ಪಂಚಪಾದಿಕಾ
ವಕ್ತವ್ಯಕಾಶಿಕಾ
 

ನನು ಸರ್ವೇ ವೇದಾಂತಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಮೇವಾರಭ್ಯಂತೇ, ತದೇಕದೇಶಃ ಕ್ರಮಮುಕ್ತಿಫಲಾಯ ಐಶ್ವರ್ಯಾಯ ಅಭ್ಯುದಯಾರ್ಥಂ ಕರ್ಮಸಮೃದ್ಧಯೇ ಚೋಪಾಸನಾನಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯುಪದಿಶನ್ ಉಪಲಭ್ಯತೇಸತ್ಯಮ್ ; ಉಪಾಸನಾಕರ್ಮ ತು ಬ್ರಹ್ಮ, ತಚ್ಚ ಅಪಾಕೃತಾಶೇಷಪ್ರಪಂಚಂ ಜೀವಸ್ಯ ನಿಜಂ ರೂಪಮಿತಿ ನಿರೂಪಯಿತುಮ್ ಅಖಿಲಪ್ರಪಂಚಜನ್ಮಾದಿಹೇತುತಯಾ ಪ್ರಥಮಂ ಸರ್ವಾತ್ಮಕಂ ಸರ್ವಜ್ಞಂ ಸರ್ವಶಕ್ತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಲಕ್ಷಿತಮ್ಅಸ್ಯಾಂ ಚಾವಸ್ಥಾಯಾಮನಪಾಕೃತ್ಯೈವ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಪ್ರಪಂಚಂ ತೇನ ತೇನ ಪ್ರಪಂಚೇನೋಪಧೀಯಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮೈ ತಸ್ಮೈ ಫಲಾಯೋಪಾಸ್ಯತ್ವೇನ ವಿಧೀಯತೇ, ದರ್ಶಪೂರ್ಣಮಾಸಾರ್ಥಾಪ್ಪ್ರಣಯನಮಿವ ಗೋದೋಹನೋಪರಕ್ತಂ ಪಶುಭ್ಯಃ ; ತಸ್ಮಾತ್ ತದರ್ಥೋಪಜೀವಿತ್ವಾದಿತರಸ್ಯ

ಆತ್ಮೈಕತ್ವವಿದ್ಯಾಪ್ರತಿಪತ್ತಯೇ ಸರ್ವೇ ವೇದಾಂತಾ ಆರಭ್ಯಂತ

ಇತಿ ವಿರುಧ್ಯತೇ

ನನು ಸರ್ವೇ ವೇದಾಂತಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಮೇವಾರಭ್ಯಂತೇ, ತದೇಕದೇಶಃ ಕ್ರಮಮುಕ್ತಿಫಲಾಯ ಐಶ್ವರ್ಯಾಯ ಅಭ್ಯುದಯಾರ್ಥಂ ಕರ್ಮಸಮೃದ್ಧಯೇ ಚೋಪಾಸನಾನಿ ವಿವಿಧಾನ್ಯುಪದಿಶನ್ ಉಪಲಭ್ಯತೇಸತ್ಯಮ್ ; ಉಪಾಸನಾಕರ್ಮ ತು ಬ್ರಹ್ಮ, ತಚ್ಚ ಅಪಾಕೃತಾಶೇಷಪ್ರಪಂಚಂ ಜೀವಸ್ಯ ನಿಜಂ ರೂಪಮಿತಿ ನಿರೂಪಯಿತುಮ್ ಅಖಿಲಪ್ರಪಂಚಜನ್ಮಾದಿಹೇತುತಯಾ ಪ್ರಥಮಂ ಸರ್ವಾತ್ಮಕಂ ಸರ್ವಜ್ಞಂ ಸರ್ವಶಕ್ತಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಲಕ್ಷಿತಮ್ಅಸ್ಯಾಂ ಚಾವಸ್ಥಾಯಾಮನಪಾಕೃತ್ಯೈವ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಪ್ರಪಂಚಂ ತೇನ ತೇನ ಪ್ರಪಂಚೇನೋಪಧೀಯಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮೈ ತಸ್ಮೈ ಫಲಾಯೋಪಾಸ್ಯತ್ವೇನ ವಿಧೀಯತೇ, ದರ್ಶಪೂರ್ಣಮಾಸಾರ್ಥಾಪ್ಪ್ರಣಯನಮಿವ ಗೋದೋಹನೋಪರಕ್ತಂ ಪಶುಭ್ಯಃ ; ತಸ್ಮಾತ್ ತದರ್ಥೋಪಜೀವಿತ್ವಾದಿತರಸ್ಯ

