நநு நிரதிஶயாநந்த³ம் ப்³ரஹ்ம ஶ்ரூயதே, ப்³ரஹ்மாவாப்திஸாத⁴நம் ச ப்³ரஹ்மவித்³யா ‘ஸ யோ ஹ வை தத் பரமம் ப்³ரஹ்ம வேத³ ப்³ரஹ்மைவ ப⁴வதீ’த்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴ய: ; தஸ்மாந்நிரதிஶயஸுகா²வாப்தய இதி வக்தவ்யம் , கிமித³முச்யதே — ‘அநர்த²ஹேதோ: ப்ரஹாணாயே’தி ? நநு சாநர்த²ஸ்யாபி ஸமூலஸ்ய ப்ரஹாணம் ஶ்ரூயதே ப்³ரஹ்மவித்³யாப²லம் ‘தரதி ஶோகமாத்மவித்’ (சா². உ. 7-1-3) ‘ஜுஷ்டம் யதா³ பஶ்யத்யந்யமீஶமஸ்ய மஹிமாநமிதி வீதஶோக:’ (மு. உ. 3-1-2) இதி ச ॥ உப⁴யம் தர்ஹி வக்தவ்யம் ; ஶ்ரூயமாணத்வாத் புருஷார்த²த்வாச்ச ? ந வக்தவ்யம் ॥ கத²ம் ? ‘ஆத்மைகத்வவித்³யாப்ரதிபத்தயே’ இத்யாத்மநோ ஜீவஸ்ய ப்³ரஹ்மாத்மகதா ஶாஸ்த்ரஸ்ய விஷய:, தேநாநந்தா³த்மகப்³ரஹ்மஸ்வரூபதாப்ராப்தி: ஜீவஸ்ய விஷயதயைவ ஸம்வ்ருத்தா । ந ச ஸா விஷயாத்³ப³ஹி:, யேந ப்ருத²ங்நிதே³ஶார்ஹா ஸ்யாத் , ஸமூலாநர்த²ஹாநிஸ்து ப³ஹி: ஶாஸ்த்ரவிஷயாத்³ப்³ரஹ்மாத்மரூபாத் । அநர்த²ஹேதுப்ரஹாணமபி தர்ஹி ந ப்ருத²ங்நிர்தே³ஷ்டவ்யம் ? யத: ஸர்வேஷு வேதா³ந்தேஷ்வலௌகிகத்வாத்³ப்³ரஹ்மணஸ்தத்ப்ரதிபாத³நபூர்வகமேவ ஜீவஸ்ய தத்³ரூபதா ப்ரதிபாத்³யதே । தத்³யதா² — ‘ஸதே³வ ஸோம்யேத³மக்³ர ஆஸீதி³’த்யுபக்ரம்ய ‘ஐததா³த்ம்யமித³ம் ஸர்வம் தத் ஸத்யம் ஸ ஆத்மே’த்யவஸாநம் நிரஸ்தஸமஸ்தப்ரபஞ்சம் வஸ்து தத்பதா³பி⁴தே⁴யம் ஸமர்பயதே³கம் வாக்யம் ; ததா² ஸதி தாத்³ருஶேந தத்பதா³ர்தே²ந ஸம்ஸ்ருஜ்யமாந: த்வம்பதா³ர்த²: பராக்ருத்யைவ நிர்லேபமநர்த²ஹேதுமக்³ரஹணமந்யதா²க்³ரஹணம் ச ததா² நிஶ்சீயத இதி । யத்³யேவம் ப்³ரஹ்மாத்மாவக³திநாந்தரீயகம் அநர்த²ஹேதோரவித்³யாயா: ப்ரஹாணம், ந ஶப்³த³ஸ்ய தத்ர வ்யாபார:, தேந ப்ருத²ஙிநர்தி³ஶ்யதே । யுக்தம் சைதத் — ந ஹி விபர்யாஸக்³ருஹீதம் வஸ்து தந்நிராஸாத்³ருதே தத்த்வதோ நிர்ணேதும் ஶக்யம் । தஸ்மாத் பூர்வாவஸிதமதத்³த⁴ர்மம் நிரஸ்யதே³வ தத்த்வாவத்³யோதி வாக்யம் தத்த்வமவஸாயயதி ॥
