ப்ரதீசோ ப்³ரஹ்மத்வரூபமோக்ஷஸ்ய நித்யத்வேந ஸமுச்சயாஜந்யத்வே(அ)பி ததா³வாரகாவித்³யாநிவ்ருத்திஹேதுத்வமேவ ஸமுச்சயஸ்யாஸ்த்விதி ஶங்கதே —
வித்³யாகர்மணீ இதி ।
ஆவரணரூபப்ரதிப³ந்த⁴ஹேதோரவித்³யாயா நிவ்ருத்தௌ வித்³யாமாத்ரஸ்யைவாபேக்ஷிதத்வேந கர்மணோ(அ)நபேக்ஷிதத்வாந்ந ஸமுச்சயாதீ⁴நா முக்திரிதி மத்வாஹ —
நேதி ।
கர்மணாமவித்³யாநிவ்ருத்த்யபேக்ஷயா ப²லாந்தரஸ்யைவ லோகே ப்ரஸித்³த⁴த்வாச்ச ந ப்ரதிப³ந்த⁴ஹேதுநிவ்ருத்தௌ கர்மாபேக்ஷேத்யாஹ —
கர்மண இதி ।
ததே³வ விவ்ருணோதி —
உத்பத்தீதி ।
உத்பத்தி: புரோடா³ஶாதே³:, ஸம்ஸ்காரோ வ்ரீஹ்யாதே³:, விகார: ஸோமஸ்யாபி⁴ஷவலக்ஷண:, ஆப்தி: பயஸ:, இத்யேவம் கர்மண: ப²லம் ப்ரஸித்³த⁴மித்யர்த²: ।
நநு யத்³யவித்³யாநிவ்ருத்தௌ ந கர்மாபேக்ஷா, கர்மப²லம் சோத்பத்த்யாதி³கமேவ, தர்ஹி ப்³ரஹ்மஸ்வரூபமோக்ஷஸ்யைவோத்பத்த்யாத்³யந்யதமத்வமஸ்து ; நேத்யாஹ —
உத்பத்த்யாதி³ப²லவிபரீதஶ்சேதி ।
ப்³ரஹ்மஸ்வரூபஸ்ய து மோக்ஷஸ்யாநாதி³த்வாத³நாதே⁴யாதிஶயத்வாத³விகார்யத்வாந்நித்யாப்தத்வாச்ச கர்மப²லவைபரீத்யம் ; ஏதேஷாம் ஹேதூநாம் ஶ்ருதிஸித்³த⁴த்வாச்ச நாஸித்³தி⁴ஶங்கா கார்யேதி பா⁴வ: ।
ப்ரத்யகா³த்மதயா நித்யப்ராப்தஸ்யாபி ப்³ரஹ்மணோ க³திஶ்ருதிமவலம்ப்³ய ப்ராப்யத்வமாஶங்கதே —
க³தீதி ।
ஶங்காம் விவ்ருண்வந்க³திஶ்ருதீருதா³ஹரதி —
ஸூர்யேதி ।
விரஜா நிஷ்கல்மஷா ப்³ரஹ்மவித³ இத்யர்த²: ।
தயேதி ।
ஸுஷும்நாக்²யயா நாட்³யேத்யர்த²: ।
ஆதி³பதா³த் ‘தே(அ)ர்சிஷமபி⁴ஸம்ப⁴வந்தி’ இத்யாதி³ஶ்ருதயோ க்³ருஹ்யந்தே । க³திஶ்ருதீநாமந்யவிஷயத்வமபி⁴ப்ரேத்ய பரப்³ரஹ்மணோ க³திப்ராப்யத்வம் நிராகரோதி —
ந ஸர்வக³தத்வாதி³தி ।
லோகே க³ந்து: ஸகாஶாத³ந்யஸ்ய பரிச்சி²ந்நஸ்ய ச ப்ராப்யதா ப்ரஸித்³தா⁴ ; ப்³ரஹ்மணஸ்து தது³ப⁴யாபா⁴வாந்ந ப்ராப்யதேத்யர்த²: ।
