పఞ్చపాదికా
వక్తవ్యకాశికా
 

ఎవం తావత్ సూత్రేణార్థాదుపాత్తయోః విషయప్రయోజనయోః సిద్ధయే జీవస్యాబ్రహ్మస్వరూపత్వమధ్యాసాత్మకముపదర్శ్య, అస్యానర్థహేతోః ప్రహాణాయేతి ప్రయోజనం నిర్దిశతిహేతోః ప్రహాణ్యా హి హేతుమతః ప్రహాణిరాత్యన్తికీ యతఃనను అనర్థహేతురధ్యాసోఽనాదిః, కథం ప్రహీయతే ? తథా హిమనుష్యాదిజాతివిశేషమాత్రాధ్యాసః తతో వివిక్తేఽపి న్యాయతః అహంప్రత్యయే అనాదిత్వాత్ పూర్వవదవికలో వర్తతేనాయం దోషః

ఎవం తావత్ సూత్రేణార్థాదుపాత్తయోః విషయప్రయోజనయోః సిద్ధయే జీవస్యాబ్రహ్మస్వరూపత్వమధ్యాసాత్మకముపదర్శ్య, అస్యానర్థహేతోః ప్రహాణాయేతి ప్రయోజనం నిర్దిశతిహేతోః ప్రహాణ్యా హి హేతుమతః ప్రహాణిరాత్యన్తికీ యతఃనను అనర్థహేతురధ్యాసోఽనాదిః, కథం ప్రహీయతే ? తథా హిమనుష్యాదిజాతివిశేషమాత్రాధ్యాసః తతో వివిక్తేఽపి న్యాయతః అహంప్రత్యయే అనాదిత్వాత్ పూర్వవదవికలో వర్తతేనాయం దోషః

అనర్థస్య ప్రహాణాయ ఇతి వక్తవ్యమ్ ఇత్యత ఆహ -

హేతోః ప్రహాణ్యా హీతి ।

శాస్త్రప్రామాణ్యాత్ నివర్తతామితి న, వ్యరిరిక్తాత్మజ్ఞానేఽపి అధ్యాసానువృత్తిదర్శనాదిత్యాహ -

తథాహి మనుష్యాదీతి ।

వివిక్తోఽపి వివిక్తాత్మవిషయోఽపీత్యర్థః ।

సాదిత్వానాదిత్వయోర్వినాశావినాశప్రయోజకత్వాయోగాత్ విరోధిసన్నిపాతాసన్నిపాతయోరేవ ప్రయోజకత్వాదనాదిరపి విరోధిసన్నిపాతే నశ్యతీత్యాహ -

నాయం దోష ఇతి ।