ವಿಷಯಸಂವಿದಾಶ್ರಯ ಆತ್ಮಾ, ತತ್ರಾಹಮಿದಂ ಜಾನಾಮೀತಿ ಸಂವಿದಾಶ್ರಯತ್ವೇನಾವಭಾಸಮಾನೋಽಹಂಕಾರಃ ಕಥಮಿದಮಂಶಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಚೋದಯತಿ -

ನನು ಕಿಮತ್ರೇತಿ ।

ಅಹಮಿತ್ಯನುಭವ ಇತಿ ।

ಅಹಮಿತ್ಯನುಭೂಯಮಾನಾಹಮಾಕಾರ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ದೇಹಸ್ಯಾನಾಶ್ರಯದೇಹಸ್ಯಾನಾಶ್ರಯೋಯೋವದಿತಿವದನುಭವಾನಾಶ್ರಯೋಽಪ್ಯಾಶ್ರಯವತ್ ಅವಭಾಸತೇ । ಅತೋಽಹಮಾಕಾರಃ ಇದಮಂಶ ಏವೇತಿ ಚೋದಯತಿ -

ಕಥಮಿತಿ ।

ಅಹಂಕಾರಸ್ಯೈವ ಮುಖ್ಯಂ ವಿಷಯಸಂವಿದಾಶ್ರಯತ್ವಮತಸ್ತಸ್ಯೈವಾತ್ಮತ್ವಮ್ ; ಅಯೋವ್ಯತಿರೇಕೇಣ ದಹನಾಶ್ರಯ ವಹ್ನಿದರ್ಶನವತ್ ಅನ್ಯಸ್ಯ ಸಂವಿದಾಶ್ರಯಸ್ಯಾದರ್ಶನಾತ್ ಅತೋತೋಽತ್ರ ಇತಿಅತೋಽತ್ರ ನೇದಂ ರೂಪಮಿತಿ ಸಾಧಯಿತುಂ ಪ್ರಾಭಾಕರಸ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ -

ಪ್ರಮಾತೃ - ಪ್ರಮೇಯ - ಪ್ರಮಿತಯ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ತತ್ರಾತ್ಮನೋಽಂತಃಕರಣಗತಚಿತ್ಪ್ರತಿಬಿಂಬೇನಾನುಮೇಯತಯಾ ಸಿದ್ಧಿಃ ಸಾಂಖ್ಯೈರುಕ್ತಾ । ವಿಷಯಸ್ಯ ಸಂವೇದನಗತವಿಷಯಾಕಾರಪ್ರತಿಬಿಂಬೇನ ಅನುಮೇಯತಯಾ ಸಿದ್ಧಿಃ ಬೌದ್ಧೈರುಕ್ತಾ, ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಫಲಾನುಮೇಯತಯಾ ಸಿದ್ಧಿಃ ಭಾಟ್ಟೈರುಕ್ತಾಭಾವೇರುಕ್ತೇತಿ, ತಾನ್ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಪ್ರಮಾತೃ - ಪ್ರಮೇಯ - ಪ್ರಮಿತಯ ಇತಿ ।

ವಿಜ್ಞಾನಾಭೇದಾದ್ವಿಷಯಸ್ಯಾಪರೋಕ್ಷಾವಭಾಸಂ ವಿಜ್ಞಾನವಾದ್ಯಭಿಮತಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಪ್ರಮೇಯಂ ಕರ್ಮತ್ವೇನೇತಿ ।

ಆತ್ಮನೋ ಮಾನಸಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಕರ್ಮತಯಾ ಅಪರೋಕ್ಷತ್ವಂ ವಾರ್ತಿಕಕಾರ - ನ್ಯಾಯ - ವೈಶೇಷಿಕಾಭಿಮತಮ್ , ಪ್ರಮಿತಿಸ್ತ್ವಾತ್ಮನಿ ಗತಾಸಂಯುಕ್ತಸಮವಾಯನಿಮಿತ್ತಜ್ಞಾನಾಂತರಾದಪರೋಕ್ಷೇತಿ ನ್ಯಾಯವೈಶೇಷಿಕೌ, ಪ್ರಮೇಯಗತಾ ಪ್ರಮಿತಿಃ ಸಂಯುಕ್ತತಾದಾತ್ಮ್ಯಾತ್ ಜ್ಞಾನಾಂತರಾತ್ ಅಪರೋಕ್ಷೇತಿ ವಾರ್ತಿಕಕಾರೀಯಾಃ ತಾನ್ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಪ್ರಮಾತೃಪ್ರಮಿತೀ ಪುನರಿತಿ ।