ஸர்வக³தத்வம் ஸாத⁴யதி —
ஆகாஶாதீ³தி ।
ப்³ரஹ்மணோ க³ந்த்ருபி⁴ர்ஜீவைரபி⁴ந்நத்வம் விவ்ருணோதி —
ப்³ரஹ்மாவ்யதிரிக்தாஶ்சேதி ।
சகாரோ(அ)வதா⁴ரணே ।
தேநேதி ।
ஸர்வக³தத்வாதி³நேத்யர்த²: ।
நநு யதி³ ஸர்வக³தம் க³ந்துரநந்யச்ச ந ப்ராப்யம் , தர்ஹி கீத்³ருஶம் க³ந்தவ்யம் ? அத ஆஹ —
க³ந்துரிதி ।
அநந்யஸ்ய க³ந்தவ்யத்வாபா⁴வமநுப⁴வேந ஸாத⁴யதி —
ந ஹி யேநைவேதி ।
க³ந்த்ருபி⁴ரநந்யத்வம் ஸாத⁴யதி —
தத³நந்யத்வப்ரஸித்³தி⁴ஶ்சேதி ।
தஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ க³ந்த்ருபி⁴ரநந்யத்வம் ச ஶ்ருத்யாதி³ப்⁴ய: ஸித்⁴யதீத்யர்த²: । ப்³ரஹ்மண ஏவ ஜீவபா⁴வேந ப்ரவேஶஶ்ரவணாத்க்ஷேத்ரஜ்ஞஸ்ய ஜீவஸ்ய ப்³ரஹ்மத்வஶ்ரவணாச்சேத்யர்த²: ।
‘அஹம் ப்³ரஹ்ம’ இத்யாதி³ஶ்ருதய: ‘ஆத்மநோ ப்³ரஹ்மணோ பே⁴த³மஸந்தம் க: கரிஷ்யதி’ இத்யாதி³ஸ்ம்ருதயஶ்ச ஆதி³பத³க்³ராஹ்யா விவக்ஷிதா: । க³திஶ்ருதீநாம் க³திம் ப்ருச்ச²தி —
க³த்யைஶ்வர்யாதீ³தி ।
யதா² ப்³ரஹ்மவிதோ³ க³தி: ஶ்ரூயதே ததா² தஸ்யைஶ்வர்யமபி ஶ்ரூயதே, ப்³ரஹ்மணோ நித்யப்ராப்தத்வாத்³யதா² தஸ்ய ப்ரப்யதா ந ஸம்ப⁴வதி ததா² பரப்³ரஹ்மவிதோ³ முக்தஸ்ய நிருபாதி⁴கத்வாதை³ஶ்வர்யமபி ந ஸம்ப⁴வதி ; ததஶ்ச துல்யந்யாயத்வாதை³ஶ்வர்யஶ்ருதீநாமபி க³திப்ரஶ்ந இதி மந்தவ்யம் ।
ப்ரஶ்நம் ப்ரபஞ்சயதி —
அதா²பி ஸ்யாதி³தி ।
க³திஶ்ருதய: பூர்வமுதா³ஹ்ருதா இத்யாஶயேநைஶ்வர்யஶ்ருதீருதா³ஹரதி —
ஸ ஏகதே⁴த்யாதி³நா ।
‘ஸ ஏகதா⁴ ப⁴வதி த்ரிதா⁴ ப⁴வதி’ இத்யாதி³ஶ்ருதிர்முக்தஸ்யாநேகஶரீரயோக³ம் த³ர்ஶயதி ; ‘ஸ யதி³ பித்ருலோககாமோ ப⁴வதி’ இத்யாதி³ஶ்ருதிஸ்து முக்தஸ்ய ஸங்கல்பமாத்ரஸமுத்தா²ந்பித்ராதி³போ⁴கா³ந்த³ர்ஶயதி ; ததா² ‘ஸ்த்ரீபி⁴ர்வா’ இத்யாதி³ஶ்ருதிரபி தஸ்யைஶ்வர்யமாவேத³யதீத்யர்த²: ।
