ತಥಾ ಚ ಯತಶ್ಚಿದೇಕರಸಾದಾನಂದಾನ್ಮನಸಾ ಸಹ ವಾಚಸ್ತಮಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿವರ್ತಂತೇ ತಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ವರೂಪಭೂತಮಾನಂದಂ ಮನೋಮಯಸ್ಯ ಶಿರಃಪಕ್ಷಾದಿರೂಪಂ ವಿದ್ವಾನುಪಾಸೀನಃ ಕದಾಪಿ ನ ಬಿಭೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ । ಯದ್ವಾ ಮನೋಮಯಾತ್ಮಪ್ರಕಾಶಕ ಇತಿ ಭಾಷ್ಯಂ ಯಥಾಶ್ರುತಮೇವ । ನ ಚೈವಮಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ಮನೋಮಯಾತ್ಮನಃ ಶ್ಲೋಕಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮತ್ವಾಸಂಭವಾದಸಂಗತಿರಿತಿ ವಾಚ್ಯಮ್ ; ಅಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಪಿ ತಸ್ಮಿನ್ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಮಧ್ಯಾರೋಪ್ಯ ಶ್ಲೋಕಪ್ರವೃತ್ತ್ಯುಪಪತ್ತೇಃ । ನ ಚಾರೋಪೇ ನಿಮಿತ್ತಪ್ರಯೋಜನಯೋರಭಾವ ಇತಿ ವಾಚ್ಯಮ್ ; ಬ್ರಹ್ಮವಿಜ್ಞಾನಸಾಧನತ್ವೇನ ನಿಮಿತ್ತೇನ ತಸ್ಮಿನ್ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಾರೋಪಾಭ್ಯುಪಗಮಾದಾರೋಪಸ್ಯ ಚಾತ್ರೋಪಾಸ್ಯಸ್ಯ ಮನೋಮಯಕೋಶಸ್ಯ ಸ್ತುತಿರೂಪಪ್ರಯೋಜನಸಂಭವಾಚ್ಚ ; ತಥಾ ಚ ವಕ್ಷ್ಯತಿ - ‘ಮನೋಮಯೇ ಚೋದಾಹೃತೋ ಮಂತ್ರೋ ಮನಸೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿಜ್ಞಾನಸಾಧನತ್ವಾತ್ತತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಮಧ್ಯಾರೋಪ್ಯೇತಿ’ ; ತಥಾ ಚ ಅವಾಙ್ಮನಸಗೋಚರಬ್ರಹ್ಮತ್ವೇನ ಸ್ತುತಸ್ಯ ಮನೋಮಯಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಂ ಯಜುರಾದ್ಯವಯವೋಪೇತಂ ವಿದ್ವಾನುಪಾಸೀನಃ ಸೌತ್ರಂ ಪದಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಆನಂದಮನುಭವನ್ನ ಬಿಭೇತಿ ಕಾದಚನೇತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರೇಣ ಯೋಜನಾ । ಅಥವಾ ಮಂತ್ರೇ ಬ್ರಹ್ಮಣ ಇತಿ ಮನಸ ಏವ ನಿರ್ದೇಶಃ । ಮನೋಮಯಕೋಶಸ್ಯಾತ್ರಾಪರಬ್ರಹ್ಮದೃಷ್ಟಿಭಾಕ್ತ್ವೇನ ವಿವಕ್ಷಿತತ್ವಾತ್ ವಾಗಾದ್ಯಗೋಚರತ್ವಂ ಚ ತಸ್ಯೈವ ವಿಶೇಷಣಮ್ , ಮನಸಃ ಸಾಕ್ಷಿಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಸಿದ್ಧಸ್ಯಾಜ್ಞಾತತ್ವಾಭಾವೇನ ಶಬ್ದಗಮ್ಯತ್ವಾಭಾವಾತ್ ಸ್ವಸ್ಯ ಸ್ವವಿಷಯತ್ವಾಭಾವೇನ ಮನೋಗೋಚರತ್ವಾಭಾವಾಚ್ಚ । ತಥಾ ಚ ಅವಾಙ್ಮನಸಗೋಚರಸ್ಯ ಮನೋಮಯಾಖ್ಯಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸ್ವರೂಪಂ ವಿದ್ವಾನ್ ಕ್ರಮೇಣಾನಂದಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ನ ಬಿಭೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ ಪೂರ್ವವದೇವ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ । ವೇದಾತ್ಮನಿ ಮನೋಮಯ ಉಕ್ತೇ ಸತಿ ವೇದಾರ್ಥಸ್ಯ ಬುದ್ಧಿಸ್ಥತ್ವಾದ್ವಿಜ್ಞಾನಮಯ ಇತ್ಯತ್ರ ವೇದಾರ್ಥಜ್ಞಾನಮೇವ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥ ಇತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ –
ವೇದಾತ್ಮೋಕ್ತ ಇತಿ ।
ನನು ಮನೋಮಯಾವಯವತ್ವೇನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಯಜುರಾದಿ ತದವಯವಭೂತವೃತ್ತಿವಿಶೇಷಾನುಗತಂ ಚೈತನ್ಯಮೇವ ನಾನ್ಯದಿತ್ಯುಕ್ತಮ್ , ತಥಾ ಚ ವೇದಾರ್ಥವಿಷಯಕಂ ನಿಶ್ಚಯರೂಪಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಪಿ ಚೈತನ್ಯಮೇವೇತಿ ವಿಜ್ಞಾನಮಯೋಽಪಿ ವೇದಾತ್ಮಾ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಮಂದಶಂಕಾಂ ವಾರಯತಿ –
ತಚ್ಚೇತಿ ।
ಯದ್ವಾ ವೇದಾರ್ಥಗೋಚರವಿಜ್ಞಾನಸ್ಯಾತ್ಮಧರ್ಮತ್ವಾದ್ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣರೀತ್ಯಾ ತನ್ಮಯತ್ವಮಂತಃಕರಣಸ್ಯ ಕಥಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಹೇತ್ವಸಿದ್ಧಿಮಾಹ –
ತಚ್ಚೇತಿ ।
ಧರ್ಮ ಇತಿ ।
ಅತ್ರ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥತ್ವೇನ ವಿವಕ್ಷಿತಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಂತಃಕರಣಧರ್ಮ ಏವ ನ ಚೈತನ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಯದ್ವಾ ಅಂತಃಕರಣಸ್ಯೈವ ಧರ್ಮೋ ನಾತ್ಮನಃ ತಸ್ಯ ಕೂಟಸ್ಥನಿತ್ಯತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತನ್ಮಯ ಇತಿ ।
ನನು ವಿಜ್ಞಾನಮಯತ್ವಂ ವಿಜ್ಞಾನವಿಕಾರತ್ವಮ್ , ತಚ್ಚ ಕಥಮಂತಃಕರಣಸ್ಯ ತದ್ಧರ್ಮಿಣಶ್ಚತುರ್ಥಕೋಶತ್ವೇನಾತ್ರ ವಿವಕ್ಷಿತಸ್ಯ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ –
ನಿಶ್ಚಯೇತಿ ।
ಯದ್ಯಪಿ ಮನೋಮಯಕೋಶೋಽಪ್ಯಂತಃಕರಣಮೇವ ತಥಾಪಿ ಸಂಶಯವೃತ್ತ್ಯವಸ್ಥಮಂತಃಕರಣಂ ಮನೋಮಯಃ ನಿಶ್ಚಯವೃತ್ತ್ಯವಸ್ಥಮಂತಃಕರಣಮೇವ ವಿಜ್ಞಾನಮಯ ಇತ್ಯವಸ್ಥಾಭೇದೇನ ಭೇದ ಇತಿ ಭಾವಃ । ಯದ್ವಾ ಕೇವಲಮಂತಃಕರಣಂ ಮನೋಮಯಃ ತಪ್ತಾಯಃಪಿಂಡವಚ್ಚೈತನ್ಯತಾದಾತ್ಮ್ಯಾಪನ್ನಂ ತದೇವ ವಿಜ್ಞಾನಮಯ ಇತಿ ಭೇದಃ ।
ಪ್ರಮಾಣಸ್ವರೂಪೈರಿತಿ ।
ಪ್ರಮಾರೂಪೈರ್ವಿಜ್ಞಾನೈರ್ವಿಶೇಷಣಭೂತೈಸ್ತದ್ವಿಶಿಷ್ಟತಯಾ ನಿರ್ವರ್ತಿತೋ ನಿಷ್ಪಾದಿತೋಽಂತಃಕರಣಾತ್ಮಾ ಧರ್ಮೀ ವಿಜ್ಞಾನಮಯಶಬ್ದವಾಚ್ಯತಾಮಾಪನ್ನಃ ಸನ್ಮನೋಮಯಸ್ಯಾಭ್ಯಂತರ ಆತ್ಮಾ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ । ವಿಶಿಷ್ಟರೂಪಸ್ಯ ವಿಶೇಷಣಾಯತ್ತತ್ವಾನುಭವಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ವಿಶೇಷಣವಿಕಾರತ್ವಂ ಸಂಭವತೀತಿ ಭಾವಃ ।
