ఇతరవ్యపదేశాద్ధితాకరణాదిదోషప్రసక్తిః ।
యద్యపి శారీరాత్పరమాత్మనో భేదమాహుః శ్రుతయస్తథాప్యభేదమపి దర్శయన్తి శ్రుతయో బహ్వ్యః । నచ భేదాభేదావేకత్ర సమవేతౌ విరోధాత్ , నచ భేదస్తాత్త్విక ఇత్యుక్తమ్ । తస్మాత్పరమాత్మనః సర్వజ్ఞాన్న శారీరస్తత్త్వతో భిద్యతే । స ఎవ త్వవిద్యోపధానభేదాద్ఘటకరకాద్యాకాశవద్భేదేన ప్రథతే । ఉపహితం చాస్య రూపం శారీరః, తేన మా నామ జీవాః పరమాత్మతామాత్మనోఽనుభూవన్ , పరమాత్మా తు తానాత్మనోఽభిన్నాననుభవతి । అననుభవే సార్వజ్ఞ్యవ్యాఘాతః । తథా చాయం జీవాన్ బధ్నన్నాత్మానమేవ బధ్నీయాత్ । తత్రేదముక్తమ్
నహి కశ్చిదపరతన్త్రో బన్ధనాగారమాత్మనః కృత్వానుప్రవిశతి ఇత్యాది ।
తస్మాన్న చేతనకారణం జగదితి పూర్వః పక్షః ॥ ౨౧ ॥
అధికం తు భేదనిర్దేశాత్ ।
సత్యమయం పరమాత్మా సర్వజ్ఞత్వాద్యథా జీవాన్ వస్తుత ఆత్మనోఽభిన్నాన్ పశ్యతి, పశ్యత్యేవం న భావత ఎషాం సుఖదుఃఖాదివేదనాసఙ్గోస్త్యవిద్యావశాత్త్వేషాం తద్వదభిమాన ఇతి । తథా చ తేషాం సుఖదుఃఖాదివేదనాయామప్యహముదాసీన ఇతి న తేషాం బన్ధనాగారనివేశేఽప్యస్తిక్షతిః కాచిన్మమేతి న హితాకరణాదిదోషాపత్తిరితి రాద్ధాన్తః । తదిదముక్తమ్
అపిచ యదా తత్త్వమసీతి ।
అపిచేతి చః పూర్వోపపత్తిసాహిత్యం ద్యోతయతి, నోపపత్త్యన్తరతామ్ ॥ ౨౨ ॥
స్యాదేతత్ । యది బ్రహ్మవివర్తో జగత్ , హన్త సర్వస్యైవ జీవవచ్చైతన్యప్రసఙ్గ ఇత్యత ఆహ
అశ్మాదివచ్చ తదనుపపత్తిః ।
అతిరోహితార్థేన భాష్యేణ వ్యాఖ్యాతమ్ ॥ ౨౩ ॥
ఇతరవ్యపదేశాద్ధితాకరణాదిదోషప్రసక్తిః॥౨౧॥ జీవాభిన్నం బ్రహ్మ జగదుపాదానం వదన్సమన్వయో యది తాదృగ్ బ్రహ్మ జగజ్జనయేత్ , తర్హి స్వానిష్టం న సృజేదితి న్యాయేన విరుధ్యతే న వేతి సందేహే పూర్వత్ర కార్యకారణానన్యత్వవద్ ఘటాకాశకల్పజీవానామపి మహాకాశోపమబ్రహ్మాత్మైక్యముక్తం , తస్య హితాకరణాద్యనుపపత్తిభిరాక్షేపాత్సఙ్గతిః । నను ‘’సోఽన్వేష్టవ్య’’ ఇత్యాదిభేదనిర్దేశాత్ కథం పూర్వపక్షస్తత్రాహ –
యద్యపీతి ।
యది భేదాభేదావేకత్ర విరుద్ధౌ , తర్హ్యభేద ఎవ భేదేన బాధ్యతామత ఆహ –
న చ భేద ఇతి ।
ఇత్యుక్తమ్ । అనన్తరాధికరణ ఇత్యర్థః ।
నను స్వాభావికం బ్రహ్మణైకత్వం జీవా అవిద్యోపహితాః స్వేషాం న జానన్తీతి హితేఽప్యహితభ్రమాదకరణముపపన్నమత ఆహ –
తేనేతి॥౨౧॥
తద్వదభిమాన ఇతి ।
పశ్యతీత్యన్వయః । యద్యపి పరమాత్మనో దర్శనక్రియాశ్రయత్వమనుపపన్నమ్ ; తథాపి పురుషః స్వప్రకాశ ఎవ తత్తద్విశేషేణోపరక్తస్తం తం యథావస్థితం భాసయతీతి అతః పశ్యతీతి నిర్దిశ్యతే॥౨౨॥౨౩॥