‘கார்யம் பா³த³ரி:’ இத்யதி⁴கரணந்யாயேந தாஸாம் ஶ்ருதீநாம் க³திமாஹ —
ந கார்யேதி ।
நநு ஸகு³ணப்³ரஹ்மோபாஸகஸ்ய ஸத்யலோகஸ்த²கார்யப்³ரஹ்மப்ராப்திவிஷயாஸ்தா: ஶ்ருதயோ ந நிர்கு³ணப்³ரஹ்மவித³: பரப்³ரஹ்மப்ராப்திவிஷயா இத்யத்ர கிம் விநிக³மகமித்யாஶங்க்யாஹ —
கார்யே ஹீதி ।
கார்யே ஹிரண்யக³ர்பா⁴க்²யே ப்³ரஹ்மணி ப்ராப்தே ஸதி தல்லோகே ஸ்த்ர்யாத³யோ விஷயா: ஸந்தி, ந காரணத்வோபலக்ஷிதே நிர்கு³ணவித்³யாப்ராப்யே விஶுத்³தே⁴ ப்³ரஹ்மணி விஷயா: ஸந்தி, வித்³யயா அவித்³யாதத்கார்யஜாதஸ்ய ஸர்வஸ்ய நிவ்ருத்தத்வாத் நிர்கு³ணமுக்தஸ்ய நிருபாதி⁴கத்வேந போ⁴க்த்ருத்வாயோகா³ச்சேத்யர்த²: । கார்யப்³ரஹ்மலோகே ஸ்த்ர்யாதி³விஷயா: ஸந்தீத்யத்ர ‘ஸ யதி³ ஸ்த்ரீலோககாமோ ப⁴வதி ஸங்கல்பாதே³வாஸ்ய ஸ்த்ரிய: ஸமுத்திஷ்ட²ந்தி’ இத்யாதி³ஶ்ருதிப்ரஸித்³தி⁴த்³யோதநார்தோ² ஹி-ஶப்³த³: ।
பரமமுக்தௌ போ⁴கா³பா⁴வே மாநமாஹ —
ஏகமேவேத்யாதி³நா ।
ஸஜாதீயவிஜாதீயஸ்வக³தபே⁴த³ரஹிதம் ப்³ரஹ்மேத்யர்த²: ।
யத்ரேதி ।
அந்யோ(அ)ந்யத்பஶ்யதீத்யேவமாத்மகம் ப்ரஸித்³த⁴ம் த்³வைதம் யத்ர வஸ்துதோ நாஸ்தி ஸ பூ⁴மேத்யர்த²: ।
தத்கேநேதி ।
தத்ததா³ விதே³ஹகைவல்யஸமயே கேந கரணேந கம் விஷயம் பஶ்யேதி³த்யர்த²: । ஏதேந நிர்கு³ணவித்³யாப்ரகரணக³தாநாம் ‘ஸ ஏகதா⁴ ப⁴வதி’ ‘ஸ்த்ரீபி⁴ர்வா யாநைர்வா’ இத்யாத்³யைஶ்வர்யஶ்ருதீநாம் ஸகு³ணமுக்தவிஷயத்வகல்பநமயுக்தமிதி ஶங்காபி நிரஸ்தா, பரமமுக்தௌ போ⁴கா³ஸம்ப⁴வஸ்ய ‘தத்கேந கம்’ இத்யாதி³ஶ்ருதிஸித்³த⁴த்வாத் , ‘மாத்ராஸம்ஸர்க³ஸ்த்வஸ்ய ப⁴வதி’ இத்யாதி³ஶ்ருத்யா முக்தஸ்ய ஸர்வோபாத்⁴யபா⁴வப்ரதிபாத³நேந விஷயபோ⁴கா³ஸம்ப⁴வாச்ச । ததா² சைஶ்வர்யஶ்ருதீநாம் ப்ரகரணே நிவேஶாஸம்ப⁴வாத்கார்யப்³ரஹ்மப்ராப்தாநாமைஶ்வர்யஸம்ப⁴வாச்ச ஸாமர்த்²யாநுஸாரேண ப்ரகரணமுல்லங்க்⁴ய ஸகு³ணவித்³யாஶேஷத்வகல்பநத்³வாரா ஸகு³ணமுக்தவிஷயத்வகல்பநம் யுக்தமேவேதி ।
