గతేరర్థవత్త్వముభయథాన్యథా హి విరోధః ।

యథా హానిసంనిధావుపాయనమన్యత్ర శ్రుతమితి, యత్రాపి కేవలా హానిః శ్రూయతే తత్రాపి ఉపాయనముపస్థాపయత్యేవం తత్సన్నిధావేవ దేవయానః పన్థాః శ్రుత ఇతి యత్రాపి సుకృతదుష్కృతహానిః కేవలా శ్రుతా తత్రాపి దేవయానం పన్థానముపస్థాపయితుమర్హతి । నచ నిరఞ్జనః పరమం సామ్యముపైతీత్యనేన విరోధః । దేవయానేన పథా బ్రహ్మలోకప్రాప్తౌ నిరఞ్జనస్య పరమసామ్యోపపత్తేః । తస్మాద్ధానిమాత్రే దేవయానః పన్థాః సమ్బధ్యత ఇతి ప్రాప్తమ్ । ఎవం ప్రాప్త ఉచ్యతే - విద్వాన్ పుణ్యపాపే విధూయనిరఞ్జనః పరమం సామ్యముపైతీతి హి విదుషో విధూతపుణ్యపాపస్య విద్యయా క్షేమప్రాప్తిమాహ । భ్రమనిబన్ధనోఽక్షేమో యాథాత్మ్యజ్ఞానలక్షణయా విద్యయా వినివర్తనీయః । నాసౌ దేశవిశేషమపేక్షతే । నహి జాతు రజ్జౌ సర్పభ్రమనివృత్తయే సముత్పన్నం రజ్జుతత్త్వజ్ఞానం దేశవిశేషమపేక్షతే । విద్యోత్పాదస్యైవ స్వవిరోధ్యవిద్యానివృత్తిరూపత్వాత్ । నచ విద్యోత్పాదాయా బ్రహ్మలోకప్రాప్తిరపేక్షణీయా । యమనియమాదివిశుద్ధసత్త్వస్యేహైవ శ్రవణాదిభిర్విద్యోత్పాదాత్ । యది పరమారబ్ధకార్యకర్మక్షపణాయ శరీరపాతావధ్యపేక్షేతి న దేవయానేనాస్తీహార్థ ఇతి శ్రుతిదృష్టవిరోధాన్నాపేక్షితవ్య ఇతి । అస్తి తు పర్యఙ్కవిద్యాయాం తస్యార్థ ఇత్యుక్తం ద్వితీయేన సూత్రేణేతి । యే తు యది పుణ్యమపి నివర్తతే కిమర్థా తర్హి గతరిత్యాశఙ్క్య సూత్రమవతారయన్తి । గతేరర్థవత్త్వముభయథా దుష్కృతనివృత్త్యా సుకృతనివృత్త్యా చ । యది పునః పుణ్యమనువర్తేత బ్రహ్మలోకగతస్యాపీహ పుణ్యఫలోపభోగాయావృత్తిః స్యాత్ । తథా చైతేన ప్రతిపాద్యమానాగత్యనావృత్తిశ్రుతివిరోధః । తస్మాద్దుష్కృతస్యేవ సుకృతస్యాపి ప్రక్షయ ఇతి తైః పునరనాశఙ్కనీయమేవాశఙ్కితమ్ । విద్యాక్షిప్తాయాం హి గతౌ కేయమాశఙ్కా యది క్షీణసుకృతః కిమర్థమయం యాతీతి । నహ్యేషా సుకృతనిబన్ధనా గతిరపి తు విద్యానిబన్ధనా । తస్మాద్వృద్ధోక్తమేవోపవర్ణనం సాధ్వితి ॥ ౨౯ ॥