ಆತ್ಮಪ್ರಮಿತ್ಯೋಃ ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶತ್ವೇ ಗೌರವಾದಾತ್ಮೈವ ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶ ಇತಿ ನೇತ್ಯಾಹ -

ಪ್ರಮಿತಿಃ, ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶ ಇತಿ ।

ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶತ್ವೇ ಹೇತುಮಾಹ –

ಪ್ರಮಾಣಫಲಮಿತಿ ।

ಪ್ರಮಾಣಫಲತ್ವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಪ್ರಮಿತೇರ್ವಿಷಯಸ್ಥತ್ವಾದೇವ ಜಡತ್ವಾನ್ನ ಸ್ವಪ್ರಕಾಶತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಆತ್ಮಸ್ಥಾನುಭವ ಏವ ಪ್ರಮಿತಿರಿತ್ಯಾಹ -

ಪ್ರಮಿತಿರನುಭವ ಇತಿ ।

ಆತ್ಮಸ್ಥರೂಪೇಣ ಅನುಭವ ಇತಿ ।

ವಿಷಯಸ್ಯ ವಿಷಯಸ್ಪಷ್ಟರೂಪೇಣೇತಿಸ್ಪಷ್ಟರೂಪೇಣ ಪ್ರಮಿತಿರಿತಿ ಅನುಭವ ಏವ ದ್ವಿಧೋಚ್ಯತ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ।

ಅತಃ ಹಾನೋಪಾದಾನೋಪೇಕ್ಷಾಃ ಪ್ರಮಾಣಫಲಮಿತಿ ಪಕ್ಷಂ ವ್ಯಾವರ್ತ್ಯ ಫಲಸ್ವರೂಪಮಾಹ -

ಪ್ರಮಿತಿರನುಭವ ಇತಿ ।

ಇತರತ್ಪ್ರಕಾಶತ ಇತಿ ।

ಪ್ರಮಾತಾನುಭವಾಶ್ರಯತ್ವೇನ ಪ್ರಕಾಶತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಸಂವೇದನಮೇವಾರ್ಥಾಕಾರಮಿತಿ ರೂಪೇಣ ಪ್ರಮಾಣಮರ್ಥೋಪಲಬ್ಧಿರಿತಿ ರೂಪೇಣ ತದೇವಫಲಮಿತಿ ಸೌಗತಮತಂಸೌಗತಮಂತ ಇತಿ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಪ್ರಮಾಣಂ ತು ಪ್ರಮಾತೃವ್ಯಾಪಾರ ಇತಿ ।

ಅರ್ಥೇಂದ್ರಿಯಮನ - ಆತ್ಮನಾಂ ಸಂಯೋಗಾಖ್ಯಚತುಷ್ಟಯಸನ್ನಿಕರ್ಷ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಪ್ರಮಿತಿಹೇತೋಃ (ಪ್ರಮಾಖ್ಯ) ಪ್ರಮಾತೃವ್ಯಾಪಾರಸ್ಯ ಪ್ರಮಾತೃಪ್ರಮಿತಿಪ್ರಮೇಯಕೋಟಿಷು ನಿವೇಶಾಭಾವಾದಸಿದ್ಧಿಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪ್ರಮಿತಿಲಿಂಗೇನಾನುಮೇಯತಯಾ ಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಹ -

ಫಲಲಿಂಗೋ ನಿತ್ಯಾನುಮೇಯ ಇತಿ ।

ಅಹಮಿದಂ ಜಾನಾಮೀತ್ಯತ್ರ ಅನಾತ್ಮವಿಷಯಾನುಭವಾತಿರಿಕ್ತಮಾತ್ಮವಿಷಯಮಪಿ ಜ್ಞಾನಮಸ್ತೀತಿ ನೇತ್ಯಾಹ -

ತತ್ರಾಹಂ ಇದಂ ಜಾನಾಮೀತಿ ।

ಆತ್ಮಾ ತ್ವಿತಿ ।

ಅಹಮಿದಮನುಭವಾಮೀತಿ ವಿಷಯಫಲಸಂಬಂಧಿತ್ವೇನ ಆತ್ಮನೋಽವಭಾಸಮಾನತ್ವಂ ವಿಷಯಾನುಭವಾಶ್ರಯತ್ವಬಲಾನ್ನಾತ್ಮವಿಷಯಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಾರಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।