ஏவமவித்³யாநிவ்ருத்தௌ கர்மணாமநுபயோகா³த்³ப்³ரஹ்மபா⁴வலக்ஷணமோக்ஷஸ்ய கர்மஸாத்⁴யத்வாபா⁴வாச்ச முக்தௌ வித்³யைவ ஹேதுர்ந வித்³யாகர்மணோ: ஸமுச்சய இதி ப்ரதிபாதி³தம் । இதா³நீம் ஸமுச்சயாஸம்ப⁴வே ஹேத்வந்தரமாஹ —
விரோதா⁴ச்சேதி ।
விரோத⁴மேவ ப்ரபஞ்சயதி —
ப்ரவிலீநேதி ।
கர்த்ராதி³காரகலக்ஷணா விஶேஷா: ப்ரவிலீநா யஸ்மிந்ப்³ரஹ்மணி தத்ததா², நிர்விஶேஷமிதி யாவத் । தாத்³ருஶப்³ரஹ்மவிஷயா வித்³யா யதோ²க்தப்³ரஹ்மவிபரீதேந கர்த்ராதி³காரகஜாதேந ஸாத்⁴யம் யத்கர்ம தேந விருத்⁴யதே । ஹி ப்ரஸித்³த⁴மேததி³த்யர்த²: ।
நநு ப்³ரஹ்மணோ நிர்விஶேஷத்வே ஸித்³தே⁴ ஸத்³விஷயவித்³யயா கர்த்ராதி³த்³வைதபா³தா⁴வஶ்யம்பா⁴வாத்கர்மாநுஷ்டா²நம் ந ஸம்ப⁴வதீதி வித்³யாகர்மணோர்விரோத⁴: ஸ்யாத் , ந து தத்ஸித்³த⁴மித்யாஶங்க்ய தஸ்ய நிர்விஶேஷத்வம் ஸாத⁴யதி —
ந ஹ்யேகமித்யாதி³நா ।
ப்³ரஹ்மணோ ஜக³து³பாதா³நத்வஶ்ருத்யநுரோதே⁴ந கர்த்ராதி³ஸகலத்³வைதாஸ்பத³த்வம் ப்ரதீயதே ‘நேதி நேதி’ இத்யாதி³நிஷேத⁴ஶ்ருதிபி⁴ஸ்தஸ்ய ஸர்வவிஶேஷஶூந்யத்வம் ச ப்ரதீயதே ; ந சைகம் வஸ்து பரமார்த²த உப⁴யவத்தயா ப்ரமாணதோ நிஶ்சேதும் ஶக்யத இத்யர்த²: । தத்ர விரோதா⁴தி³தி யுக்திஸூசநார்தோ² ஹி-ஶப்³த³: ।
தத: கிம் ? தத்ராஹ —
அவஶ்யம் ஹீதி ।
லோகே புரோவர்திநி ப்ரதீதயோ: ரஜதத்வஶுக்தித்வயோர்விருத்³த⁴யோரந்யதரஸ்ய மித்²யாத்வத³ர்ஶநாதி³தி ஹி-ஶப்³தா³ர்த²: ।
நந்வந்யதரஸ்ய மித்²யாத்வாவஶ்யம்பா⁴வே(அ)பி ப்³ரஹ்மணோ நிர்விஶேஷத்வமேவ மித்²யாஸ்து ; தத்ராஹ —
அந்யதரஸ்ய சேதி ।
ஸ்வாபா⁴விகமநாதி³ யத³ஜ்ஞாநம் தத்³விஷயஸ்ய தத்³விஷயப்³ரஹ்மகார்யஸ்ய த்³வைதஸ்ய ஸ்வகாரணாஜ்ஞாநஸஹிதஸ்ய யந்மித்²யாத்வம் தத்³யுக்தமித்யர்த²: ।
