పఞ్చపాదికా
వక్తవ్యకాశికా
 

తత్త్వమసీత్యాదివాక్యాద్బ్రహ్మరూపావగాహిజ్ఞానాన్తరోత్పత్తేరిష్టత్వాత్తద్ధి బ్రహ్మణోఽవచ్ఛిద్యైవ చైతన్యస్య బ్రహ్మరూపత్వప్రచ్ఛాదనేన జీవరూపత్వాపాదికామనాదిసిద్ధామవిద్యామహఙ్కారాదివిక్షేపహేతుం నిరాకుర్వదేవోత్పద్యతేతతః కారణనివృత్తౌ తత్కార్యమ్అహమి’తి జీవే భోక్తృత్వరూపతా సపరికరా నివర్తత ఇతి యుజ్యతేఅహంప్రత్యయః పునరనాదిసిద్ధోఽనాదిసిద్ధేనైవ కార్యకరణమాత్రేణ సహభావాదవిరోధాత్ స్వరూపవివేకమాత్రేణ నివర్తతేనాపి జ్ఞానాన్తరముత్పన్నమితి విశేషః

తత్త్వమసీత్యాదివాక్యాద్బ్రహ్మరూపావగాహిజ్ఞానాన్తరోత్పత్తేరిష్టత్వాత్తద్ధి బ్రహ్మణోఽవచ్ఛిద్యైవ చైతన్యస్య బ్రహ్మరూపత్వప్రచ్ఛాదనేన జీవరూపత్వాపాదికామనాదిసిద్ధామవిద్యామహఙ్కారాదివిక్షేపహేతుం నిరాకుర్వదేవోత్పద్యతేతతః కారణనివృత్తౌ తత్కార్యమ్అహమి’తి జీవే భోక్తృత్వరూపతా సపరికరా నివర్తత ఇతి యుజ్యతేఅహంప్రత్యయః పునరనాదిసిద్ధోఽనాదిసిద్ధేనైవ కార్యకరణమాత్రేణ సహభావాదవిరోధాత్ స్వరూపవివేకమాత్రేణ నివర్తతేనాపి జ్ఞానాన్తరముత్పన్నమితి విశేషః

వ్యతిరేకబ్రహ్మాత్మజ్ఞానయోరధ్యాసనివృత్తౌ కో విశేష ఇతి తత్రాహ -

తద్ధి బ్రహ్మణోఽవచ్ఛిద్యేతి ।

బ్రహ్మణః సకాశాత్ ప్రతిబిమ్బరూపేణ భోక్తృత్వ ఇత్యర్థః ।

చైతన్యస్యేతి ।

ప్రతిబిమ్బరూపేణ చైతన్యస్య ఇత్యర్థః ।

బీజనాశేఽపి కార్యావస్థానవదవిద్యానాశేఽపి ప్రవాహాకారస్యావస్థానం స్యాదితి నేత్యాహ -

తతః కారణనివృత్తావితి ।

భోక్తృరూపతా ఇతి ।

అహఙ్కార ఇత్యర్థః ।

సపరికరేతి ।

ప్రమాతృత్వాదిసహితేత్యర్థః ।

వివిక్త ఇతి గ్రహణాభావేఽపి దైవగత్యా స్వరూపేణ వివిక్తబ్రహ్మరూపాత్మగ్రాహిత్వాత్ అహంప్రత్యయః కిమిత్యధ్యాసం న నివర్తయతీత్యాశఙ్క్య బ్రహ్మాత్మతానవభాసకత్వాత్ న తేన నివృత్తిరిత్యాహ -

అహంప్రత్యయః పునరితి ।

కార్యకరణమాత్రేణ సహభావాదితి ।

జాగ్రత్స్వాప్నస్వాత్మదేహేతిదేహయోరన్యోన్యవ్యభిచారేఽపి కార్యకరణమాత్రేణ సహభావాదిత్యర్థః ।

విచారాద్వివేకజ్ఞానాన్తరముత్పన్నం నివర్తయేత్ ఇతి, నాప్రమాణజ్ఞానత్వాదిత్యాదిత్యాహ -

నాపి జ్ఞానాన్తరమితి ।