ನ ಪ್ರಯೋಜನವತ್ತ್ವಾತ್ ।

ನ ತಾವದುನ್ಮತ್ತವದಸ್ಯ ಮತಿವಿಭ್ರಮಾಜ್ಜಗತ್ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ, ಭ್ರಾಂತಸ್ಯ ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇಃ । ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಾವತಾನೇನ ಜಗತ್ಕರ್ತವ್ಯಮ್ । ಪ್ರೇಕ್ಷಾವತಶ್ಚ ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಸ್ವಪರಹಿತಾಹಿತಪ್ರಾಪ್ತಿಪರಿಹಾರಪ್ರಯೋಜನಾ ಸತೀ ನಾಪ್ರಯೋಜನಾಲ್ಪಾಯಾಸಾಪಿ ಸಂಭವತಿ, ಕಿಂ ಪುನರಪರಿಮೇಯಾನೇಕವಿಧೋಚ್ಚಾವಚಪ್ರಪಂಚಜಗದ್ವಿಭ್ರಮವಿರಚನಾ ಮಹಾಪ್ರಯಾಸಾ । ಅತ ಏವ ಲೀಲಾಪಿ ಪರಾಸ್ತಾ । ಅಲ್ಪಾಯಾಸಸಾಧ್ಯಾ ಹಿ ಸಾ । ನ ಚೇಯಮಪ್ಯಪ್ರಯೋಜನಾ, ತಸ್ಯಾ ಅಪಿ ಸುಖಪ್ರಯೋಜನವತ್ತ್ವಾತ್ । ತಾದರ್ಥ್ಯೇನ ವಾ ಪ್ರವೃತೌ ತದಭಾವೇ ಕೃತಾರ್ಥತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇಃ । ಪರೇಷಾಂ ಚೋಪಕಾರ್ಯಾಣಾಮಭಾವೇನ ತದುಪಕಾರಾಯಾ ಅಪಿ ಪ್ರವೃತ್ತೇರಯೋಗಾತ್ । ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಾವತ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಯೋಜನವತ್ತಯಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ತದಭಾವೇಽನುಪಪನ್ನಾ ಬ್ರಹ್ಮೋಪಾದಾನತಾಂ ಜಗತಃ ಪ್ರತಿಕ್ಷಿಪತೀತಿ ಪ್ರಾಪ್ತಮ್ ॥ ೩೨ ॥

