ಸ್ವಾಭಾವಿಕಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣ ದೇಹಾದಾತ್ಮನೋ ಭೇದಸಿದ್ಧಿಃ ಗೋಪಾಲಾದಿಷು ವಿದ್ಯತೇ, ತೇಷಾಮದೃಷ್ಟಾರ್ಥಪ್ರವೃತ್ತಿದರ್ಶನಾದಿತಿ ಚೋದಯತಿ -

ನನು ಗೋಪಾಲಾಂಗನಾದಯಗೋಪಾಲಾಂಗನಾಯೇತಿ ಇತಿ ।

ತೇಷಾಮಪಿ ನ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇಣ ವಿವೇಕಗ್ರಹಃ ಕಿಂತು ಆಪ್ತವಚನಾದಿತ್ಯಾಹ -

ನ ತದಭಿಜ್ಞೇತಿ ।

ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಶ್ಚೇದ್ವಿವೇಕಃ ವಿಶೇಷತಃ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯೇರನ್ ಇತ್ಯಾಹ -

ತಥಾ ಚ ತ ಇತಿ ।

ನಿಗಮನಭಾಷ್ಯಮುಪಪನ್ನಮಿತ್ಯಾಹ –

ತಸ್ಮಾದ್ಯುಕ್ತಉಕ್ತಮುಕ್ತಮಿತಿಮುಕ್ತಮಿತಿ ।

ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಿವ್ಯವಹಾರಃ ಪಶ್ವಾದಿಭಿರ್ವಿವೇಕಿನಾಮಪಿ ಸಮಾನೋ ಯುಕ್ತ ಇತಿ ಭಾಷ್ಯೇ ಯೋಜನಾ ।

ಏವಂ ತಾವತ್ ದೃಷ್ಟವ್ಯಾವೃತ್ತಾನುವಾದ ಇತಿಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದೀನೀತ್ಯುಕ್ತಾನುವಾದಃ - ಶಾಸ್ತ್ರೀಯೇ ತ್ವಿತಿ ಭಾಷ್ಯಸ್ಯಾಶಂಕಾಪ್ರದರ್ಶನಪೂರ್ವಕಂ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ -

ಏವಂ ತಾವದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಅಸ್ತು ಪ್ರಮಾಣವ್ಯವಹಾರ ಇಂದ್ರಿಯಾಪೇಕ್ಷಾ । ನ ತು ದೇಹಾಪೇಕ್ಷೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸತ್ವಚಸ್ಯ ಭೂಮಾವುಪ್ತಬೀಜಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರತ್ವವತ್ ಗೋಲಕಪ್ರತಿಷ್ಠಸ್ಯೈವ ಕಾರ್ಯಕರತ್ವಾದ್ವಿದ್ಯತ ಏವ ದೇಹಾಪೇಕ್ಷೇತ್ಯಾಹ -

ತಾನಿ ಚ ನಾಧಿಷ್ಠಾನಶೂನ್ಯಾನೀತಿ ।

ತರ್ಹಿ ಗೋಲಕಪ್ರದೇಶೈರೇವ ಅಲಂ, ಮಾಸ್ತು ದೇಹ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಉತ್ಪಾಟಿತಗೋಲಕಪ್ರತಿಷ್ಠೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಜನಕತ್ವಾಭಾವಾತ್ ದೇಹಾಂಶಭೂತೇ ಗೋಲಕ ಏವಾಪೇಕ್ಷೇತ್ಯಾಹ -

ಅಧಿಷ್ಠಾನಂ ಚ ದೇಹ ಇತಿ ।

ದೇಹಾಂಶಭೂತಗೋಲಕಮಧಿಷ್ಠಾನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ದೇಹಾಪೇಕ್ಷತ್ವೇಽಪಿ ನ ತಸ್ಯಾತ್ಮನ್ಯಧ್ಯಾಸಾಪೇಕ್ಷಾ, ಅಧ್ಯಸ್ತತ್ವೇಽಪಿ ಅಧ್ಯಸ್ತದೇಹವಿಶಿಷ್ಟಾತ್ಮಾ ಪ್ರಮಾಣಾದಿವ್ಯವಹಾರೋಪಾದಾನಂ ನ ಭವತಿ । ಕಿಂತು ಆತ್ಮೈವೋಪಾದನಮ್ , ಅಧ್ಯಾಸಸ್ತು ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಮಿತಿ, ನೇತ್ಯಾಹ -

ನ ತೇನೇತಿ ।

ಅನುಭವಾರೂಢಮಿತಿ ।

ಮನುಷ್ಯೋಽಹಂ ಜಾನಾಮೀತ್ಯಧ್ಯಸ್ತದೇಹಾದಿಸಂಪಿಂಡಿತಾತ್ಮಾಶ್ರಯತ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದೀನಾಂ ಸಾಕ್ಷ್ಯನುಭವಸಿದ್ಧಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಕಾರ್ಯತೋಽಪೀತಿ ।

ಸಮಾನವ್ಯವಹಾರಾಖ್ಯಕಾರ್ಯತೋಽಪಿ ಅಧ್ಯಾಸಸದ್ಭಾವಮಾಪದ್ಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಪ್ರತಿಪನ್ನಾತ್ಮೇತಿ ।

ದೇಹವ್ಯತಿರಿಕ್ತತ್ವೇನ ಪ್ರತಿಪನ್ನಾತ್ಮೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತತ್ರೇತಿ ।

ಶಾಸ್ತ್ರಾಖ್ಯಯಾಗಾದಿಕರ್ತವ್ಯಜ್ಞಾನತನ್ನಿಮಿತ್ತಯಾಗಾದಾವಿತ್ಯರ್ಥಃ ।