ನನು ಅಸ್ತ್ಯೇವ ಸುಷುಪ್ತೇ ಅಹಮನುಭವಃ ‘ಸುಖಮಹಮಸ್ವಾಪ್ಸಮಿ’ತಿ ; ಸುಷುಪ್ತೋತ್ಥಿತಸ್ಯ ಸ್ವಾಪಸುಖಾನುಭವಪರಾಮರ್ಶದರ್ಶನಾತ್ , ನಾತ್ಮನೋಽನ್ಯಸ್ಯ ತತ್ರಾನುಭವಃ ಸಂಭವತಿ, ಸತ್ಯಮಸ್ತಿ ; ನ ತತ್ ಸ್ವಾಪೇ ಸುಖಾನುಭವಸಂಸ್ಕಾರಜಂ ಸ್ಮರಣಮ್ , ಕಿಂ ತರ್ಹಿ ? ಸುಖಾವಮರ್ಶೋ ದುಃಖಾಭಾವನಿಮಿತ್ತಃ, ಕಥಮ್ ? ಸ್ವಪ್ನೇ ತಾವದಸ್ತ್ಯೇವ ದುಃಖಾನುಭವಃ, ಸುಷುಪ್ತೇ ತು ತದಭಾವಾತ್ ಸುಖವ್ಯಪದೇಶಃ । ತದಭಾವಶ್ಚ ಕರಣವ್ಯಾಪಾರೋಪರಮಾತ್ । ಯದಿ ಪುನಃ‘ಸುಪ್ತಃ ಸುಖಮ್’ ಇತಿ ಚ ತದ್ವಿಷಯಂ ಸ್ಮರಣಂ ಸ್ಯಾತ್ , ತದಾ ವಿಶೇಷತಃ ಸ್ಮರ್ಯೇತ, ನ ಚ ತದಸ್ತಿ । ವ್ಯಪದೇಶೋಽಪಿ ‘ಸುಖಂ ಸುಪ್ತೇ ನ ಕಿಂಚಿನ್ಮಯಾ ಚೇತಿತಮ್’ ಇತಿ ಹಿ ದೃಶ್ಯತೇ । ಯತ್ ಪುನಃ ಸುಪ್ತೋತ್ಥಿತಸ್ಯ ಅಂಗಲಾಘವೇಂದ್ರಿಯಪ್ರಸಾದಾದಿನಾ ಸುಖಾನುಭವೋನ್ನಯನಮಿತಿ, ತದಸತ್ ; ಅನುಭೂತಂ ಚೇತ್ ಸುಖಂ ಸ್ಮರ್ಯೇತ, ನ ತತ್ರ ಲಿಂಗೇನ ಪ್ರಯೋಜನಮ್ । ಯದ್ಯೇವಂ, ಸುಪ್ತೋತ್ಥಿತಸ್ಯ ಕಥಂ ಕಸ್ಯಚಿದಂಗಲಾಘವಂ ಕಸ್ಯ ಚಿನ್ನ ? ಇತಿ ; ಉಚ್ಯತೇ— ಜಾಗರಣೇ ಕಾರ್ಯಕರಣಾನಿ ಶ್ರಾಮ್ಯಂತಿ ; ತದಪನುತ್ತಯೇ ವ್ಯಾಪಾರೋಪರಮಃ ಸ್ವಾಪಃ । ತತ್ರ ಯದಿ ಸಮ್ಯಕ್ ವ್ಯಾಪಾರೋಪರಮಃ, ತದಾ ಅಂಗಾನಿ ಲಘೂನಿ, ಇತರಥಾ ಗುರೂಣೀತಿ । ತದೇವಂ ನಾಯಂ ನೀಲಾದಿಪ್ರತ್ಯಯಾದನ್ಯ ಏವಾತ್ಮವಿಷಯೋಽಹಂಪ್ರತ್ಯಯಃ, ನಾಪಿ ವಿಷಯಾನುಭವಾದೇವಾಹಮುಲ್ಲೇಖಃ । ತಸ್ಮಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಮೇಕಪುಂಡರೀಕಸ್ಯ ಲೋಕಾನುಗ್ರಹೈಕರಸತಯಾ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಪ್ರವರ್ತನಪ್ರಯೋಜನಕೃತಶರೀರಪರಿಗ್ರಹಸ್ಯ ಭಗವತೋ ಭಾಷ್ಯಕಾರಸ್ಯ ಮತಮಾಗಮಯಿತವ್ಯಮ್ ॥
ವಿಷಯಾನುಭವಾಶ್ರಯತಯಾ ಸುಷುಪ್ತಾವಹಂಕಾರಸ್ಯ ಸಿಧ್ಯಸಂಭವೇಽಪಿ ಉತ್ತ್ಥಿತಸ್ಯ ಪರಾಮರ್ಶಸಿದ್ಧ್ಯೈಪರಾಮರ್ಶಸಿದ್ಧೇ ಇತಿ ಸೌಷುಪ್ತಿಕಸುಖಾನುಭವಾಶ್ರಯತಯಾ ಅಹಂಕಾರಃ ಸಿದ್ಧ ಇತಿ ಚೋದಯತಿ -
ನನ್ವಸ್ತ್ಯೇವೇತಿ ।
ಸುಷುಪ್ತೌ ಸುಖಾನುಭವಾಯ ಸುಖಹೇತುವಿಷಯಾನುಭವೋಽಪಿ ವಕ್ತವ್ಯ ಇತಿ ನೇತ್ಯಾಹ –
ನಾತ್ಮನೋಽನ್ಯಸ್ಯೇತಿ ।
ಅಸ್ತೀತಿ ।
ಉತ್ಥಿತಸ್ಯ ಪರಾಮರ್ಶಾಖ್ಯಸ್ಮರಣರೂಪಸುಖಾವಮರ್ಶಃ ದುಃಖಾಭಾವನಿಮಿತ್ತ ಇತಿ । ।
ಉತ್ಥಿತಸ್ಯ ದುಃಖಾಸ್ಮರಣೇನ ಅನುಮಿತದುಃಖಾಭಾವೇ ಸುಖಮಹಮಸ್ವಾಪ್ಸಮಿತಿ ವ್ಯಪದೇಶ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸುಖಶಬ್ದಸ್ಯ ಮುಖ್ಯಸುಖವಿಷಯತ್ವಮಭ್ಯುಪೇಯಮಿತಿ ಶಂಕತೇ ।
ಭಾಮಿತಿಕಥಮಿತಿ ।
