నను అబ్రహ్మోపాసనాన్యపి వేదాన్తేషు దృశ్యన్తే ప్రాణాదివిషయాణి, సత్యం, తాన్యపి కార్యబ్రహ్మావాప్తిక్రమేణ ముక్తిఫలాన్యేవ । వక్ష్యత్యేతత్ సూత్రకారః — ‘కార్యాత్యయే తదధ్యక్షేణ సహాతః పరమభిధానాత్’ ఇతి ।

యథా చాయమర్థః సర్వేషాం వేదాన్తానాం, తథా వయమస్యాం శారీరకమీమాంసాయాం ప్రదర్శయిష్యామః ఇతి

ప్రతిజ్ఞాతేఽర్థే వేదాన్తానాం తాత్పర్యముపదర్శయితుం సమన్వయసూత్రప్రముఖైః సూత్రవాక్యైః గ్రథితో న్యాయః ఇతి దర్శయతి । శరీరమేవ శరీరకం, శరీరకే భవః శారీరకో జీవః । తమధికృత్య కృతో గ్రన్థః శారీరకః । తదిహ వేదాన్తానాం జీవస్య తత్త్వమధికృత్య ప్రవృత్తానాం బ్రహ్మరూపతాయాం పర్యవసానమితి కథయితుం ప్రణీతానాం శారీరకం జీవతత్త్వమధికృత్య కృతత్వమస్తీతి శారీరకాభిధానమ్ ।

ముముక్షుత్వే సతి అనన్తరం బ్రహ్మజ్ఞానం కర్తవ్యమితి యద్యప్యేతావాన్ సూత్రస్య శ్రౌతోఽర్థః ; తథాపి అర్థాత్ బ్రహ్మజ్ఞానస్య మోక్షః ప్రయోజనం నిర్దిష్టం భవతి । తథా హి — పురుషార్థవస్తుకామనానన్తరం యత్ర ప్రవృత్తిరుపదిశ్యతే, తస్య తత్సాధనత్వమప్యర్థాన్నిర్దిష్టం ప్రతీయతే । తథా సతి కుతః తత్ మోక్షసాధనం బ్రహ్మజ్ఞానం భవతీత్యపేక్షాయాం అర్థాత్ అస్మాచ్ఛాస్త్రాద్భవతీతి శాస్త్రస్య బ్రహ్మజ్ఞానం విషయో నిర్దిష్టః । తదేవం ముముక్షుత్వానన్తరం బ్రహ్మజ్ఞానకర్తవ్యతోపదేశముఖేన వేదాన్తానాం విషయప్రయోజననిర్దేశేఽప్యార్థం సూత్రస్య వ్యాపారం దర్శయిత్వా తదపేక్షితమప్యర్థాత్ సూత్రితమవిద్యాత్మకబన్ధముపర్వణ్య ప్రతిజ్ఞాతార్థసిద్ధయే హేత్వాకాఙ్క్షాయామస్మిన్నేవ తం ప్రదర్శయిష్యామ ఇతి వ్యాఖ్యేయత్వముపక్షిప్య వ్యాఖ్యాతుకామః ప్రథమం తావత్ ప్రయోజనవిషయయోరుపాదానే నిమిత్తమాహ —

వేదాన్తమీమాంసాశాస్త్రస్య వ్యాచిఖ్యాసితస్యేదమాదిమం సూత్రమ్ — అథాతో బ్రహ్మజిజ్ఞాసేతి ॥

అయమస్యార్థః — శాస్త్రస్యాదిరయమ్ । ఆదౌ చ ప్రవృత్త్యఙ్గతయా ప్రయోజనం విషయశ్చ దర్శనీయః । సూత్రం చైతత్ । అతో యః కశ్చిదర్థః శబ్దసామర్థ్యేనార్థబలాద్వా ఉత్ప్రేక్షితః స సర్వః తదర్థమేవేతి భవత్యయమర్థకలాపః తన్మహిమాధిగతః । ఎవం సూత్రస్యాదిత్వేన కారణేన సూత్రతయా చ విషయప్రయోజనం తత్సిద్ధికరం చావిద్యాఖ్యం బన్ధం తత్సామర్థ్యావగతమాపాద్య తత్ర సూత్రసామర్థ్యం దర్శయితుం ప్రతిపదం వ్యాఖ్యామారభ్యతే ।

ఇతి పరమహంసపరివ్రాజకాదిశ్రీశఙ్కరభగవద్పాదాన్తేవాసివరశ్రీపద్మపాదాచార్యకృతౌ పఞ్చపాదికాయామధ్యాసభాష్యం నామ ప్రథమవర్ణకం సమాప్తమ్ ॥