ಮಂತ್ರಬ್ರಾಹ್ಮಣಯೋಃ ಶ್ರುತ್ಯರ್ಥಾಭ್ಯಾಮರ್ಥಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಮನಂತರಗ್ರಂಥಮವತಾರಯತಿ —

ತತ್ರೇತಿ ।

ಸಪ್ತವಿಧೇಽನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟೇ ಸತೀತಿ ಯಾವತ್ ।

ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮೇವ ವಿವೃಣೋತಿ —

ಅಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಸಾಧಾರಣಮನ್ನಮಸಾಧಾರಣೀಕುರ್ವತೋ ದೋಷಂ ದರ್ಶತಿ —

ಸ ಯ ಇತಿ ।

ತತ್ಪರೋ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತಂ ವಿವೃಣೋತಿ —

ಉಪಾಸನಂ ಹೀತಿ ।

ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಕ್ತೇಽರ್ಥೇ ಮಂತ್ರಂ ಪ್ರಮಾಣತಿ —

ತಥಾ ಚೇತಿ ।

ಮೋಘಂ ವಿಫಲಂ ದೇವಾದ್ಯನುಪಭೋಗ್ಯಮನ್ನಂ ಯದಿ ಜ್ಞಾನದುರ್ಬಲೋ ಲಭತೇ ತದಾ ಸ ವಧ ಏವ ತಸ್ಯೇತಿ ಸಾಧಾರಣಮನ್ನಸ್ಯಾಸಾಧಾರಣೀಕರಣಂ ನಿಂದಿತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ತತ್ರೈವ ಸ್ಮೃತೀರುದಾಹರತಿ —

ಸ್ಮೃತಿರಪೀತಿ ।

‘ನ ವೃಥಾ ಘಾತಯೇತ್ಪಶುಮ್ । ನ ಚೈಕಃ ಸ್ವಯಮಶ್ನೀಯಾದ್ವಿಧಿವರ್ಜಂ ನ ನಿರ್ವಪೇತ್’ ಇತಿ ಪಾದತ್ರಯಂ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮ್ । ‘ಇಷ್ಟಾನ್ಭೋಗಾನ್ಹಿ ವೋ ದೇವಾ ದಾಸ್ಯಂತೇ ಯಜ್ಞಭಾವಿತಾಃ । ತೈರ್ದತ್ತಾನ್’(ಭ. ಗೀ. ೩ । ೧೨) ಇತಿ ಶೇಷಃ । ‘ಅನ್ನೇನ ಅಭಿಶಂಸತಿ । ಸ್ತೇನಃ ಪ್ರಮುಕ್ತೋ ರಾಜನಿ ಯಾವನ್ನಾನೃತಸಂಕರಃ’(ಆ.ಧ.ಸೂ.) ಇತ್ಯುತ್ತರಂ ಪಾದತ್ರಯಮ್ । ತತ್ರಾಽಽದ್ಯಪಾದಸ್ಯಾರ್ಥೋ ಭ್ರೂಣಹಾ ಶ್ರೇಷ್ಠಬ್ರಾಹ್ಮಣಘಾತಕಃ । ಯಥಾಽಽಹುಃ –
‘ವರಿಷ್ಠಬ್ರಹ್ಮಹಾ ಚೈವ ಭ್ರೂಣಹೇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ’ ಇತಿ ।
ಸ್ವಸ್ಯಾನ್ನಭಕ್ಷಕೇ ಸ್ವಪಾಪಂ ಮಾರ್ಷ್ಟಿ ಶೋಧಯತೀತ್ಯನ್ನದಾತುಃ ಪಾಪಕ್ಷಯೋಕ್ತೇರಿತರಸ್ಯಾಸಾಧಾರಣೀಕೃತ್ಯ ಭುಂಜಾನಸ್ಯ ಪಾಪಿತೇತಿ ।
“ಅದತ್ತ್ವಾ ತು ಯ ಏತೇಭ್ಯಃ ಪೂರ್ವಂ ಭುಂಕ್ತೇಽವಿಚಕ್ಷಣಃ । ಸ ಭುಂಜಾನೋ ನ ಜಾನಾತಿ ಶ್ವಗೃರ್ಧ್ರೈರ್ಜಗ್ಧಿಮಾತ್ಮನಃ ॥”(ಮ.ಸ್ಮೃ. ೩ । ೧೧೫) ಇತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಮಾದಿಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।

ಆಕಾಂಕ್ಷಾಪೂರ್ವಕಂ ಹೇತುಮವತಾರ್ಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —

ಕಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಸರ್ವಭೋಜ್ಯತ್ವಂ ಸಾಧಯತಿ —

ಯೋ ಮುಖ ಇತಿ ।

ಪರಸ್ಯ ಶ್ವಾಮಾರ್ಜಾರಾದೇರಿತಿ ಯಾವತ್ ।

ಪೀಡಾಕರತ್ವೇ ಹೇತುಮಾಹ —

ಮಮೇದಮಿತಿ ।

ಪ್ರಾಗುಕ್ತದೃಷ್ಟಿಫಲಮಾಚಷ್ಟೇ —

ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಸಾಧಾರಣಮನ್ನಸಾಧಾರಣೀಕುರ್ವಾಣಸ್ಯ ಪಾಪಾನಿರ್ವೃತ್ತಿರಿತ್ಯತ್ರ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —

ದುಷ್ಕೃತಂ ಹೀತಿ ।

ಯದಾ ಹಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ದುಷ್ಕೃತಮನ್ನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ತದಾ ತದಾಸಾಧಾರಣೀಕುರ್ವತೋ ಮಹತ್ತರಂ ಪಾಪಂ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।