நநு ‘அஹமி’தி யதி³ தே³ஹஸமாநாதி⁴கரண: ப்ரத்யய:, ந தர்ஹி தத்³வ்யதிரிக்த ஆத்மா ஸித்⁴யதி ; அந்யஸ்ய ததா²க்³ராஹிண: ப்ரத்யயஸ்யாபா⁴வாத் , ஆக³மாநுமாநயோரபி தத்³விரோதே⁴ ப்ரமாணத்வாயோகா³த் । மித்²யாத்வாத் தஸ்ய ந விரோத⁴: இதி சேத் , குதஸ்தர்ஹி மித்²யாத்வம் ? ஆக³மாத³நுமாநாத்³வா அந்யதா²(அ)வக³மாதி³தி சேத் , நைதத் ; அந்யோ(அ)ந்யாஶ்ரயதா ததா² ஸ்யாத் ஆக³மாநுமாநயோ: ப்ரவ்ருத்தௌ தந்மித்²யாத்வம் தந்மித்²யாத்வே தயோ: ப்ரவ்ருத்திரிதி । தஸ்மாத் தே³ஹாதி³வ்யதிரிக்தவிஷய ஏவாயமஹங்கார: இத்யாத்மவாதி³பி⁴ரப்⁴யுபேயம் ; அந்யதா² ஆத்மஸித்³தி⁴ரப்ராமாணிகீ ஸ்யாத் , அதோ கௌ³ணோ மநுஷ்யத்வாபி⁴மாந: । உச்யதே — யத்³யபி தே³ஹாதி³வ்யதிரிக்தபோ⁴க்த்ருவிஷய ஏவாயமஹங்கார: ; ததா²பி ததா² அநத்⁴யவஸாயாத் தத்³த⁴ர்மாநாத்மந்யத்⁴யஸ்யதி । த்³ருஶ்யதே ஹி ஸ்வரூபேணாவபா⁴ஸமாநே(அ)பி வஸ்த்வந்தரபே⁴தா³நத்⁴யவஸாயாத் தத்ஸம்பே⁴தே³நாவபா⁴ஸ:, யதா² ஏகஸ்மிந்நப்யகாரே ஹ்ருஸ்வாதி³ஸம்பே⁴த³: ॥
ஆஹ கௌ³ணவாதீ³ -
நந்வஹமிதி ।
யதீ³தி ।
அயோ த³ஹதீதி அயஸி த³ஹதிப்ரத்யயே(அ)ப்யயோவ்யதிரிக்ததா³ஹகஸித்³தி⁴வத் தே³ஹே மநுஷ்யோ(அ)ஹமிதி ப்ரத்யயே(அ)பி தே³ஹவ்யதிரிக்தாத்மஸித்³தி⁴: ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்ய அயஸோ நிஷ்க்ருஷ்டவஹ்நித³ர்ஶநவத்³தே³ஹாந்நிஷ்க்ருஷ்டாத்மாஸித்³தே⁴: தே³ஹஸ்யாஹம்ப்ரத்யயவிஷயத்வம் முக்²யமிதி ப்ரஸஜ்யேதேதி மத்வாஹ -
அந்யஸ்ய ததா²க்³ராஹிண இதி ।
தத்³விரோத⁴ இதி ।
மநுஷ்யோ(அ)ஹமிதி ப்ரத்யக்ஷவிரோத⁴ இத்யர்த²: ।
ததா² ஸ்யாதி³தி ।
ததா² ஸதி ஸ்யாதி³த்யர்த²: ।
அஹம்ப்ரத்யயஸ்ய வ்யதிரேகவிஷயத்வே வ்யதிரிக்தோ வ்யதிரிக்த இதிவத் அஹம் வ்யதிரிக்த இத்யுக்தே புநருக்திப்ரஸங்கா³த் । வ்யக்திரேகவிஷயத்வமஹம்ப்ரத்யயஸ்யேத்யாஶங்க்யாஹ –
அந்யதே²தி ।
கிமர்த²தோ வ்யதிரிக்தாத்மவிஷயோ(அ)ஹம்ப்ரத்யய உச்யதே, கிம் வா ப்ரதிபா⁴ஸத:, அர்த²தஶ்சேத் தத³த்⁴யாஸ: ஸம்ப⁴வாத் இதிதத³த்⁴யாஸஸம்ப⁴வாத் ந கௌ³ணத்வமித்யாஹ –
யத்³யபீதி ।
ததா² அநத்⁴யவஸாயாதி³தி ।
அர்த²தோ வ்யதிரிக்தவிஷயத்வே(அ)பி வ்யதிரிக்த இதி வ்யதிரேகஸ்யாஸ்பு²ரணாதி³த்யர்த²: ।
தத்³த⁴ர்மாநிதி ।
க்ருஶஸ்தூ²லாதி³த⁴ர்மவிஶிஷ்டதே³ஹமித்யர்த²: ।
ஸ ஏவாயமகார இதி ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞயா ஸர்வக³தத்வாதி³ ஸித்³தே⁴ர்நஸ்வதோ(அ)ஹ்ரஸ்வத்வாதி³ । கிந்த்வத்⁴யாஸகிந்த்வத்⁴யா ஏவேதி ஏவேத்யபி⁴ப்ரேத்ய ஆஹ –
யதை²கஸ்மிந்நிதி ।