ನಿಶ್ಚಯರೂಪಂ ವೇದಾರ್ಥವಿಜ್ಞಾನಮೇವ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥ ಇತ್ಯತ್ರ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ –
ಪ್ರಮಾಣವಿಜ್ಞಾನೇತಿ ।
ತಾಯತೇ, ತನೋತೇರಿದಂ ರೂಪಮ್ ; ವಿಸ್ತಾರ್ಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತತಃ ಕಿಮ್ ? ಅತ ಆಹ –
ಯಜ್ಞಾದೀತಿ ।
'ವಿಜ್ಞಾನಂ ಯಜ್ಞಂ ತನುತೇ’ ಇತಿ ಮಂತ್ರೇಣ ವಿಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಯಜ್ಞಾದಿಹೇತುತಾಯಾ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣತ್ವಾದತ್ರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಽಪಿ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಯಜ್ಞಾನುಷ್ಠಾನಹೇತುವೇದಾರ್ಥಜ್ಞಾನಮೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ । ಏತೇನ ಅನ್ನಮಯಪ್ರಾಣಮಯಮನೋಮಯಶಬ್ದೇಷು ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥತಯಾ ಆಧಿದೈವಿಕಾನಾಮನ್ನಪ್ರಾಣಮನಸಾಂ ಗೃಹೀತತ್ವಾತ್ ಭೃಗುವಲ್ಲ್ಯಾಂ ಕೋಶವಾಕ್ಯಗತಾನ್ನಪ್ರಾಣಮನೋವಿಜ್ಞಾನಪದೋಪಾತ್ತಾನಾಮಾಧಿದೈವಿಕಾನ್ನಾದೀನಾಮಿಹ ಪ್ರಕೃತಿಭಿಃ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾಯಮಾನತ್ವಾಚ್ಚ ವಿಜ್ಞಾನಮಯ ಇತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥತಯಾ ನಿಶ್ಚಯಾವಸ್ಥಂ ಸಮಷ್ಟ್ಯಂತಃಕರಣಮೇವ ಗ್ರಾಹ್ಯಮ್ , ಏವಂ ಸತಿ ಮಯಡರ್ಥಭೂತವಿಕಾರತ್ವಮಪ್ಯಸ್ಮದಾದ್ಯಂತಃಕರಣಸ್ಯ ಮುಖ್ಯಮೇವ ಸಂಭವತೀತಿ ಶಂಕಾ ನಿರಸ್ತಾ ; ಅತ್ರೈಕಾರ್ಥವಿಷಯತಯಾ ಪ್ರವೃತ್ತಯೋರ್ಮಂತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಯೋಃ ಶ್ರುತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಪದಸ್ಯಾವಶ್ಯಮೇಕಾರ್ಥತಾಯಾ ವಕ್ತವ್ಯತ್ವಾನ್ಮಂತ್ರೇ ಚ ವಿಜ್ಞಾನಪದಸ್ಯ ವೇದಾರ್ಥಜ್ಞಾನಪರತ್ವಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತತ್ವಾದ್ ಮಂತ್ರೇಣೈವ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥಸ್ಯಾನ್ಯಥಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನೇ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇ ಸತಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಾಧಿದೈವಿಕಪ್ರಾಯಪಾಠಾದೇರಕಿಂಚಿತ್ಕರತ್ವಾದಿತಿ ಭಾವಃ । ಯದ್ವಾ ವಿಜ್ಞಾನಪದಸ್ಯಾಧಿದೈವಿಕವಿಜ್ಞಾನಪರತ್ವಮುಕ್ತಪ್ರಮಾಣಸಿದ್ಧಂ ಕೃತ್ವಾ ವೇದಾರ್ಥವಿಜ್ಞಾನಪರತಯಾಪಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಶಯೇನಾಸ್ಯ ಭಾಷ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿರುಪಪಾದನೀಯಾ, ಮಂತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಯೋರೇಕಕೋಶೋಪಾಸ್ತಿವಿಷಯತ್ವಮಾತ್ರೇಣ ಸಂಗತ್ಯುಪಪತ್ತೇಃ ; ಅತ ಏವ ಕೋಶವಾಕ್ಯವಿವರಣರೂಪಯೋರ್ಭಾಷ್ಯವಾರ್ತ್ತಿಕಯೋಸ್ತಾತ್ಪರ್ಯನಿರೂಪಣಾವಸರೇ ಶ್ರೀಮದಾನಂದಗಿರ್ಯಾಚಾರ್ಯೈರುಕ್ತಮ್ - ‘ಅತ್ರ ಪ್ರಾಣೋ ಮನೋ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚೇತಿ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥಭೂತಂ ಕೋಶತ್ರಯಂ ಸೂತ್ರಾತ್ಮರೂಪಮನ್ನಂ ವಿರಾಟ್ ಕೋಶ ಆನಂದಃ ಕಾರಣಕೋಶಃ’ ಇತಿ । ಏತೇನ ತುಲ್ಯನ್ಯಾಯತಯಾ ಆನಂದಮಯ ಇತ್ಯತ್ರಾಪಿ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥತಯಾ ಪ್ರಿಯಮೋದಾದಿಗ್ರಹಣಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಾಂತರಾಭಿಪ್ರಾಯಮೇವೇತಿ ಸೂಚಿತಂ ಭವತಿ । ವಸ್ತುತಸ್ತು - ಭೃಗುವಲ್ಲ್ಯಾಂ ಪಂಚಮಪರ್ಯಾಯೇ ಸರ್ವಭೂತಕಾರಣತ್ವೇನ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಮಾನಂದರೂಪಂ ಬ್ರಹ್ಮೈವ ಕಾರಣತ್ವವಿಶಿಷ್ಟವೇಷೇಣಾನಂದಮಯ ಇತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಕೃತ್ಯರ್ಥಃ ; ‘ಆನಂದ ಆತ್ಮಾ’ ಇತ್ಯತ್ರ ಚ ಕಾರಣತ್ವಪ್ರಯೋಜಕಮಾಯೋಪಹಿತತ್ವವೇಷೇಣ ತದೇವಾನಂದಪದಾರ್ಥ ಇತಿ ಸರ್ವಮನವದ್ಯಮ್ ।
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ವೇದಾರ್ಥನಿಶ್ಚಯವತೋ ಯಾ ಪೂರ್ವಂ ಶ್ರದ್ಧೋತ್ಪದ್ಯತೇ ಸಾ ತಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ ಶಿರ ಇವ ಶಿರ ಇತಿ ಯೋಜನಾ । ಶ್ರದ್ಧಾಂ ವಿನಾ ವೇದಾರ್ಥಾನುಷ್ಠಾನಂ ವಿಫಲಮಿತಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯಪ್ರಸಿದ್ಧಿಸೂಚನಾರ್ಥೋ ವಿಜ್ಞಾವತೋ ಹೀತಿ ಹಿ-ಶಬ್ದಃ ।
ಯಥಾವ್ಯಾಖ್ಯಾತೇ ಇತಿ ।
'ಋತಂ ವದಿಷ್ಯಾಮಿ, ಸತ್ಯಂ ವದಿಷ್ಯಾಮಿ’ ಇತ್ಯತ್ರ ಯಥಾವ್ಯಾಖ್ಯಾತೇ ಏವ ಋತಸತ್ಯೇ ವಿಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣೋತ್ತರಪಕ್ಷಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸಮಾಧಾನಮಿತಿ ।
ಸಮಾಧಾನಂ ಸಮಾಧಿಃ, ಸ ಚ ತಸ್ಯ ಆತ್ಮಾ ಮಧ್ಯಕಾಯಃ ।
ತತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಃ –
ಆತ್ಮೇವೇತಿ ।
ಪ್ರಸಿದ್ಧದೇಹಮಧ್ಯಕಾಯ ಇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸಮಾಧಾನಸ್ಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧದೇಹಮಧ್ಯಕಾಯಸ್ಯ ಚ ಕಿಂ ಸಾಮ್ಯಮ್ ? ಅತ ಆಹ –
ಆತ್ಮವತೋ ಹೀತಿ ।