ஶாஸ்த்ரஜந்யப்³ரஹ்மவித்³யாயா: ப²லம் ஆநந்தா³வாப்தி:, நாநர்த²நிவ்ருத்தி: அதோ(அ)நர்த²ஹேதோ: ப்ரஹாணாயேத்யுக்தமயுக்தமித்யாக்ஷிபதி -
நநு நிரதிஶயாநந்த³மிதி ।
அந்யம் அந்யத்வேந ப்ரஸித்³த⁴மஸ்ய ப்ரத்யகா³த்மநோ மஹிமாநம் மஹத்³ரூபமிதி யதா³ பஶ்யதீதி யோஜநா ।
ந வக்தவ்யமிதி ।
வக்தவ்யம் ந ப⁴வதி । ஆத்மைகத்வவித்³யாப்ரதிபத்தய இதி ஶாஸ்த்ரஜந்யவித்³யாவிஷயோக்த்யா நிரதிஶயஸுகா²வாப்திப²லமுக்தமித்யர்த²: ।
ஆநந்த³ஸ்ய புருஷார்த²த்வே கத²ம் ப²லத்வேந வக்துமயோக்³யத்வமித்யயோக்³யத்வமுக்தம் மத்வா சோத³யதி -
கத²மிதி ।
ஆத்மைகத்வவித்³யாயா: ப்ராகே³வம்பூ⁴தப்³ரஹ்மப்ராப்திர்ப⁴விதவ்யேத்யதி⁴காரீ ஸ்வயமேவ ப்ரயோஜநத்வேந ஸ்வீகரோத்யதோ விஷயநிர்தே³ஶாத் ப்ருத²க் ந வக்தவ்யமித்யாஹ –
ஆத்மைகத்வவித்³யேதி ।
ஶாஸ்த்ரஸ்ய விஷய இத்யத்ர உக்த இத்யத்⁴யாஹார: ।
அக்³நிஸம்யுக்தநவநீதபிண்ட³ஸ்ய பஶ்சாத்³யதா² க்⁴ருதத்வம் ஜந்யதே தத்³வந்நிரதிஶயாநந்தா³த்³வயசித்ஸ்வபா⁴வம் ப்³ரஹ்ம, ஆத்மநஸ்தேநைக்யமநாதி³ஸித்³த⁴ம் விஷயத்வேந நிர்தி³ஷ்டம் , அதோ ஜ்ஞாநாக்³நிஸம்ஸர்கா³நந்தரமாநந்த³ரூபேண ஜாயதே ப்³ரஹ்ம, அதோ ஜ்ஞாநஸம்ஸர்கா³து³த்தரகாலீநமாநந்த³த்வம் தத: ப்ராக்தநவிஷயோக்த்யா நோக்தமிதி ஆஶங்க்ய ஆநந்த³ஸ்ய ஜந்யத்வாபா⁴வாத் விஷயோக்த்யா உக்தமேவேத்யாஹ -
ந ஸா விஷயாத்³ ப³ஹிரிதி ।
ஸமஸ்தப்ரபஞ்சஶூந்யம் ப்³ரஹ்மேதி ஶ்ருத்யா நிர்தி³ஷ்டம் ததை³க்யலக்ஷணவிஷயோக்தௌ ப³ந்த⁴நிவ்ருத்திலக்ஷணப்ரயோஜநமபி நிர்தி³ஷ்டம் ப⁴வதி । அதோ(அ)நர்த²தத்³தே⁴துநிவ்ருத்திலக்ஷணப்ரயோஜநமபி நிர்தி³ஷ்டம் ப⁴வதி । அதோ(அ)நர்த²தத்³தே⁴துநிவ்ருத்திலக்ஷணப்ரயோஜநமபி ந ப்ருத²க்³வக்தவ்யமித்யாஶங்க்ய ஸத்யப³ந்த⁴நிவ்ருத்தித்வம் ப்³ரஹ்மண: ஸ்வரூபம் , அதஸ்ததை³க்யரூபவிஷயோக்தௌ ஸத்யப³ந்த⁴நிவ்ருத்தி: ப்ரயோஜநத்வேநோக்தா ஸ்யாத் । ப்ராதிபா⁴ஸிகப³ந்த⁴நிவ்ருத்திஸ்து ஜ்ஞாநோத³யநாந்தரீயகஸித்³தா⁴ப்ரயோஜநத்வேந இதா³நீமுச்யத இத்யாஹ -
ஸமூலாநர்த²ஹாநிஸ்த்விதி ।
பூர்வக்³ரந்தோ²க்தமநர்த²ஹேதுநிவ்ருத்தே: ப³ஹிஷ்ட்வம் ப்ராதிபா⁴ஸிகப³ந்த⁴நிவ்ருத்தே: உக்தமித்யஜாநந் பரமார்த²ப³ந்த⁴நிவ்ருத்தே: உக்தமிதி மத்வா சோத³யதி -
அநர்த²ஹேதுப்ரபஹாணமிதிப்ரஹாணமபி தர்ஹீதி ।
ப்ரதிபாத³நபூர்வகமேவேதி நிஷ்ப்ரபஞ்சரூபேண ப்³ரஹ்மப்ரதிபாத³நபூர்வகமேவேத்யர்த²: ।
பதா³ர்த²ப்ரதிபாத³கவாக்யம் நாஸ்தீதி தத்ராஹ –
தத்³யதே²தி ।
ப்ரபஞ்சஸ்ய ப்³ரஹ்மரூபேணைகரூபேணைவ ரூபத்வபி⁴தா⁴நாதி³திரூபவத்வாபி⁴தா⁴நாத் ஜக³த்³ ப்³ரஹ்மணி நிர்தி³ஶ்ய ப்³ரஹ்மண ஏவ ஸத்யத்வாபி⁴தா⁴நாச்ச நிரஸ்தப்ரபஞ்சம் ப்³ரஹ்ம ப்ரதிபாத்³யத இதி பா⁴வ: ।
ஏகம் வாக்யமிதி ।
தத்த்வமஸீதி தாதா³த்ம்யவாக்யேந ஏகவாக்யமித்யர்த²: ।
ப்³ரஹ்மக³தப்ரபஞ்சநிவ்ருத்தே: ப்³ரஹ்மாத்மைக்யரூபவிஷயமாத்ரத்வே(அ)பி ஜீவஸ்யாநர்த²யோகி³த்வாதே³வ அநர்த²நிவ்ருத்த்யபா⁴வாத் ந தஸ்யாவிஷயாந்தர்பா⁴வ இதி தத்ராஹ -
ததா² ஸதி தாத்³ருஶேநேதி ।
நிஷ்ப்ரபஞ்சப்³ரஹ்மணா ஏகதாம் க³ச்ச²ந் ஜீவ: ஸ்வக³தாநர்த²ஹேதுபூ⁴தாக்³ரஹணரூபாவித்³யாமஹம் மநுஷ்ய இத்யாத்³யந்யதா²க்³ரஹணம் ச நிர்லேபம் நிஶ்ஶேஷம் பராக்ருத்யைவ பஶ்சாத் ப்³ரஹ்மைக்யேந மஹாவாக்யரூபஶாஸ்த்ரேண ப்ரமீயத இத்யர்த²: ।
யத்³யேவமிதி ।
பாரமார்தி²கப³ந்த⁴நிராஸஸ்து ப்ரதிபாத்³யவிஷயாந்தர்பூ⁴தோ(அ)பி ப்ராதிபா⁴ஸிகாவித்³யாதத்கார்யநிராஸோ ஜ்ஞாநநாந்தரீயக இதி விஷயோக்த்யா ந தஸ்யோக்திரித்யர்த²: ।
ந ஶப்³த³ஸ்யேதி ।
ப்³ரஹ்மப்ரதிபாத³கஶப்³த³ஸ்ய ஏகத்வப்ரதிபாத³கஶப்³த³ஸ்ய சேத்யர்த²: ।
யுக்தஞ்சைததி³தி ।
நாந்தரீயகதயாவித்³யாதி³ப்ரஹாணநிஷ்பத்திர்யுக்தா தத்த்வாவபா⁴ஸவிரோதி⁴த்வாத் அவித்³யாதத்கார்யத்வாச்சேத்யர்த²: ।