ಪುತ್ರಾದೀನಾಂ ಹಸ್ತಾದ್ಯಂಗೇಷು ಛಿನ್ನೇಷು ನಾಸ್ತಿ ಛಿನ್ನಹಸ್ತೋಽಹಮಿತಿ ಪ್ರತೀತಿಃ । ಅತೋ ನ ಮುಖ್ಯ ಇತ್ಯಾಹ –

ಕಥಮಿತಿ ।

ಛಿನ್ನಹಸ್ತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಪ್ರತೀತ್ಯಭಾವೇಽಪಿ ಬಾಹ್ಯಪುತ್ರಾದಿಗತ ಧರ್ಮಾಂತರಸ್ಯ ಮುಖ್ಯಾಧ್ಯಾಸೋ ಭವತ್ಯೇವೇತ್ಯಾಹ -

ತದ್ಯಥಾ ಬಾಲಕ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಮಾತುಲಾದಿನಾ ಪುತ್ರೇ ಪೂಜಿತೇ ಅಹಮೇವ ತ್ವಯಾ ಪೂಜಿತ ಇತಿ ರೀತ್ಯಾ ಆಶಂಕ್ಯಾಹ -

ವಸ್ತ್ರಾಲಂಕಾರಾದಿನಾ ಇತಿ ।

ಪುರುಷಾಂತರೇಣ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಉಪನಯನಾದೌ ಕೃತೇ ಯಥಾ ಅಹಮುಪನೀತ ಇತ್ಯಭಿಮಾನಾಭಾವಃ ತದ್ವತ್ ನ ಪೂಜಿತತ್ವಾಭಿಮಾನಃ - ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪುರುಷಾಂತರಸ್ಯ ಪಿತರಂ ಪ್ರತಿ ಉಪನೇತಾಹಮಸ್ಮೀತ್ಯಭಿಮಾನಾಭಾವಾತ್ ಅಸ್ಯಾಪ್ಯುಪನೀತೋಽಸ್ಮೀತಿ ಅಭಿಮಾನಾಭಾವಃ । ಅತ್ರ ಪೂಜಯಿತುರಪಿ ಪಿತರಮೇವಾಪುಜಮಿತ್ಯಭಿಮಾನಾತ್ ಪಿತುಃ ಪೂಜಿತತ್ವಾಭಿಮಾನ ಇತ್ಯಾಹ –

ಪೂಜಯಿತಾಪೀತಿ ।

ಅವ್ಯಕ್ತತ್ವಾದಿತಿ ।

ಚಿತ್ತಪರಿಪಾಕಾಪರಿಪಾಕೋಪಾಕ ಇತಿಭಾವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಅನಂತರಃ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಸಮೀಪದೇಶಾಭಿಮಾನೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಬಾಹ್ಯಶಬ್ದಾಭಿಪ್ರಾಯಮಾಹ –

ಪ್ರಸಿದ್ಧವ್ಯತಿರೇಕಸ್ಯೇತಿ ।

ಭಾಷ್ಯಗ್ರಂಥತಃ ಉತ್ತರೋತ್ತರಾಧ್ಯಾಸೋಪಹಿತಃ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾ ಪೂರ್ವಪೂರ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಧಿಷ್ಠಾನಮಿತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಆತ್ಮನ್ಯಧ್ಯಸ್ಯತೀತ್ಯತ್ರ ಆತ್ಮಶಬ್ದಾರ್ಥಮಾಹ –

