அத² புநரேகாந்ததோ பி⁴ந்ந ஏவ தே³ஹாதே³ரஹங்கர்தா அவபா⁴ஸேத, ரஸாதி³வ க³ந்த⁴:, தத: தத்ஸத்³பா⁴வே ந விப்ரதிபத்திரிதி, தத்ஸித்³த⁴யே ஜிஜ்ஞாஸா நாவகல்பேத । ஜிஜ்ஞாஸோத்தரகாலம் தர்ஹி கௌ³ண ஏவ யுக்த:, கத²ம் ? ஜிஜ்ஞாஸா நாம யுக்த்யநுஸந்தா⁴நம் । ந ஹி யுக்தி: ப்ருத²க் ஜ்ஞாநாந்தரஜநநீ, கிந்து ஸித்³த⁴ஸ்யைவாஹம்ப்ரத்யயஸ்ய விஷயவிவேசிநீ । தஸ்மாத் விவிக்தவிஷயத்வாத் வ்யதிரிக்தாத்மாநுப⁴வபர்யந்த ஏவாஹங்காரோ ஜிஜ்ஞாஸோத்தரகாலம் யுக்த:, ந யுக்த: ; அகார இவ ஹ்ருஸ்வத்வாபி⁴மாந: । நநு தத்ராபி கத²ம் ? அநுப⁴வ ஏவ । ஏவமஹங்காரே(அ)பி ஸமாநஶ்சர்ச: । நநு அநுப⁴வ: தர்கப³லாத்³யதா²வபா⁴ஸிந்யப்யகாரே ஸம்ப⁴வதி ; ஹ்ருஸ்வாதே³: ப்ருத²க்ஸதஸ்ததா²நவக³மாத் , தந்ந ; ஏகஸ்ய ப்ருத²க்த்வே(அ)பி அர்தா²தி³தரஸ்யாபி ப்ருத²க்த்வாத் ॥
வ்யதிரிக்த இதி வ்யதிரேகஸ்யாபி ஸ்பு²ரணமஹம்ப்ரத்யயே நேதி பக்ஷமாஹ -
அத² புநரிதி ।
அத்யந்தபே⁴த³ஸ்பூ²ர்தௌ த்³ருஷ்டாந்தமாஹ -
ரஸாதி³வ க³ந்த⁴ இதி ।
பரிஹரதி -
ததஸ்தத்ஸத்³பா⁴வ இதி ।
விப்ரதிபத்திர்நாஸ்த்யேவேத்யாஶங்க்யாஹ -
தத்ஸித்³த⁴ய இதி ।
யுக்திஸஹக்ருதாஹம்ப்ரத்யயேந வ்யதிரேகஸ்யாபி ப்ரதீதே: பாஶ்சாத்யாஹம் மநுஷ்ய இதி ஜ்ஞாநம் கௌ³ணமேவ ஸ்யாத் , ததா² ப்ராக்தநமபீத்யபி⁴ப்ரேத்யாஹ -
ஜிஜ்ஞாஸோத்தரகாலம் தர்ஹீதி ।
ஜிஜ்ஞாஸோர்த்⁴வம் யுக்திஜ்ஞாநஸித்³த⁴ஸ்ய பே⁴த³ஸ்ய ப்ரத்யக்ஷரூபாஹம்ப்ரத்யயஸித்³த⁴த்வாபா⁴வாஜ்ஜிஜ்ஞாஸோத்தரகாலீநஸ்ய மநுஷ்யோ(அ)ஹமிதி ஸாமாநாதி⁴கரண்யவ்யவஹாரஸ்ய கத²ம் கௌ³ணத்வமித்யாஹ –
கத²மிதி ।
தே³ஹாத்மநோ: ஸாதா⁴ரணதயா ப்ரதிபந்நாஹம்ப்ரத்யயஸ்ய தே³ஹாதி³ர்விஷயத்வஸ்ய யோக்³யோ ந ப⁴வதி, தத்³வ்யதிரிக்தாத்மைவ விஷயோக்³யேதிவிஷயத்வயோக்³ய இதி யுக்த்யா விவேசநே பஶ்சாத்³வ்யதிரிக்த இத்யஹம்ப்ரத்யயஸ்ய வ்யதிரேகஸாத⁴கத்வமஸ்தீத்யாஹ -
ஜிஜ்ஞாஸா நாமேத்யாதி³நா ।
அகார இவ ஹ்ரஸ்வாபி⁴மாந இதிஹ்ரஸ்வத்வாபி⁴மாந இத்யஸ்யாயமர்த²: । அகாரவிஷயஜ்ஞாநஸ்ய யுக்த்யநுஸந்தா⁴நாதூ³ர்த்⁴வமப்யகாரமாத்ரவிஷயத்வாதே³வ ஹ்ரஸ்வாத்³யைக்யப்⁴ரமவிரோதி⁴பே⁴த³ப்ரத்யக்ஷத்வாபா⁴வாத் யுக்திஸித்³த⁴பே⁴த³ஸ்ய பரோக்ஷத்வாச்ச யதா² ஐக்யப்⁴ரம: தத்³வதி³தி ।
நநு தத்ராபி கத²மிதி ।
தத்ர அபிநா அத்⁴யாஸ இதி பா⁴வ: ।
அநுப⁴வ ஏவேதி ।
அநுப⁴வ ஏவாத்⁴யாஸம் ஸாத⁴யதீதி பா⁴வ: ।
அகாரஸ்ய வ்யதிரேகப்ரதீதாவபி ஹ்ரஸ்வாதே³ஸ்தத³பா⁴வாத³த்⁴யாஸ இதி சோத³யதி -
நநு அநுப⁴வ இதி ।
தத்ர தர்கப³லாத்³யதா²வபா⁴ஸிந்யபி அகாரே தை³வக³த்யா ப்ருத²க்ஸதோ ஹ்ரஸ்வாதே³: ததா²நவக³மாதை³க்யாத்⁴யாஸாநுப⁴வ: ஸம்ப⁴வதீத்யந்வய: ।
ஏகஸ்ய ப்ருத²க்த்வ இதி ।
ஏகஸ்யைவ பே⁴த³ஸ்யோப⁴யக³தத்வாதி³த்யர்த²: ।