த்³வைதஸ்ய மித்²யாத்வே மாநமாஹ —
யத்ர ஹீத்யாதி³நா ।
யத்ராவித்³யாகாலே த்³வைதஶப்³தி³தம் ஜக³ல்லப்³தா⁴த்மகம் ப⁴வதி, ததா³ இதர இதரம் பஶ்யதீதி ஶ்ருத்யர்த²: । ஶ்ருதாவிவகாரோ மித்²யாத்வவாசீ, ந ஸாத்³ருஶ்யவாசீ, உபமேயாநுபலம்பா⁴தி³தி பா⁴வ: । ய இஹ ப்³ரஹ்மணி நாநாபூ⁴தம் வஸ்துத: கல்பிதம் ஜக³த்பரமார்த²ம் பஶ்யதி, ஸ ம்ருத்யோர்மரணாந்ம்ருத்யும் மரணமேவ ப்ராப்நோதீதி த்³வைதஸத்யத்வத³ர்ஶிநோ(அ)நர்த²பரம்பராப்ராப்த்யபி⁴தா⁴நாத³பி தஸ்ய மித்²யாத்வமேவ யுக்தமித்யர்த²: । அத² பூ⁴மலக்ஷணோக்த்யநந்தரம் தத்³விபரீதஸ்யால்பஸ்ய லக்ஷணமுச்யதே பூ⁴மலக்ஷணதா³ர்ட்⁴யாய — யத்ர ஜக³தி அந்யத³ந்ய: பஶ்யதி தத³ல்பம் ; அதோ யத்ர த³ர்ஶநாதி³த்³வைதாபா⁴வஸ்தஸ்ய பூ⁴மரூபதா யுக்தேத்யர்த²: ; த்³வைதஸ்யால்பத்வாத்ஸ்வப்நத்³வைதவந்மித்²யாத்வமிதி பா⁴வ: । ய: பரமேஶ்வரமந்யோ(அ)ஸாவந்யோ(அ)ஹமஸ்மீதி சிந்தயதி ஸ ந பரமாத்மநஸ்தத்த்வம் வேதே³தி ஶ்ருத்யா ஜீவஸ்ய பரமாத்மாபே⁴த³விரோதி⁴ஸம்ஸாரலக்ஷணத்³வைதஸ்ய மித்²யாத்வமவக³ம்யத இதி பா⁴வ: । யஸ்து ஸ்வஸ்யேஶ்வராத³ல்பமபி பே⁴த³ம் பஶ்யதி, தஸ்ய ததா³நீமேவ ப⁴யம் ப⁴வதீதி ஶ்ருத்யா ஜீவேஶ்வரபே⁴தோ³பலக்ஷிதஸ்ய ஜக³தோ மித்²யாத்வம் பா⁴தீதி பா⁴வ: । ‘ஸர்வம் தம் பராதா³த்³யோ(அ)ந்யத்ராத்மந: ஸர்வம் வேத³’ இத்யாதி³ஶ்ருதிஸங்க்³ரஹார்த²மாதி³பத³ம் ।
ஏகத்வஶப்³தி³தஸ்ய நிர்விஶேஷப்³ரஹ்மண: ஸத்யத்வம் ச யுக்தமித்யத்ர ஹேதுத்வேந ஶ்ருதீரூதா³ஹரதி —
ஏகதை⁴வேதி ।
