யஸ்ய ஸ்வப்ரயோஜநஸித்³த்⁴யர்த²ம் ஶிஷ்யாபேக்ஷாஸ்தி, கிம் து கேவலம் தத³நுக்³ரஹார்த²மேவாசார்யப்ரவ்ருத்திரிதி பா⁴வ: । நந்வேவமாசார்யஸ்ய ஶிஷ்யேண கிமர்த²ம் யஶஆதி³ ப்ரர்த்²யதே ? ஸ்வார்த²மேவேதி ப்³ரூம:, யஶஸ்விந: ஶிஷ்யா ஹி லோகே யஶஸ்விநோ ப⁴வந்தி ; யஶஸ்விநாம் ச லாப⁴பூஜாதி³கம் ப²லம் ப்ரஸித்³த⁴ம் ; அத: ஸ்வார்த²மேவ ஶிஷ்யோ கு³ரோர்யஶ: ப்ரார்த²யத இத்யநவத்³யம் । பூர்வவ்ருத்தஸ்யாநந்தரமிதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
வஸ்தூபாஸநம் ஹித்வா ப்ரத²மத: ஶப்³தோ³பாஸநவிதா⁴நே ஹேதுரத:ஶப்³தே³நோக்த இத்யாஹ —
யதோ(அ)த்யர்த²மிதி ।
ஜ்ஞாநமுபாஸநம் , ததே³வ விஷய:, தஸ்மிந்நித்யர்த²: ।
க்³ரந்த²ஸம்நிக்ருஷ்டாமேவேதி ।
ஸம்ஹிதாரூபக்³ரந்த²ப்ரதா⁴நாமேவேதி யாவத் ।
நந்வதி⁴கரணேஷ்விதி ஸப்தம்யா லோகாதி³ஷு ஸம்ஹிதாத்³ருஷ்டிவிதி⁴ரிஹ விவக்ஷித இதி ப்ரதீயதே ; ததா² ஸதி லோகாநாமேவ ஸம்ஹிதாத்³ருஷ்ட்யோபாஸ்யத்வம் ஸ்யாத் ; தச்சோபக்ரமோபஸம்ஹாரவிருத்³த⁴ம் , ‘அதா²த: ஸம்ஹிதாயா:’ இத்யுபக்ரமே ‘ய ஏவமேதா மஹாஸம்ஹீதா வ்யாக்²யாதா வேத³’ இத்யுபஸம்ஹாரே ச ஸம்ஹிதாயா ஏவோபாஸ்யத்வாவக³மாதி³த்யாஶங்க்யாஹ —
ஜ்ஞாநவிஷயேஷ்வித்யர்த² இதி ।
அதி⁴கரணபத³ஸ்ய விஷயபரத்வோக்திருபலக்ஷணம் ; ஸப்தமீ த்ருதீயார்த²பரேத்யபி த்³ரஷ்டவ்யம் । ததா² ச லோகாத்³யாத்மநா ஸம்ஹிதைவோபாஸ்யேதி லப்⁴யதே, அதோ ந விரோத⁴ இதி பா⁴வ: ।
லோகேஷ்வதீ⁴தி ।
லோகவிஷயகமிதி யாவத் । ஏவமுத்தரத்ராபி ।
அத்ர விதி⁴த்ஸிதாநாமுபாஸநாநாம் ஸ்தாவகம் தா மஹாஸம்ஹிதா இதி வாக்யம் । தத்³வ்யாசஷ்டே —
தா ஏதா இதி ।
அதா²தி⁴லோகமதா²தி⁴ஜ்யோதிஷமித்யாதி³வாக்யஸ்தா²த²ஶப்³தா³நாமர்த²மாஹ —
த³ர்ஶநக்ரமேதி ।
அத்ரோபாஸநஸ்யைகத்வேந கர்துரேகத்வால்லோகாதி³பே⁴தே³ந ப்ரயோக³பே⁴தா³ச்சாவஶ்யம்பா⁴விநி க்ரமே தத்³விதா⁴நார்தா² அத²-ஶப்³தா³ இத்யர்த²: । தத்ராத்³யோ(அ)த²ஶப்³த³ ஆரம்பா⁴ர்த²:, இதரே தந்நிரூபிதக்ரமார்தா² இதி பா⁴வ: ।
உபநிஷத³: கத²ம் கர்தவ்யா இத்யாகாங்க்ஷாயாமாஹ —
தாஸாமித்யாதி³நா ।
நநு ஸம்ஹிதாயா: பூர்வவர்ண: ப்ருதி²வீதி கத²ம் ஸாமாநாதி⁴கரண்யம் தயோர்பே⁴தா³தி³த்யாஶங்க்யாஹ —
பூர்வவர்ண இதி ।
மநோ ப்³ரஹ்ம இத்யாதி³வத³த்ர ஸாமாநாதி⁴கரண்யமிதி பா⁴வ: ।
மத்⁴யமிதி ।
பூர்வோத்தரரூபே ஸந்தீ⁴யேதே அஸ்மிந்நிதி வ்யுத்பத்த்யா யத்ஸந்தி⁴ஶப்³த³வாச்யம் பூர்வோத்தரரூபயோர்மத்⁴யம் , தத்ராந்தரிக்ஷலோகத்³ருஷ்டி: கர்தவ்யேத்யர்த²: ॥