ನ ನಿಂದ್ಯಾದಿತಿ ।

ಅಪಕೃಷ್ಟಮನ್ನಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ನ ನಿಂದ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ, ‘ಯದೃಚ್ಛಯಾ ಚೋಪಪನ್ನಮದ್ಯಾಚ್ಛ್ರೇಷ್ಠಮುತಾವರಮ್’ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಿದರ್ಶನಾತ್ ।

ನನು ಬ್ರಹ್ಮವಿದಃ ಕರ್ತವ್ಯಾಭಾವಾತ್ಕಥಂ ತಸ್ಯಾನುಷ್ಠೇಯತಯಾ ವ್ರತಮುಪದಿಶ್ಯತೇ ? ತತ್ರಾಹ –

ವ್ರತೋಪದೇಶ ಇತಿ ।

ನನು ವಿದುಷಾ ನಿರಸನೀಯಸ್ಯಾನ್ನಸ್ಯ ಕಥಂ ಸ್ತುತ್ಯರ್ಥತ್ವಮ್ ? ತತ್ರಾಹ –

ಸ್ತುತಿಭಾಕ್ತ್ವಂ ಚೇತಿ ।

ಶರೀರಮನಆದಿರೂಪೇಣ ಪರಿಣತಿದ್ವಾರಾ ಅನ್ನಸ್ಯ ವಿದ್ಯಾಸಾಧನತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಪ್ರಸಂಗಾತ್ಕಾಮ್ಯಾನ್ಯುಪಾಸನಾನ್ಯಾಹ –

ಪ್ರಾಣೋ ವಾ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ತೇಷಾಂ ಸಕಾಮಾನಾಂ ಪ್ರಜಾದಿಫಲಸಂಪಾದಕತ್ವೇಽಪಿ ನಿಷ್ಕಾಮನಯಾನುಷ್ಠಿತಾನಾಂ ಚಿತ್ತೈಕಾಗ್ರ್ಯದ್ವಾರಾ ವಿದ್ಯಾಸಾಧನತ್ವಾದ್ವಿದ್ಯಾಪ್ರಕರಣೇ ಸಂಗತಿರಿತಿ ವಾ ಮಂತವ್ಯಮ್ ।

ನನು ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಕಥಮನ್ನತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾನ್ನಸಾದೃಶ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ –

ಶರೀರೇಽಂತರ್ಭಾವಾದಿತಿ ।

ಏತದೇವವಿವೃಣೋತಿ –

ಯದ್ಯಸ್ಯೇತಿ ।

ತತ್ತಸ್ಯಾನ್ನಮಿತೀಹ ವಿವಕ್ಷಿತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

‘ಪ್ರಾಣೋ ವಾ ಅನ್ನಮ್’ ಇತ್ಯತ್ರ ಹೇತುಪ್ರತಿಪಾದಕತ್ವೇನ ‘ಶರೀರೇ ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಃ’ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಮಾಕೃಷ್ಯ ಯೋಜಯತಿ -

ಶರೀರೇ ಚೇತಿ ।

ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಶರೀರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

'ಪ್ರಾಣೇ ಶರೀರಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್’ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಸಂಗತ್ಯರ್ಥಂ ಶ್ರುತಾವಪೇಕ್ಷಿತಂ ಪೂರಯತಿ –

ತಥೇತಿ ।

ಪ್ರಾಣೇ ಶರೀರಸ್ಯಾಂತರ್ಭಾವಾಭಾವೇಽಪಿ ಪ್ರಾಣಾಧೀನಾಸ್ಥಿತಿಕತ್ವಮಾತ್ರೇಣಾನ್ನತ್ವವಿವಕ್ಷೇತಿ ಭಾವಃ ।

'ಪ್ರಾಣೋ ವಾ ಅನ್ನಮ್’ ಇತ್ಯಾದೇಃ ಫಲಿತಾರ್ಥಕಥನಪರಮ್ ‘ತದೇತದನ್ನಮ್’ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ –

ತತ್ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಉಭಯಮಿತಿ ।

ಪ್ರಕೃತತ್ವಾವಿಶೇಷಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।

ಶ್ರುತಾವಪೇಕ್ಷಿತಂ ಪೂರಯತಿ –

ಅನ್ನಾದಂ ಚೇತಿ ।

ಯತ ಉಭಯಮಪ್ಯನ್ನಮನ್ನಾದಂ ಚ ತಸ್ಮಾದನ್ನಮನ್ನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್ ಅನ್ನಾದಶ್ಚಾನ್ನಾದೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಇತಿ ಪರ್ಯವಸಿತಾರ್ಥ ಇತಿ ಭಾವಃ ।

ಉಭಯೋರಪ್ಯನ್ನತ್ವೇ ಅನ್ನಾದತ್ವೇ ಚ ಶ್ರುತ್ಯುಕ್ತಂ ನಿಯಾಮಕಂ ವಿಶದಯತಿ –

ಯೇನೇತಿ ।

ಫಲಿತಂ ಸ್ವಯಮುಪಸಂಹರತಿ –

ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಉಭಯೋರನ್ನಾನ್ನಾದತ್ವಗೋಚರಮುಪಾಸನಂ ವಿಧತ್ತೇ –

ಸ ಯ ಇತಿ ।

ಅನ್ನಾನ್ನಾದಾತ್ಮನೈವೇತಿ ।

ಶರೀರಪ್ರಾಣಾತ್ಮನೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ । ಪ್ರತಿತಿಷ್ಠತಿ, ಚಿರಂ ಜೀವತೀತಿ ಯಾವತ್ ॥