ಯಥಾ ಆತ್ಮವತ ಆತ್ಮಶಬ್ದಿತಮಧ್ಯಕಾಯವತಃ ಪ್ರಸಿದ್ಧದೇಹಸ್ಯಾಂಗಾನಿ ಶಿರಆದೀನಿ ಸ್ವಕಾರ್ಯಕ್ಷಮಾಣಿ ಭವಂತಿ ಹಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಮೇತತ್ , ತಥಾ ಮುಮುಕ್ಷೋರ್ಯುಕ್ತಸ್ಯ ಶ್ರದ್ಧಾ ಋತಸತ್ಯಾನಿ ಯಥಾರ್ಥಶಬ್ದಿತಬ್ರಹ್ಮಪ್ರತಿಪತ್ತಿರೂಪಸ್ವಕಾರ್ಯಕ್ಷಮಾಣಿ ಭವಂತೀತ್ಯರ್ಥಃ । ಏತದುಕ್ತಂ ಭವತಿ - ದೇಹಾವಯವಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಮಧ್ಯಕಾಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರತಿಪತ್ತಿಸಾಧನಶ್ರದ್ಧಾದೀನಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸಮಾಧೇಃ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮಿತ್ಯನೇನ ಸಾಮ್ಯೇನ ಸಮಾಧೌ ಮಧ್ಯಕಾಯತ್ವದೃಷ್ಟಿರತ್ರ ವಿವಕ್ಷಿತೇತಿ । ಏತಚ್ಚ ಯತ್ರ ಕಿಂಚಿನ್ನಿಯಾಮಕಂ ಸಂಭಾವ್ಯತೇ ತತ್ರ ನ ತ್ವಕ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಯೇನೋಕ್ತಮ್ । ವಸ್ತುಗತಿಸ್ತು ಪ್ರಾಗೇವಾಸಕೃದ್ದರ್ಶಿತಾ ವಾಚನಿಕೀ ವಾ ಶಿರಆದಿಕಲ್ಪನಾ ಸರ್ವತ್ರೇತಿ ।
ಮಹತ್ತತ್ತ್ವಮಿತಿ ।
ಸಮಷ್ಟ್ಯಂತಃಕರಣಾಭಿಮಾನೀ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಸ್ಯ ವಿರಾಡಪೇಕ್ಷಯಾಪಿ ಪ್ರಥಮಮುತ್ಪನ್ನತ್ವಾತ್ಪ್ರಥಮಜತ್ವಮ್ ।
ತತ್ರ ಮಾನಮಾಹ –
ಮಹದ್ಯಕ್ಷಮಿತಿ ।
ಯಕ್ಷಂ ಪೂಜ್ಯಮ್ ।
ನನು ಕಾರಣತ್ವೇಽಪಿ ಕಥಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾತ್ವಮ್ ? ತತ್ರಾಹ –
ಕಾರಣಂ ಹೀತಿ ।
ಹಿ-ಶಬ್ದಸೂಚಿತಾಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಮುದಾಹರಣೇನ ದರ್ಶಯತಿ –
ಯಥೇತಿ ।
ನನ್ವಸ್ಮದಾದಿಬುದ್ಧಿರೂಪಾಣಾಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಯಕೋಶಾನಾಂ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಃ ಕಾರಣಂ ಚೇದಸ್ತು ತಸ್ಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾತ್ವಮ್ , ತದೇವಾಸಿದ್ಧಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ –
ಸರ್ವಬುದ್ಧೀತಿ ।
'ಆದಿಕರ್ತಾ ಸ ಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ರೇ ಸಮವರ್ತತ’ ಇತ್ಯಾದಿಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಸ್ಯ ಸರ್ವಭೂತಕಾರಣತ್ವಮವಗಮ್ಯತೇ ; ನ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಸ್ವತಃ ಕಾರ್ಯತ್ವಮಸ್ತಿ ; ಅತೋ ಭೂತಶಬ್ದಿತಜೀವೋಪಾಧಿಭೂತಾನಾಂ ಲಿಂಗಶರೀರಾಣಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಕಾರಣಂ ಸಿದ್ಧಮಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಫಲಿತಮಾಹ –
ತೇನೇತಿ ।
ಕಾರಣತ್ವೇನೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಪೂರ್ವವದಿತ್ಯುಕ್ತಂ ವಿವೃಣೋತಿ –
ಯಥೇತಿ ।
ವಿಜ್ಞಾನಮಯಸ್ಯಾಪೀತಿ ।
ಪ್ರಕಾಶಕಃ ಶ್ಲೋಕೋ ಭವತೀತಿ ಶೇಷಃ ॥