అణవశ్చ ।
అత్ర సాఙ్ఖ్యానామాహఙ్కారికత్వాదిన్ద్రియాణామహఙ్కారస్య చ జగ్నామణ్డలవ్యాపిత్వాత్సర్వగతాః ప్రాణాః । వృత్తిస్తేషాం శరీరదేశతయా ప్రాదేశికీ తన్నిబన్ధనా చ గత్యాగతిశ్రుతిరితి మన్యన్తే, తాన్ప్రత్యాహ
అణవశ్చ
ప్రాణా అనుద్భూతరూపస్పశర్తా చాణుత్వం దురధిగమత్వాన్న తు పరమాణుత్వం దేహవ్యాపికార్యానుత్పత్తిప్రసఙ్గాత్తాపదూనస్య శిశిరహ్రదనిమగ్నస్య సర్వాఙ్గీణశీతస్పర్శోపలబ్ధిరస్తీత్యుక్తమ్ । ఎతదుక్తం భవతి - యది సర్వగతానీన్ద్రియాణి భవేయుస్తతో వ్యవహితవిప్రవకృష్టవస్తూపలమ్భప్రసఙ్గః । సర్వగతత్వేఽపి దేహావచ్ఛిన్నానామేవ కరణత్వం తేన న వ్యవహిత విప్రకృష్టవస్తూపలమ్భప్రసఙ్గ ఇతి చేత్ , హన్త ప్రాప్తాప్రాప్తావివేకేన శరీరావచ్ఛిన్నానామేవ తేషాం కరణత్వమిన్ద్రియత్వమితి న వ్యాపినామిన్ద్రియభావః । తథాచ నామమాత్రే విసంవాదో నార్థేఽస్మాభిస్తదిన్ద్రియముచ్యతే భవద్భిస్తు వృత్తిరితి సిద్ధమణవః ప్రాణా ఇతి ॥ ౭ ॥
అణవశ్చ॥౭॥ ఎకాదశప్రాణానముత్క్రాన్తిరుక్తా , సా న ముఖ్యా ; తేషాం వ్యాపిత్వాదితి సఙ్గతిగర్భం పూర్వపక్షమాహ –
అత్రేతి ।
వృత్తిః అభివ్యక్తిః । దూనస్య పరితప్తస్య । అహంకారస్య వ్యాపిత్వమసిద్ధమ్ ; ఆధ్యాత్మికాహంకారస్యాహంప్రత్యయేన పరిచ్ఛేదప్రతిభాసాత్ ।
ఆధిదైవికవ్యాపకాహంకారసద్భావే చ నాస్తి ప్రమాణమ్ ; ఇన్ద్రియాణాం తత్ప్రకృతికత్వం తు షణ్ఢసుతసమమ్ , వ్యాపిత్వం తు తేషాం ప్రతిజ్ఞాతుమశక్యమసంభావితత్వాదిత్యాహ –
యదీతి॥౭॥