ಅಸ್ಮದರ್ಥಶ್ಚೇತಿ ।

ಆತ್ಮಶಬ್ದಾರ್ಥಶ್ಚೇತ್ಯರ್ಥಃ ವಿಷಯ ಇತ್ಯಧಿಷ್ಠಾನಮುಚ್ಯತೇ । ವಿಷಯಭೂತೋಽಸ್ಮದರ್ಥಶ್ಚಾಹಂ ಪ್ರತ್ಯಯಿಸಂಭಿನ್ನ ಏವಾನಿದಂ ಚಿದಂಶ ಇತ್ಯನ್ವಯಃ । ಅಹಂಕಾರಸ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರಾವಚ್ಛಿನ್ನಃ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾಧಿಷ್ಠಾನಂ ತಸ್ಯ ಚ ಸಂಸ್ಕಾರಸ್ಯ ಪೂರ್ವಾಹಂಕಾರಾವಚ್ಛಿನ್ನ ಅಧಿಷ್ಠಾನಮತೋಽಹಂಕಾರಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ಥೂಲಕಾರ್ಯರೂಪಾಧ್ಯಾಸಾಂತರಾನಾಸ್ಕಂದಿತಸ್ಯಾಧಿಷ್ಠಾನತ್ವಾತ್ , ಶುದ್ಧಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನೋಽನಧಿಷ್ಠಾನತ್ವಮುಚ್ಯತ ಇತಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮ್ । ಧರ್ಮಿಣೋಽಪೀತ್ಯತ್ರ ಗ್ರಹಣಮಿತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ ।

‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಯಜೇತ’ ‘ಕೃಷ್ಣಕೇಶೋಽಗ್ನೀನಾದಧೀತ’ ಇತ್ಯಾದಿಶಾಸ್ತ್ರೇಣ ಚ ಧರ್ಮಮೂಲತ್ವೇನ ಕರ್ಮವಿಧಾನಾಚ್ಚ ಧರ್ಮಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾತ್ ಧರ್ಮಗ್ರಹಣಮಿತ್ಯಾಹ –

ತನ್ನಿಮಿತ್ತಶ್ಚೇತಿ ।

ದೇಹಧರ್ಮಾನಿತ್ಯತ್ರ ಧರ್ಮಶಬ್ದಸ್ಯ ಧರ್ಮ್ಯುಪಲಕ್ಷಕತ್ವವತ್ ಇಂದ್ರಿಯಧರ್ಮಾನಿತ್ಯತ್ರ ಧರ್ಮ್ಯುಪಲಕ್ಷಕತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಧರ್ಮಮಾತ್ರಮಿತಿ ।

ಗೃಹ್ಯತ ಇತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ ।

ಅಂತಃಕರಣಾಹಂಪ್ರತ್ಯಯಿನೋರೇಕತ್ವಾತ್ ಪುನರುಕ್ತಿಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಶಂಕಾಂ ವ್ಯುದಸ್ಯತಿ -

ಅಂತಃಕರಣಮಿತ್ಯಹಂಪ್ರತ್ಯಯಿನ ಇತಿ ।

ಕಾಮಾದೀನಾಮಹಂ ಕಾಮೀತ್ಯಾದಿಸಂಬಧಿತ್ವೇನೈವಾಧ್ಯಾಸಃ, ನ ತು ಅಹಂ ಕಾಮ ಇತ್ಯಾದಿತಾದಾತ್ಮ್ಯೇನಾಧ್ಯಾಸ ಇತಿ ಭಾವಃ ।

ಸ್ವಶಬ್ದಸ್ಯಾತ್ಮವಾಚಿತ್ವಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಸ್ವಶಬ್ದೇನೇತಿ ।

ಪ್ರಚಾರಃ, ಚರಣಂ ಚಾರಃ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ಪರಿಣಾಮೋಽಭಿಧೀಯತನಿಧೀಯತ ಇತಿ ಇತ್ಯಾಹ -