ಏವಂ ಪ್ರಾಪ್ತೇಽಭಿಧೀಯತೇ

ಲೋಕವತ್ತು ಲೀಲಾಕೈವಲ್ಯಮ್ ।

ಭವೇದೇತದೇವಂ ಯದಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಾವತ್ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಯೋಜನವತ್ತಯಾ ವ್ಯಾಪ್ತಾ ಭವೇತ್ । ತತಸ್ತನ್ನಿವೃತ್ತೌ ನಿವರ್ತೇತ, ಶಿಂಶಪಾತ್ವಮಿವ ವೃಕ್ಷತಾನಿವೃತ್ತೌ, ನ ತ್ವೇತದಸ್ತಿ, ಪ್ರೇಕ್ಷಾವತಾಮನನುಸಂಹಿತಪ್ರಯೋಜನಾನಾಮಪಿ ಯಾದೃಚ್ಛಿಕೀಷು ಕ್ರಿಯಾಸು ಪ್ರವೃತ್ತಿದರ್ಶನಾತ್ । ಅನ್ಯಥಾ “ನ ಕುರ್ವೀತ ವೃಥಾ ಚೇಷ್ಟಾಮ್” ಇತಿ ಧರ್ಮಸೂತ್ರಕೃತಾಂ ಪ್ರತಿಷೇಧೋ ನಿರ್ವಿಷಯಃ ಪ್ರಸಜ್ಯೇತ । ನ ಚೋನ್ಮತ್ತಾನ್ ಪ್ರತ್ಯೇತತ್ಸೂತ್ರಮರ್ಥವತ್ , ತೇಷಾಂ ತದರ್ಥಬೋಧತದನುಷ್ಠಾನಾನುಪಪತ್ತೇಃ । ಅಪಿ ಚಾದೃಷ್ಟಹೇತುಕೌತ್ಪತ್ತಿಕೀ ಶ್ವಾಸಪ್ರಶ್ವಾಸಲಕ್ಷಣಾ ಪ್ರೇಕ್ಷಾವತಾಂ ಕ್ರಿಯಾ ಪ್ರಯೋಜನಾನುಸಂಧಾನಮಂತರೇಣ ದೃಷ್ಟಾ । ನ ಚಾಸ್ಯಾಂ ಚೇತನಸ್ಯಾಪಿ ಚೈತನ್ಯಮನುಪಯೋಗಿ, ಸಂಪ್ರಸಾದೇಽಪಿ ಭಾವಾದಿತಿ ಯುಕ್ತಮ್ , ಪ್ರಾಜ್ಞಸ್ಯಾಪಿ ಚೈತನ್ಯಾಪ್ರಚ್ಯುತೇಃ । ಅನ್ಯಥಾ ಮೃತಶರೀರೇಽಪಿ ಶ್ವಾಸಪ್ರಶ್ವಾಸಪ್ರವೃತ್ತಿಪ್ರಸಂಗಾತ್ । ಯಥಾ ಚ ಸ್ವಾರ್ಥಪರಾರ್ಥಸಂಪದಾಸಾದಿತಸಮಸ್ತಕಾಮಾನಾಂ ಕೃತಕೃತ್ಯತಯಾನಾಕೂಲಮನಸಾಮಕಾಮಾನಾಮೇವ ಲೀಲಾಮಾತ್ರಾತ್ಸತ್ಯಪ್ಯನುನಿಷ್ಪಾದಿನಿ ಪ್ರಯೋಜನೇ ನೈವ ತದುದ್ದೇಶೇನ ಪ್ರವೃತ್ತಿರೇವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽಪಿ ಜಗತ್ಸರ್ಜನೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ನಾನುಪಪನ್ನಾ । ದೃಷ್ಟಂ ಚ ಯದಲ್ಪಬಲವೀರ್ಯಬುದ್ಧಿನಾಮಶಕ್ಯಮತಿದುಷ್ಕರಂ ವಾ ತದನ್ಯೇಷಾಮನಲ್ಪಬಲವೀರ್ಯಬುದ್ಧೀನಾಂ ಸುಶಕಮೀಷತ್ಕರಂ ವಾ । ನಹಿ ವಾನರೈರ್ಮಾರುತಿಪ್ರಭೃತಿಭಿರ್ನಗೈರ್ನ ಬದ್ಧೋ ನೀರನಿಧಿರಗಾಧೋ ಮಹಾಸತ್ತ್ವಾನಾಮ್ । ನ ಚೈಷ ಪಾರ್ಥೇನ ಶಿಲೀಮುಖೈರ್ನ ಬದ್ಧಃ । ನ ಚಾಯಂ ನ ಪೀತಃ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯ ಚುಲುಕೇನ ಹೇಲಯೇವ ಕಲಶಯೋನಿನಾ ಮಹಾಮುನಿನಾ । ನ ಚಾದ್ಯಾಪಿ ನ ದೃಶ್ಯಂತೇ ಲೀಲಾಮಾತ್ರವಿನಿರ್ಮಿತಾನಿ ಮಹಾಪ್ರಾಸಾದಪ್ರಮದವನಾನಿ ಶ್ರೀಮನ್ನೃಗನರೇಂದ್ರಾಣಾಮನ್ಯೇಷಾಂ ಮನಸಾಪಿ ದುಷ್ಕರಾಣಿ ನರೇಶ್ವರಾಣಾಮ್ । ತಸ್ಮಾದುಪಪನ್ನಂ ಯದೃಚ್ಛಯಾ ವಾ ಸ್ವಭಾವಾದ್ವಾ ಲೀಲಯಾ ವಾ ಜಗತ್ಸರ್ಜನಂ ಭಗವತೋ ಮಹೇಶ್ವರಸ್ಯೇತಿ । ಅಪಿ ಚ ನೇಯಂ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕೀ ಸೃಷ್ಟಿರ್ಯೇನಾನುಯುಜ್ಯೇತ ಪ್ರಯೋಜನಮ್ , ಅಪಿ ತ್ವನಾದ್ಯವಿದ್ಯಾನಿಬಂಧನಾ । ಅವಿದ್ಯಾ ಚ ಸ್ವಭಾವತ ಏವ ಕಾರ್ಯೋನ್ಮುಖೀ ನ ಪ್ರಯೋಜನಮಪೇಕ್ಷತೇ । ನಹಿ ದ್ವಿಚಂದ್ರಾಲಾತಚಕ್ರಗಂಧರ್ವನಗರಾದಿವಿಭ್ರಮಾಃ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಪ್ರಯೋಜನಾ ಭವಂತಿ । ನಚ ತತ್ಕಾರ್ಯಾ ವಿಸ್ಮಯಭಯಕಂಪಾದಯಃ ಸ್ವೋತ್ಪತ್ತೌ ಪ್ರಯೋಜನಮಪೇಕ್ಷಂತೇ । ಸಾ ಚ ಚೈತನ್ಯಚ್ಛುರಿತಾ ಜಗದುತ್ಪಾದಹೇತುರಿತಿ ಚೇತನೋ ಜಗದ್ಯೋನಿರಾಖ್ಯಾಯತ ಇತ್ಯಾಹ

ನ ಚೇಯಂ ಪರಮಾರ್ಥವಿಷಯೇತಿ ।

ಅಪಿ ಚ ನ ಬ್ರಹ್ಮ ಜಗತ್ಕಾರಣಮಪಿ ತತ್ತಯಾ ವಿವಕ್ಷಂತ್ಯಾಗಮಾ ಅಪಿ ತು ಜಗತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮಭಾವಮ್ । ತಥಾ ಚ ಸೃಷ್ಟೇರವಿವಕ್ಷಾಯಾಂ ತದಾಶ್ರಯೋ ದೋಷೋ ನಿರ್ವಿಷಯ ಏವೇತ್ಯಾಶಯೇನಾಹ

ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮಭಾವೇತಿ ॥ ೩೩ ॥