ಆತ್ಮೈಕತ್ವವಿದ್ಯಾಪ್ರತಿಪತ್ತಯೇ ಸರ್ವೇ ವೇದಾಂತಾ ಆರಭ್ಯಂತ

ಇತಿ ವಿರುಧ್ಯತೇ

ನಿಷ್ಪ್ರಪಂಚಬ್ರಹ್ಮಪ್ರತಿಪತ್ತ್ಯುಪಾಯತಯಾ ತದಂಗಭೂತಸಪ್ರಪಂಚಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯತ್ವಾತ್ ಉಪಾಸನಾವಾಕ್ಯಸ್ಯ ಪರಮಾಂಗಿನಿಷ್ಪ್ರಪಂಚಬ್ರಹ್ಮಶೇಷತ್ವಮಸ್ತೀತ್ಯಾಹ -

ಸತ್ಯಮ್ , ಉಪಾಸನಾಕರ್ಮಉಪಾಸನಾಕರ್ಮತ್ವಮಿತಿತ್ವಿತಿ ।

ನಿಷ್ಪ್ರಪಂಚಬ್ರಹ್ಮ ಪ್ರತಿ ಕಥಂ ಸಪ್ರಪಂಚಸ್ಯಾಂಗತ್ವಮಿತಿ ಆಶಂಕ್ಯ ಅಧ್ಯಾರೋಪಾಪವಾದನ್ಯಾಯೇನೋಪಯೋಗಾತ್ ಅಂಗತ್ವಮಿತ್ಯಾಹ –

ತತ್ರಾಪಾಕೃತೇತಿತಚ್ಚಾಪಾಕೃತೇತಿ ।

ನಿರಾಸಾರ್ಥಮುಪದಿಷ್ಟಸಪ್ರಪಂಚರೂಪಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಕಥಮುಪಾಸನಂ ವಿಧೀಯತ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಫಲವಿಶೇಷಸಿದ್ಧೇಃ ತದರ್ಥಿನಂ ಮಂದಾಧಿಕಾರಿಣಂ ಪ್ರತಿ ವಿಧಾನಮಿತ್ಯಾಹ -

ಅಸ್ಯಾಂ ಚೇತಿ ।

ಉಪಧೀಯಮಾನಂ ಉಪಾಧಿರುಪಾಧಿರೂಪಾಣಿ ಇತಿಉಪಾಧಿನಾಶ್ರಿಯಮಾಣಂ ಗಮ್ಯಮಾನಂ ವ್ಯಾಪ್ತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಅನ್ಯಾಂಗಸ್ಯೋಪಾಸಿತಸ್ಯ ಕಥಂ ಪೃಥಕ್ಫಲಹೇತುತ್ವಮಿತಿ ತತ್ರಾಹ –

ದರ್ಶಪೂರ್ಣಮಾಸೇತಿ ।

ಅತೋ ವೇದಾಂತಾನಾಂ ಮಹಾತಾತ್ಪರ್ಯಂ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇವ ಇತ್ಯುಪಸಂಹರತಿ -

ತಸ್ಮಾತ್ತದರ್ಥೋಪಜೀವಿತ್ವಾದಿತಿ ।