ಕಾಮಸಂಕಲ್ಪಕರ್ತೃತ್ವಾದಿಃ ಪರಿಣಾಮ ಇತಿ ।

ಸ್ವಪ್ರಚಾರ ಇತ್ಯತ್ರ ಪ್ರೇತ್ಯುಪಸರ್ಗಾರ್ಥಮಾಹ -

ಅನೇಕವಿಧ ಇತಿ ।

ಪ್ರವಿಭಕ್ತೇಷು ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ಥಾವರಾಂತೇಷು ಯೋನಿಭೇದೇಷು ಯನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಯೈರ್ನಿಮಿತ್ತಭೂತೈಃ ಕಾಮಾದ್ಯೈಶ್ಚರತಿ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತ್ಯಾ ಪ್ರಚಾರಶಬ್ದಸ್ಯ ಕಾಮಾದಿರರ್ಥ ಇತ್ಯಾಹ –

ಯನ್ನಿಮಿತ್ತಮಿತಿ ।

ಸಾಕ್ಷಾದೀಕ್ಷತ ಇತಿ ಸಾಕ್ಷೀತಿ ಸಾಕ್ಷಿಶಬ್ದಸ್ಯ ಅವ್ಯವಧಾನಮರ್ಥ ಇತ್ಯಾಹ –

ಸಾಕ್ಷಾದವ್ಯವಧಾನಮವಭಾಸಯತೀತಿ ।

ಅಹಂಕಾರಸ್ಯೈವ ಪರಿಣಾಮವ್ಯವಧಾನೇನ ಕಸ್ಮಾತ್ ನ ಸಾಧಕತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಚಿತ್ವಾದೇವ ಪರಿಣಾಮಹೀನಾವಸ್ಥಾಂ ವಿಹಾಯ ಪರಿಣಾಮಾವಸ್ಥಾಪ್ರಾಪ್ತಿರ್ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಹ -

ಹಾನೋಪಾದಾನಶೂನ್ಯ ಇತಿ ।

ಹಾನೋಪಾದಾನಶೂನ್ಯತ್ವಂ ಕುತ ಇತಿ ಅಯೋಗ್ಯತ್ವಾದಿತ್ಯಾಹ –

ಅವಿಕಾರಿತ್ವೇನೇತಿ ।

ಕುತೋಽಯೋಗ್ಯತ್ವಮಿತಿ ಕೇನಾಪಿ ಸಂಸರ್ಗಾಭಾವಾದಿತ್ಯಾಹ –

ಅಸಂಗಿತಯೇತಿ ।

ಕಥಂ ಪುನಃ ಸರ್ವಾಂತರಸ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪ್ರತ್ಯಂಚನಪ್ರತ್ಯಗಂಚ ನಮಿತ್ಯಾಶಂಕೇತಿಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಬಾಹ್ಯದೇಹಾದಿಷು ವಿಪ್ರಸೃತಚೈತನ್ಯಸ್ಯ ಕ್ರಮೇಣ ದೇಹಾದಿಭ್ಯೋ ನಿಷ್ಕೃಷ್ಯ ಅನುಸಂಧಾನಾವಸ್ಥಾಯಾಮಂತರಂತರನುಪ್ರವೇಶ ಭ್ರಮಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಇತ್ಯಾಹ -

ಸ ಏವ ದೇಹಾದಿಷ್ವಿತಿ ।

ಬಹಿರ್ಭಾವಮಾಪದ್ಯಮಾನೇಷ್ವಿತಿ ।

ಪೂರ್ವಮಹಂತಯಾ ಪ್ರತಿಪನ್ನೇಷು ಪಶ್ಚಾದ್ವಿವೇಕಾನುಸಂಧಾನಸಮಯೇ ಆತ್ಮನಃ ಸಕಾಶಾತ್ ಬಹಿರ್ಭಾವಮಾಪದ್ಯಮಾನೇಷ್ವಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಘಟಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ವರೂಪತ್ವಮಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸ್ವರೂಪಮಾಭಾಸಸ್ತಸ್ಯ, ನಿರುಪಚರಿತಸ್ವರೂಪಸ್ತ್ವಾತ್ಮೇತ್ಯಾಹ -

ನಿರುಪಚರಿತ ಇತಿ ।