ஏகரூபேணைவ ப்³ரஹ்ம ஆசார்யோபதே³ஶமநு ஸாக்ஷாத்கர்தவ்யமித்யர்த²: । அத்ரைகரூபத்வம் நிர்விஶேஷசைதந்யரூபத்வம் , ‘ப்ரஜ்ஞாநக⁴ந ஏவ’ இதி வாக்யஶேஷத³ர்ஶநாதி³தி பா⁴வ: । ‘ப்³ரஹ்மைவேத³ம் ஸர்வம்’ இதி ஸாமாநாதி⁴கரண்யம் ப்³ரஹ்மவ்யதிரேகேண ஸர்வம் வஸ்துதோ நாஸ்தி ; ததஶ்ச ப்³ரஹ்ம நிர்விஶேஷமித்யேதத³பி⁴ப்ராயகம் ; ஏதத³பி⁴ப்ராயகத்வம் சாஸ்ய ஸாமாநாதி⁴கரண்யஸ்ய பா⁴ஷ்யகாரைர்த்³யுப்⁴வாத்³யாவிகரணே ப்ரபஞ்சிதம் ; நேஹ விஸ்தரப⁴யாத்தல்லிக்²யதே । ஸர்வமித்யாதீ³த்யாதி³பதே³ந ‘ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ப்³ரஹ்ம’ ‘தத்ஸத்யமித்யாசக்ஷதே’ ‘தத்ஸத்யம் ஸ ஆத்மா’ இத்யாதி³ஶ்ருதயோ க்³ருஹ்யந்தே ।
நநூக்தரீத்யா ஸர்வஸ்ய த்³ருஶ்யஜாதஸ்ய சிதே³கரஸே ப்³ரஹ்மண்யத்⁴யஸ்ததயா ஸர்வாதி⁴ஷ்டா²நபூ⁴தப்³ரஹ்மதத்த்வவித்³யயா ஸர்வஸ்ய த்³வைதஸ்ய பா³தி⁴தத்வாத்³வஸ்துதோ ஜக³த்³பே⁴தா³த³ர்ஶநே(அ)பி விது³ஷ: கர்மாநுஷ்டா²நம் குதோ ந ஸம்ப⁴வதி, யதோ வித்³யாகர்மணோர்விரோதோ⁴ ப⁴வேதி³த்யாஶங்க்யாஹ —
ந சேதி ।
ஸம்ப்ரதா³நம் கர்மண்யுத்³தே³ஶ்யா தே³வதா । கர்த்ருகரணாதி³ஸங்க்³ரஹார்த²மாதி³பத³ம் । ஸ்வப்நவஜ்ஜக³தி மாயாமாத்ரத்வநிஶ்சயே ஸதி ந ப்ரவ்ருத்திருபபத்³யத இதி பா⁴வ: ।
ரஜ்ஜுதத்த்வஸாக்ஷாத்காரேண ரஜ்ஜாவத்⁴யஸ்தஸர்பஸ்யேவ ப்³ரஹ்மதத்த்வஸாக்ஷாத்காரேண ப்³ரஹ்மண்யத்⁴யஸ்தத்³வைதஸ்யோபமர்தே³ யுக்திஸித்³தே⁴ ஶ்ருதயோ(அ)பி ஸந்தீத்யாஹ —
அந்யத்வத³ர்ஶநாபவாத³ஶ்சேதி ।
அதி⁴ஷ்டா²நயாதா²த்ம்யஜ்ஞாநஸ்யாத்⁴யாஸநிவர்தகத்வநியமத³ர்ஶநரூபயுக்திஸமுச்சயார்த²ஶ்சகார: । வித்³யாவிஷயே ப்³ரஹ்மணி வித்³யாஸாமர்த்²யாத்³த்³வைதத³ர்ஶநபா³த⁴: ‘தத்கேந கம் பஶ்யேத்’ இத்யாதி³ஶ்ருதிஷூபலப்⁴யத இத்யர்த²: । தது³க்தம் ஸூத்ரகாரேண ‘உபமர்த³ம் ச’ இதி । வித்³யயா கர்மஸாத⁴நகாரகஜாதஸ்யோபமர்த³ம் வாஜஸநேயிந ஆமநந்தீதி ஸூத்ரார்த²: ।
அத இதி ।
கர்மஸாத⁴நாநாம் வித்³யயோபமர்தி³தத்வாதி³த்யர்த²: ।
அதஶ்சேதி ।
விரோதா⁴ச்சேத்யர்த²: ।