నను భాష్యవ్యాఖ్యామారభ ఇత్యుక్తమయుక్తమ్ ; భాష్యలక్షణస్య సూత్రార్థప్రతిపాదకత్వస్యాభావాదేవ భాష్యత్వాభావాత్ యుష్మదస్మదిత్యాదేరితి తత్రాహ -

యుష్మదస్మదితి ।

యుష్మదస్మదిత్యాదిలోకవ్యవహార ఇత్యన్తం కస్మాద్ భాష్యం భవేదిత్యపేక్షాయామాహ -

శాస్త్రస్య విషయం ప్రయోజనం చ ప్రతిపాదయతీతి ।

సూత్రసన్దర్భలక్షణశాస్త్రస్య యద్విషయప్రయోజనంయమ్ ఇతి యత్ తస్య హేతుః బన్ధస్యాధ్యాసాత్మకత్వం తదభిధానేన విషయప్రయోజనే తాత్పర్యేణ ప్రతిపాదయతీత్యర్థః ।

బన్ధస్య అధ్యాసాత్మకత్వం హేతుత్వేనోచ్యమానమసిద్ధం కథం సిద్ధ్యహేతువాచకం శాస్త్రీయవిషయప్రయోజనపరంఅత్ర త్రుటిః దృశ్యతే భాష్యం భవేదిత్యాశఙ్క్యాస్యానర్థహేతోరిత్యనేనైకవాక్యత్వాత్భవేతీతి మధ్యవర్తిలక్షణాసమ్భావనాప్రమాణభాష్యత్రయేణ సిద్ధమధ్యాసం హేతుత్వేనానూద్య విషయాదిసాధకం భవతీత్యభిప్రేత్యాహ -

అస్య అనర్థహేతోరితి । హేతోరిత్యత్ర తో ఇతి న దృశ్యతే

పర్యవస్యత్అనపర్యవస్యదితి

అనేన ఎకవాక్యతాం గచ్ఛత్ ఇత్యర్థః ।

విషయాదిసాధకత్వం భవతు, తథాపి భాష్యత్వం న సిద్ధ్యతి, సూత్రార్థప్రతిపాదకత్వాభావాత్ , ఇత్యాశఙ్కాయాం తన్నిరాసాయ ఆహ -

`ప్రయోజనం చ సూత్రేణ సూత్రితే’ ఇతి ।

`అథాతో బ్రహ్మజిజ్ఞాసా’ ఇతి సూత్రేణ సూత్రితే ఇత్యర్థః ।

విషయప్రయోజనే సూత్రార్థత్వేన న దృశ్యేతే, జిజ్ఞాసాకర్తవ్యతాయా ఎవ ప్రతీతేరితి - తత్రాహ -

అర్థాత్ సూత్రితే ఇతి ।

కిమత్ర ప్రమాణమితి - తత్రాహ –

ప్రథమసూత్రేణేతి ।

ప్రథమసూత్రత్వాత్ సూత్రేస్త్రే ఇతి శ్రోతృప్రవృత్త్యఙ్గత్వేన విషయప్రయోజనే సూత్రితే ఇత్యర్థః ।

ఇతి శబ్దో యస్మాదర్థే, యస్మాత్ ప్రథమసూత్రేణ సూత్రితే తస్మాత్ ప్రతిపాదయతీతి । అర్థాత్ సూత్రితే చేద్విషయప్రయోజనే తర్హి భాష్యకారేణ సాక్షాదేవ ప్రతిపాదనీయే, నత్వధ్యాసాభిధానముఖేనార్థాత్ ప్రతిపాదనీయే ఇతి - తత్రాహ –

ఎతచ్చేతి ।

ఎతద్విషయప్రయోజనద్వయమిత్యర్థః ।

ప్రదర్శయిష్యామపఞ్చపాదికాయామిదం న దృశ్యతే ఇతి ।

భాష్యకారేణోక్తమితి ప్రదర్శయిష్యామ ఇత్యర్థః ।

భాష్యకారేణోక్తం చేత్ అస్మాభిరేవ ద్రష్టుం శక్యమ్ , కిమితి భవద్భిః ప్రదర్శ్యత ఇత్యాశఙ్క్యాహ –

స్పష్టమితి ।

తర్హి భాష్యకారస్య అస్పష్టోక్తిలక్షణదూషణముద్భావితం స్యాదిత్యాశఙ్క్య తైరపితేరపి ఇతి స్పష్టం ప్రదర్శితం వయంమయమితి దర్శయిష్యామ ఇత్యాహ

స్పష్టతరమితి ।