ಸ್ವಪ್ನೇ ದುಃಖಾನುಭವೇ ಸತಿ ಉತ್ಥಿತಸ್ಯ ದುಃಖಸ್ಮೃತಿರ್ಯಥಾ ಜಾಯತೇ ತದ್ವತ್ ಸುಷುಪ್ತೇಽಪಿ ದುಃಖಾನುಭವೇ ಸತಿ ಉತ್ಥಿತಸ್ಯ ದುಃಖಸ್ಮರಣೇನ ಭವಿತವ್ಯಮ್ । ಅತಃ ಸ್ಮರಣಾಭಾವೇನ ದುಃಖಾಭಾವಮನುಮಾಯ ತಸ್ಮಿನ್ ಸುಖವ್ಯಪದೇಶ ಇತಿ ಮತ್ವಾಹ -
ಸ್ವಪ್ನೇ ತಾವದಿತಿ ।
ತದಭಾವಾದಿತಿ ।
ದುಃಖಸ್ಯ ತದನುಭವಸ್ಯ ಚಾಭಾವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸುಪ್ತಃ ಸುಖಮಿತಿ ।
ಸುಖಂ ಸುಪ್ತ ಇತ್ಯನ್ವಯಃ ।
ವಿಶೇಷತ ಇತಿ ।
ಗಾನಸುಖಂ ಪಾನಸುಖಮಿತಿ ವಿಶೇಷತಃ ಸ್ಮರ್ಯೇತೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸುಷುಪ್ತೌ ನ ಕಿಂಚಿನ್ಮಯಾ ಚೇತಿತಮಿತ್ಯುತ್ಥಿತಸ್ಯ ವ್ಯಪದೇಶಾತ್ ಸುಖಸ್ಯಾನುಭೂತತ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಹ –
ವ್ಯಪದೇಶೋಽಪೀತಿ ।
ಸುಷುಪ್ತೌ ಸುಖಾನುಭವಸದ್ಭಾವೇ ಲಿಂಗಮಸ್ತಿ, ಉತ್ಥಿತಸ್ಯ ಪ್ರಸನ್ನೇಂದ್ರಿಯತ್ವಾದೀತಿ ತತ್ರಾಹ -
ಯತ್ಪುನಃ ಸುಪ್ತೋತ್ಥಿತಸ್ಯೇತಿ । ।
ಅನುಭೂತಂ ಚೇತ್ ಸುಖಂ ಸ್ಮರ್ಯೇತೇತಿ ।
ಭೋಜನಸಮನಂತರಂ ಪೀನತ್ವಾದ್ ಭುಕ್ತಂ ಮಯೇತ್ಯನುಮಾನಂ ವಿಹಾಯ ಸುಖಂ ಭುಕ್ತಮಿತಿ ಸ್ಮರಣಮೇವ ಯಥಾ ತಥಾತ್ರಾಪಿ ಸ್ಮರಣೇನೈವ ಭವಿತವ್ಯಮಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಸುಷುಪ್ತೇ ಭಾವರೂಪಸುಖಾನುಭವಶ್ಚೇತ್ರಿಕ್ತಂ ದೃಶ್ಯತೇ ಸುಖಸ್ಯ ಭೂಯಸ್ತ್ವಾಲ್ಪತ್ವವೈಷಮ್ಯಾದಂಗಲಾಘವತದಭಾವಾವನುಪಪದ್ಯೇತೇ । ದುಃಖಾಭಾವಮಾತ್ರೇತ್ವಭಾವಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪವೈಷಮ್ಯಾಭಾವಾತ್ ಕಥಂ ಕಸ್ಯಚಿದಂಗಲಾಘವಂ ಕಸ್ಯಚಿನ್ನೇತಿ ಏತದುಪಪದ್ಯತ ಇತಿ ಚೋದಯತಿ -
ಯದ್ಯೇವಮಿತಿ ।
ವ್ಯಾಪಾರೋಪರಮ ಇತಿ ।
ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಯ ಪುನರಪಿ ಝಟಿತಿ ವ್ಯಾಪಾರೋತ್ಪಾದಕಸಂಸ್ಕಾರಸ್ಯ ಚೋಪರಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ಅನುಮಿತದುಃಖಾಭಾವೇ ಉತ್ಥಿತಸ್ಯ ಸುಖಮಹಮಸ್ವಾಪ್ಸಮ್’ ಇತಿ ವ್ಯಪದೇಶ ಇತ್ಯೇತತ್ ಪರಮತಮಾಶ್ರಿತ್ಯೋಆಶ್ರಿತ್ಯೋ......ಮಿತಿಕ್ತಮಿತಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮ್ ।
ಮತಮಾಗಮಯಿತವ್ಯಮಿತಿ ।
ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶೋಽಹಂಕಾರಶ್ಚಾತ್ಮವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಇತಿ ಮತಮಾಗಮಮೂಲಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।