ಅಥ ಪುನರೇಕಾಂತತೋ ಭಿನ್ನ ಏವ ದೇಹಾದೇರಹಂಕರ್ತಾ ಅವಭಾಸೇತ, ರಸಾದಿವ ಗಂಧಃ, ತತಃ ತತ್ಸದ್ಭಾವೇ ನ ವಿಪ್ರತಿಪತ್ತಿರಿತಿ, ತತ್ಸಿದ್ಧಯೇ ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ನಾವಕಲ್ಪೇತ । ಜಿಜ್ಞಾಸೋತ್ತರಕಾಲಂ ತರ್ಹಿ ಗೌಣ ಏವ ಯುಕ್ತಃ, ಕಥಮ್ ? ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ನಾಮ ಯುಕ್ತ್ಯನುಸಂಧಾನಮ್ । ನ ಹಿ ಯುಕ್ತಿಃ ಪೃಥಕ್ ಜ್ಞಾನಾಂತರಜನನೀ, ಕಿಂತು ಸಿದ್ಧಸ್ಯೈವಾಹಂಪ್ರತ್ಯಯಸ್ಯ ವಿಷಯವಿವೇಚಿನೀ । ತಸ್ಮಾತ್ ವಿವಿಕ್ತವಿಷಯತ್ವಾತ್ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾತ್ಮಾನುಭವಪರ್ಯಂತ ಏವಾಹಂಕಾರೋ ಜಿಜ್ಞಾಸೋತ್ತರಕಾಲಂ ಯುಕ್ತಃ, ನ ಯುಕ್ತಃ ; ಅಕಾರ ಇವ ಹೃಸ್ವತ್ವಾಭಿಮಾನಃ । ನನು ತತ್ರಾಪಿ ಕಥಮ್ ? ಅನುಭವ ಏವ । ಏವಮಹಂಕಾರೇಽಪಿ ಸಮಾನಶ್ಚರ್ಚಃ । ನನು ಅನುಭವಃ ತರ್ಕಬಲಾದ್ಯಥಾವಭಾಸಿನ್ಯಪ್ಯಕಾರೇ ಸಂಭವತಿ ; ಹೃಸ್ವಾದೇಃ ಪೃಥಕ್ಸತಸ್ತಥಾನವಗಮಾತ್ , ತನ್ನ ; ಏಕಸ್ಯ ಪೃಥಕ್ತ್ವೇಽಪಿ ಅರ್ಥಾದಿತರಸ್ಯಾಪಿ ಪೃಥಕ್ತ್ವಾತ್ ॥
ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಇತಿ ವ್ಯತಿರೇಕಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ಫುರಣಮಹಂಪ್ರತ್ಯಯೇ ನೇತಿ ಪಕ್ಷಮಾಹ -
ಅಥ ಪುನರಿತಿ ।
ಅತ್ಯಂತಭೇದಸ್ಫೂರ್ತೌ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ -
ರಸಾದಿವ ಗಂಧ ಇತಿ ।
ಪರಿಹರತಿ -
ತತಸ್ತತ್ಸದ್ಭಾವ ಇತಿ ।
ವಿಪ್ರತಿಪತ್ತಿರ್ನಾಸ್ತ್ಯೇವೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -
ತತ್ಸಿದ್ಧಯ ಇತಿ ।
ಯುಕ್ತಿಸಹಕೃತಾಹಂಪ್ರತ್ಯಯೇನ ವ್ಯತಿರೇಕಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರತೀತೇಃ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯಾಹಂ ಮನುಷ್ಯ ಇತಿ ಜ್ಞಾನಂ ಗೌಣಮೇವ ಸ್ಯಾತ್ , ತಥಾ ಪ್ರಾಕ್ತನಮಪೀತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಹ -
ಜಿಜ್ಞಾಸೋತ್ತರಕಾಲಂ ತರ್ಹೀತಿ ।
