ಸರ್ವಾಭೇದಾದನ್ಯತ್ರೇಮೇ ॥೧೦॥

ಓಂಕಾರಸ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಾವುದ್ಗೀಥಮಿತಿ ವಿಶೇಷಣಾದನ್ಯವ್ಯಾವೃತ್ತಿವದೇವಂ ವಿದ್ವಾನಿತ್ಯೇವಂಶಬ್ದಾತ್ಸಂನಿಹಿತಾವಲಂಬನಾದಸನ್ನಿಹಿತಸ್ಯ ವಿದ್ಯೈಕ್ಯದ್ವಾರಾಽನುಮಾನಾತ್ ಪ್ರಾಪ್ನುವತೋ ವಸಿಷ್ಠತ್ವಾದೇರ್ವ್ಯಾವೃತ್ತಿರಿತಿ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಮಾಹ –

ಏವಂಶಬ್ದಸ್ಯೇತಿ ।

ನನು ಕೌಷೀತಕಿವಾಕ್ಯಂ , ವಸಿಷ್ಠತ್ವಾದಿಮತ್ಪ್ರಾಣವಿಷಯಂ , ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಾದಿಗುಣಕಪ್ರಾಣೋಪಾಸ್ತಿಪರತ್ವಾದ್ , ವಾಜಸನೇಯಿವಾಕ್ಯವದಿತ್ಯನುಮಾನಾದ್ವಸಿಷ್ಠತ್ವಾದಿಕಮಪಿ ಸನ್ನಿಹಿತಮಿತಿ ನೇತ್ಯಾಹ –

ಸಾಕ್ಷಾದಿತಿ ।

ಅಶಾಬ್ದಸ್ಯ ಶಾಬ್ದೇನಾಽನನ್ವಯಾತ್ । ನ ಹಿ ಗಾಮಾನಯೇತಿ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದೃಷ್ಟೋಘಟೋಽನ್ವೇತೀತಿ । ಫಲವಿಧಿಪರೇ ಏವಂ ವಿದ್ವಾನಿತಿ ವಾಕ್ಯೇಽನ್ಯವ್ಯಾವೃತ್ತಿಪರತ್ವಮೇವಂಶಬ್ದಸ್ಯ ನ ಯುಕ್ತಮ್ ; ವಾಕ್ಯಭೇದಪ್ರಸಂಗಾದಿತಿ ಕೇಶವೋಕ್ತಮಯುಕ್ತಮ್ ; ವ್ಯಾವೃತ್ತಿಪರೇಽಪಿ ವಾಕ್ಯೇ ವಿದ್ಯೈಕ್ಯದ್ವಾರಪ್ರಾಪ್ತಶಾಖಾಂತರೀಯಫಲಸಂಬಂಧಾನುವಾದಾತ್ ಕುತೋ ವಾಕ್ಯಭೇದಃ ? ಸತ್ಯಮ್ , ಅಶಾಬ್ದಂ ಶಾಬ್ದೇ ನಾನ್ವೇತಿ ಸನ್ನಿಧಿಮಾತ್ರಮಭಿದಧತಸ್ತ್ವೇವಂಶಬ್ದಸ್ಯ ಶಾಖಾಂತರೀಯಮಪಿ ವಸಿಷ್ಠತ್ವಾದಿಕಂ ಗುಣಿದ್ವಾರೇಣ ಸನ್ನಿಹಿತಮಭಿಧೇಯಮಿತಿ ಭವತಿ ಶಾಬ್ದಮ್ ।

ಅತಶ್ಚ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥೇಽನ್ವೇತೀತಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಯತಿ –

ಸತ್ಯಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಏವಂ ಚ ಸಿದ್ಧಾಂತೇ ಸನ್ನಿಹಿತಸಮಸ್ತಧರ್ಮಪರಾಮರ್ಶಿನ ಏವಂಶಬ್ದಸ್ಯಾನುವಾದಕತ್ವಾತ್ ಫಲಪರತ್ವಮೇವ ಕೌಷೀತಕಿವಾಕ್ಯಸ್ಯೇತಿ ವೇದಿತವ್ಯಮ್ । ಜುಹ್ವೋಪಸ್ಥಾಪಿತಕ್ರತುಃ ಸನ್ನಿಹಿತಃ , ಸ ಚ ಜುಹ್ವಪದಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಯ ಇತಿ ನಾಶಾಬ್ದ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಉಪಾಸ್ಯಫಲಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಾದಿತಿ ।

ಉಪಾಸ್ಯಪ್ರಾಣಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಾತ್ತದಾಪ್ತಿಲಕ್ಷಣಫಲಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಭಾಷ್ಯೇ ಕೌಷೀತಕೀಬ್ರಾಹ್ಮಣಗತೇನೈವಂಶಬ್ದೇನ ವಾಜಸನೇಯಿಬ್ರಾಹ್ಮಣಗತಗುಣಪರಾಮರ್ಶಾಭಾವಾಂಗೀಕಾರೋ ನ ಯುಕ್ತಃ ; ಉಕ್ತಪ್ರಕಾರೇಣ ತತ್ಪರಾಮರ್ಶಸ್ಯಾಪಿ ಸಂಭವಾದತ ಆಹ –

ತಥಾಪೀತಿ ।

ಶಾಖಾಂತರೀಯಗುಣೋಪಸಂಹಾರೇಽಪಿ ಸ್ವಶಾಖಾಗತಗುಣಸ್ವೀಕಾರಾತ್ಕಥಂ ಶ್ರುತಹಾನಿಪ್ರಸಕ್ತಿರ್ಯತೋ ಭಾಷ್ಯೇ ನಿಷಿಧ್ಯತೇಽತ ಆಹ –

ಕೇವಲಸ್ಯೇತಿ ।

ಕೇವಲಾ ಹಿ ಸ್ವಶಾಖಾಯಾಂ ಶ್ರುತಾಸ್ತೇಷಾಂ ಕೈವಲ್ಯಹಾನಿರಶ್ರುತೋಪಸಂಹಾರೇ ಸತೀತಿ ಶಂಕೇತ್ಯರ್ಥಃ ॥೧೦॥ ನಿಃಶ್ರೇಯಸಂ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಂ ತಸ್ಯಾದಾನಂ ನಿರ್ಧಾರಣಂ ಪ್ರಸ್ತೂಯತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಅಹಂಶ್ರೇಯಸೇ ಆತ್ಮಶ್ರೇಷ್ಠತ್ವಾಯ । ಯಥಾ ಪ್ರಾಣೋ ವಾಗಾದಿಭ್ಯಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಸ್ತಥಾ ಉ । ತಥಾ ಉಶಬ್ದೋಽಪ್ಯರ್ಥಃ । ಏವಂ ವಿದ್ವಾನಪಿ ಪ್ರಾಣೇ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಪಾಸ್ಯಪ್ರಾಣಾತ್ಮತ್ವಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾ ಶ್ರೈಷ್ಠ್ಯಾದಿಗುಣಾನ್ವಿತೋ ಭವತಿ ॥

ಇತಿ ಪಂಚಮಂ ಸರ್ವಾಭೇದಾಧಿಕರಣಮ್ ॥೧೦॥