ಪಂಚಪಾದಿಕಾ
ವಕ್ತವ್ಯಕಾಶಿಕಾ
 

ಏವಂ ತಾವತ್ ಸೂತ್ರೇಣಾರ್ಥಾದುಪಾತ್ತಯೋಃ ವಿಷಯಪ್ರಯೋಜನಯೋಃ ಸಿದ್ಧಯೇ ಜೀವಸ್ಯಾಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪತ್ವಮಧ್ಯಾಸಾತ್ಮಕಮುಪದರ್ಶ್ಯ, ಅಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತೋಃ ಪ್ರಹಾಣಾಯೇತಿ ಪ್ರಯೋಜನಂ ನಿರ್ದಿಶತಿಹೇತೋಃ ಪ್ರಹಾಣ್ಯಾ ಹಿ ಹೇತುಮತಃ ಪ್ರಹಾಣಿರಾತ್ಯಂತಿಕೀ ಯತಃನನು ಅನರ್ಥಹೇತುರಧ್ಯಾಸೋಽನಾದಿಃ, ಕಥಂ ಪ್ರಹೀಯತೇ ? ತಥಾ ಹಿಮನುಷ್ಯಾದಿಜಾತಿವಿಶೇಷಮಾತ್ರಾಧ್ಯಾಸಃ ತತೋ ವಿವಿಕ್ತೇಽಪಿ ನ್ಯಾಯತಃ ಅಹಂಪ್ರತ್ಯಯೇ ಅನಾದಿತ್ವಾತ್ ಪೂರ್ವವದವಿಕಲೋ ವರ್ತತೇನಾಯಂ ದೋಷಃ

ಏವಂ ತಾವತ್ ಸೂತ್ರೇಣಾರ್ಥಾದುಪಾತ್ತಯೋಃ ವಿಷಯಪ್ರಯೋಜನಯೋಃ ಸಿದ್ಧಯೇ ಜೀವಸ್ಯಾಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪತ್ವಮಧ್ಯಾಸಾತ್ಮಕಮುಪದರ್ಶ್ಯ, ಅಸ್ಯಾನರ್ಥಹೇತೋಃ ಪ್ರಹಾಣಾಯೇತಿ ಪ್ರಯೋಜನಂ ನಿರ್ದಿಶತಿಹೇತೋಃ ಪ್ರಹಾಣ್ಯಾ ಹಿ ಹೇತುಮತಃ ಪ್ರಹಾಣಿರಾತ್ಯಂತಿಕೀ ಯತಃನನು ಅನರ್ಥಹೇತುರಧ್ಯಾಸೋಽನಾದಿಃ, ಕಥಂ ಪ್ರಹೀಯತೇ ? ತಥಾ ಹಿಮನುಷ್ಯಾದಿಜಾತಿವಿಶೇಷಮಾತ್ರಾಧ್ಯಾಸಃ ತತೋ ವಿವಿಕ್ತೇಽಪಿ ನ್ಯಾಯತಃ ಅಹಂಪ್ರತ್ಯಯೇ ಅನಾದಿತ್ವಾತ್ ಪೂರ್ವವದವಿಕಲೋ ವರ್ತತೇನಾಯಂ ದೋಷಃ

ಅನರ್ಥಸ್ಯ ಪ್ರಹಾಣಾಯ ಇತಿ ವಕ್ತವ್ಯಮ್ ಇತ್ಯತ ಆಹ -

ಹೇತೋಃ ಪ್ರಹಾಣ್ಯಾ ಹೀತಿ ।

ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾತ್ ನಿವರ್ತತಾಮಿತಿ ನ, ವ್ಯರಿರಿಕ್ತಾತ್ಮಜ್ಞಾನೇಽಪಿ ಅಧ್ಯಾಸಾನುವೃತ್ತಿದರ್ಶನಾದಿತ್ಯಾಹ -

ತಥಾಹಿ ಮನುಷ್ಯಾದೀತಿ ।

ವಿವಿಕ್ತೋಽಪಿ ವಿವಿಕ್ತಾತ್ಮವಿಷಯೋಽಪೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಸಾದಿತ್ವಾನಾದಿತ್ವಯೋರ್ವಿನಾಶಾವಿನಾಶಪ್ರಯೋಜಕತ್ವಾಯೋಗಾತ್ ವಿರೋಧಿಸನ್ನಿಪಾತಾಸನ್ನಿಪಾತಯೋರೇವ ಪ್ರಯೋಜಕತ್ವಾದನಾದಿರಪಿ ವಿರೋಧಿಸನ್ನಿಪಾತೇ ನಶ್ಯತೀತ್ಯಾಹ -

ನಾಯಂ ದೋಷ ಇತಿ ।