చతుర్థోఽధ్యాయః
ప్రథమః పాదః
ఆవృత్త్యధికరణమ్
ఆవృత్తిరసకృదుపదేశాత్ ॥ ౧ ॥
లిఙ్గాచ్చ ॥ ౨ ॥
ఆత్మత్వోపాసనాధికరణమ్
ఆత్మేతి తూపగచ్ఛన్తి గ్రాహయన్తి చ ॥ ౩ ॥
ప్రతీకాధికరణమ్
న ప్రతీకే న హి సః ॥ ౪ ॥
బ్రహ్మదృష్ట్యధికరణమ్
బ్రహ్మదృష్టిరుత్కర్షాత్ ॥ ౫ ॥
ఆదిత్యాదిమత్యధికరణమ్
ఆదిత్యాదిమతయశ్చాఙ్గ ఉపపత్తేః ॥ ౬ ॥
ఆసీనాధికరణమ్
ఆసీనః సమ్భవాత్ ॥ ౭ ॥
ధ్యానాచ్చ ॥ ౮ ॥
అచలత్వం చాపేక్ష్య ॥ ౯ ॥
స్మరన్తి చ ॥ ౧౦ ॥
ఎకాగ్రతాధికరణమ్
యత్రైకాగ్రతా తత్రావిశేషాత్ ॥ ౧౧ ॥
ఆప్రాయణాధికరణమ్
ఆ ప్రాయణాత్తత్రాపి హి దృష్టమ్ ॥ ౧౨ ॥
తదధిగమాధికరణమ్
తదధిగమ ఉత్తరపూర్వాఘయోరశ్లేషవినాశౌ తద్వ్యపదేశాత్ ॥ ౧౩ ॥
ఇతరాసంశ్లేషాధికరణమ్
ఇతరస్యాప్యేవమసంశ్లేషః పాతే తు ॥ ౧౪ ॥
అనారబ్ధాధికరణమ్
అనారబ్ధకార్యే ఎవ తు పూర్వే తదవధేః ॥ ౧౫ ॥
అగ్నిహోత్రాద్యధికరణమ్
అగ్నిహోత్రాది తు తత్కార్యాయైవ తద్దర్శనాత్ ॥ ౧౬ ॥
అతోఽన్యాపి హ్యేకేషాముభయోః ॥ ౧౭ ॥
విద్యాజ్ఞానసాధనత్వాధికరణమ్
యదేవ విద్యయేతి హి ॥ ౧౮ ॥
ఇతరక్షపణాధికరణమ్
భోగేన త్వితరే క్షపయిత్వా సమ్పద్యతే ॥ ౧౯ ॥
ద్వితీయః పాదః
వాగధికరణమ్
వాఙ్మనసి దర్శనాచ్ఛబ్దాచ్చ ॥ ౧ ॥
అత ఎవ చ సర్వాణ్యను ॥ ౨ ॥
మనోఽధికరణమ్
తన్మనః ప్రాణ ఉత్తరాత్ ॥ ౩ ॥
అధ్యక్షాధికరణమ్
సోఽధ్యక్షే తదుపగమాదిభ్యః ॥ ౪ ॥
భూతేషు తచ్ఛ్రుతేః ॥ ౫ ॥
నైకస్మిన్దర్శయతో హి ॥ ౬ ॥
ఆసృత్యుపక్రమాధికరణమ్
సమానా చాసృత్యుపక్రమాదమృతత్వం చానుపోష్య ॥ ౭ ॥
సంసారవ్యపదేశాధికరణమ్
తదాఽపీతేః సంసారవ్యపదేశాత్ ॥ ౮ ॥
సూక్ష్మం ప్రమాణతశ్చ తథోపలబ్ధేః ॥ ౯ ॥
నోపమర్దేనాతః ॥ ౧౦ ॥
అస్యైవ చోపపత్తేరేష ఊష్మా ॥ ౧౧ ॥
ప్రతిషేధాధికరణమ్
ప్రతిషేధాదితి చేన్న శారీరాత్ ॥ ౧౨ ॥
స్పష్టో హ్యేకేషామ్ ॥ ౧౩ ॥
స్మర్యతే చ ॥ ౧౪ ॥
వాగాదిలయాధికరణమ్
తాని పరే తథా హ్యాహ ॥ ౧౫ ॥
అవిభాగాధికరణమ్
అవిభాగో వచనాత్ ॥ ౧౬ ॥
తదోకోఽధికరణమ్
తదోకోఽగ్రజ్వలనం తత్ప్రకాశితద్వారో విద్యాసామర్థ్యాత్తచ్ఛేషగత్యనుస్మృతియోగాచ్చ హార్దానుగృహీతః శతాధికయా ॥ ౧౭ ॥
రశ్మ్యధికరణమ్
రశ్మ్యనుసారీ ॥ ౧౮ ॥
నిశి నేతి చేన్న సమ్బన్ధస్య యావద్దేహభావిత్వాద్దర్శయతి చ ॥ ౧౯ ॥