ಜಿಜ್ಞಾಸೋರ್ಧ್ವಂ ಯುಕ್ತಿಜ್ಞಾನಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಭೇದಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷರೂಪಾಹಂಪ್ರತ್ಯಯಸಿದ್ಧತ್ವಾಭಾವಾಜ್ಜಿಜ್ಞಾಸೋತ್ತರಕಾಲೀನಸ್ಯ ಮನುಷ್ಯೋಽಹಮಿತಿ ಸಾಮಾನಾಧಿಕರಣ್ಯವ್ಯವಹಾರಸ್ಯ ಕಥಂ ಗೌಣತ್ವಮಿತ್ಯಾಹ –
ಕಥಮಿತಿ ।
ದೇಹಾತ್ಮನೋಃ ಸಾಧಾರಣತಯಾ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾಹಂಪ್ರತ್ಯಯಸ್ಯ ದೇಹಾದಿರ್ವಿಷಯತ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯೋ ನ ಭವತಿ, ತದ್ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾತ್ಮೈವ ವಿಷಯೋಗ್ಯೇತಿವಿಷಯತ್ವಯೋಗ್ಯ ಇತಿ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ವಿವೇಚನೇ ಪಶ್ಚಾದ್ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಇತ್ಯಹಂಪ್ರತ್ಯಯಸ್ಯ ವ್ಯತಿರೇಕಸಾಧಕತ್ವಮಸ್ತೀತ್ಯಾಹ -
ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ನಾಮೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಅಕಾರ ಇವ ಹ್ರಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಇತಿಹ್ರಸ್ವತ್ವಾಭಿಮಾನ ಇತ್ಯಸ್ಯಾಯಮರ್ಥಃ । ಅಕಾರವಿಷಯಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಯುಕ್ತ್ಯನುಸಂಧಾನಾದೂರ್ಧ್ವಮಪ್ಯಕಾರಮಾತ್ರವಿಷಯತ್ವಾದೇವ ಹ್ರಸ್ವಾದ್ಯೈಕ್ಯಭ್ರಮವಿರೋಧಿಭೇದಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತ್ವಾಭಾವಾತ್ ಯುಕ್ತಿಸಿದ್ಧಭೇದಸ್ಯ ಪರೋಕ್ಷತ್ವಾಚ್ಚ ಯಥಾ ಐಕ್ಯಭ್ರಮಃ ತದ್ವದಿತಿ ।
ನನು ತತ್ರಾಪಿ ಕಥಮಿತಿ ।
ತತ್ರ ಅಪಿನಾ ಅಧ್ಯಾಸ ಇತಿ ಭಾವಃ ।
ಅನುಭವ ಏವೇತಿ ।
ಅನುಭವ ಏವಾಧ್ಯಾಸಂ ಸಾಧಯತೀತಿ ಭಾವಃ ।
ಅಕಾರಸ್ಯ ವ್ಯತಿರೇಕಪ್ರತೀತಾವಪಿ ಹ್ರಸ್ವಾದೇಸ್ತದಭಾವಾದಧ್ಯಾಸ ಇತಿ ಚೋದಯತಿ -
ನನು ಅನುಭವ ಇತಿ ।
ತತ್ರ ತರ್ಕಬಲಾದ್ಯಥಾವಭಾಸಿನ್ಯಪಿ ಅಕಾರೇ ದೈವಗತ್ಯಾ ಪೃಥಕ್ಸತೋ ಹ್ರಸ್ವಾದೇಃ ತಥಾನವಗಮಾದೈಕ್ಯಾಧ್ಯಾಸಾನುಭವಃ ಸಂಭವತೀತ್ಯನ್ವಯಃ ।
ಏಕಸ್ಯ ಪೃಥಕ್ತ್ವ ಇತಿ ।
ಏಕಸ್ಯೈವ ಭೇದಸ್ಯೋಭಯಗತತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।