దక్షిణాయనాధికరణమ్
అతశ్చాయనేఽపి దక్షిణే ॥ ౨౦ ॥
యోగినః ప్రతి చ స్మర్యతే స్మార్తే చైతే ॥ ౨౧ ॥
తృతీయః పాదః
అర్చిరాద్యధికరణమ్
అర్చిరాదినా తత్ప్రథితేః ॥ ౧ ॥
వాయ్వధికరణమ్
వాయుమబ్దాదవిశేషవిశేషాభ్యామ్ ॥ ౨ ॥
తడిదధికరణమ్
తడితోఽధి వరుణః సమ్బన్ధాత్ ॥ ౩ ॥
ఆతివాహికాధికరణమ్
ఆతివాహికాస్తల్లిఙ్గాత్ ॥ ౪ ॥
ఉభయవ్యామోహాత్తత్సిద్ధేః ॥ ౫ ॥
వైద్యుతేనైవ తతస్తచ్ఛ్రుతేః ॥ ౬ ॥
కార్యాధికరణమ్
కార్యం బాదరిరస్య గత్యుపపత్తేః ॥ ౭ ॥
విశేషితత్వాచ్చ ॥ ౮ ॥
సామీప్యాత్తు తద్వ్యపదేశః ॥ ౯ ॥
కార్యాత్యయే తదధ్యక్షేణ సహాతః పరమభిధానాత్ ॥ ౧౦ ॥
స్మృతేశ్చ ॥ ౧౧ ॥
పరం జైమినిర్ముఖ్యత్వాత్ ॥ ౧౨ ॥
దర్శనాచ్చ ॥ ౧౩ ॥
న చ కార్యే ప్రతిపత్త్యభిసన్ధిః ॥ ౧౪ ॥
అప్రతీకాలమ్బనాధికరణమ్
అప్రతీకాలమ్బనాన్నయతీతి బాదరాయణ ఉభయథాఽదోషాత్తత్క్రతుశ్చ ॥ ౧౫ ॥
విశేషం చ దర్శయతి ॥ ౧౬ ॥
చతుర్థః పాదః
సమ్పద్యావిర్భావాధికరణమ్
సమ్పద్యావిర్భావః స్వేనశబ్దాత్ ॥ ౧ ॥
ముక్తః ప్రతిజ్ఞానాత్ ॥ ౨ ॥
ఆత్మా ప్రకరణాత్ ॥ ౩ ॥
అవిభాగేన దృష్టత్వాధికరణమ్
అవిభాగేన దృష్టత్వాత్ ॥ ౪ ॥
బ్రాహ్మాధికరణమ్
బ్రాహ్మేణ జైమినిరుపన్యాసాదిభ్యః ॥ ౫ ॥
చితితన్మాత్రేణ తదాత్మకత్వాదిత్యౌడులోమిః ॥ ౬ ॥
ఎవమప్యుపన్యాసాత్పూర్వభావాదవిరోధం బాదరాయణః ॥ ౭ ॥
సఙ్కల్పాధికరణమ్
సఙ్కల్పాదేవ తు తచ్ఛ్రుతేః ॥ ౮ ॥
అత ఎవ చానన్యాధిపతిః ॥ ౯ ॥
అభావాధికరణమ్
అభావం బాదరిరాహ హ్యేవమ్ ॥ ౧౦ ॥
భావం జైమినిర్వికల్పామననాత్ ॥ ౧౧ ॥
ద్వాదశాహవదుభయవిధం బాదరాయణోఽతః ॥ ౧౨ ॥
తన్వభావే సన్ధ్యవదుపపత్తేః ॥ ౧౩ ॥
భావే జాగ్రద్వత్ ॥ ౧౪ ॥
ప్రదీపాధికరణమ్
ప్రదీపవదావేశస్తథా హి దర్శయతి ॥ ౧౫ ॥
స్వాప్యయసమ్పత్త్యోరన్యతరాపేక్షమావిష్కృతం హి ॥ ౧౬ ॥
జగద్వ్యాపారాధికరణమ్
జగద్వ్యాపారవర్జం ప్రకరణాదసన్నిహితత్వాచ్చ ॥ ౧౭ ॥
ప్రత్యక్షోపదేశాదితి చేన్నాధికారికమణ్డలస్థోక్తేః ॥ ౧౮ ॥
వికారావర్తి చ తథా హి స్థితిమాహ ॥ ౧౯ ॥
దర్శయతశ్చైవం ప్రత్యక్షానుమానే ॥ ౨౦ ॥
భోగమాత్రసామ్యలిఙ్గాచ్చ ॥ ౨౧ ॥
అనావృత్తిః శబ్దాదనావృత్తిః శబ్దాత్ ॥ ౨౨ ॥