ಇತ ಆರಭ್ಯ ಅಸ್ಯ ಸಂಸಾರೋ ವರ್ಣ್ಯತೇ । ಯಥಾ ಅಯಮಾತ್ಮಾ ಸ್ವಪ್ನಾಂತಾತ್ ಬುದ್ಧಾಂತಮಾಗತಃ ; ಏವಮ್ ಅಯಮ್ ಅಸ್ಮಾದ್ದೇಹಾತ್ ದೇಹಾಂತರಂ ಪ್ರತಿಪತ್ಸ್ಯತ ಇತಿ ಆಹ ಅತ್ರ ದೃಷ್ಟಾಂತಮ್ — ತತ್ ತತ್ರ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಅನಃ ಶಕಟಮ್ , ಸುಸಮಾಹಿತಂ ಸುಷ್ಠು ಭೃಶಂ ವಾ ಸಮಾಹಿತಮ್ ಭಾಂಡೋಪಸ್ಕರಣೇನ ಉಲೂಖಲಮುಸಲಶೂರ್ಪಪಿಠರಾದಿನಾ ಅನ್ನಾದ್ಯೇನ ಚ ಸಂಪನ್ನಮ್ ಸಂಭಾರೇಣ ಆಕ್ರಾಂತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ; ತಥಾ ಭಾರಾಕ್ರಾಂತಂ ಸತ್ , ಉತ್ಸರ್ಜತ್ ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವತ್ , ಯಥಾ ಯಾಯಾತ್ ಗಚ್ಛೇತ್ ಶಾಕಟಿಕೇನಾಧಿಷ್ಠಿತಂ ಸತ್ ; ಏವಮೇವ ಯಥಾ ಉಕ್ತೋ ದೃಷ್ಟಾಂತಃ, ಅಯಂ ಶಾರೀರಃ ಶರೀರೇ ಭವಃ — ಕೋಽಸೌ ? ಆತ್ಮಾ ಲಿಂಗೋಪಾಧಿಃ, ಯಃ ಸ್ವಪ್ನಬುದ್ಧಾಂತಾವಿವ ಜನ್ಮಮರಣಾಭ್ಯಾಂ ಪಾಪ್ಮಸಂಸರ್ಗವಿಯೋಗಲಕ್ಷಣಾಭ್ಯಾಮ್ ಇಹಲೋಕಪರಲೋಕಾವನುಸಂಚರತಿ, ಯಸ್ಯೋತ್ಕ್ರಮಣಮನು ಪ್ರಾಣಾದ್ಯುತ್ಕ್ರಮಣಮ್ — ಸಃ ಪ್ರಾಜ್ಞೇನ ಪರೇಣ ಆತ್ಮನಾ ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಃಸ್ವಭಾವೇನ ಅನ್ವಾರೂಢಃ ಅಧಿಷ್ಠಿತಃ ಅವಭಾಸ್ಯಮಾನಃ — ತಥಾ ಚೋಕ್ತಮ್ ‘ಆತ್ಮನೈವಾಯಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಸ್ತೇ ಪಲ್ಯಯತೇ’ (ಬೃ. ಉ. ೪ । ೩ । ೬) ಇತಿ — ಉತ್ಸರ್ಜನ್ಯಾತಿ । ತತ್ರ ಚೈತನ್ಯಾತ್ಮಜ್ಯೋತಿಷಾ ಭಾಸ್ಯೇ ಲಿಂಗೇ ಪ್ರಾಣಪ್ರಧಾನೇ ಗಚ್ಛತಿ, ತದುಪಾಧಿರಪ್ಯಾತ್ಮಾ ಗಚ್ಛತೀವ ; ತಥಾ ಶ್ರುತ್ಯಂತರಮ್ — ‘ಕಸ್ಮಿನ್ನ್ವಹಮ್’ (ಪ್ರ. ಉ. ೬ । ೩) ಇತ್ಯಾದಿ, ‘ಧ್ಯಾಯತೀವ’ (ಬೃ. ಉ. ೪ । ೩ । ೭) ಇತಿ ಚ ; ಅತ ಏವೋಕ್ತಮ್ — ಪ್ರಾಜ್ಞೇನಾತ್ಮನಾನ್ವಾರೂಢ ಇತಿ ; ಅನ್ಯಥಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೇನ ಏಕೀಭೂತಃ ಶಕಟವತ್ ಕಥಮ್ ಉತ್ಸರ್ಜಯನ್ ಯಾತಿ । ತೇನ ಲಿಂಗೋಪಾಧಿರಾತ್ಮಾ ಉತ್ಸರ್ಜನ್ ಮರ್ಮಸು ನಿಕೃತ್ಯಮಾನೇಷು ದುಃಖವೇದನಯಾ ಆರ್ತಃ ಶಬ್ದಂ ಕುರ್ವನ್ ಯಾತಿ ಗಚ್ಛತಿ । ತತ್ ಕಸ್ಮಿನ್ಕಾಲೇ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ — ಯತ್ರ ಏತದ್ಭವತಿ, ಏತದಿತಿ ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣಮ್ , ಊರ್ಧ್ವೋಚ್ಛ್ವಾಸೀ, ಯತ್ರ ಊರ್ಧ್ವೋಚ್ಛ್ವಾಸಿತ್ವಮಸ್ಯ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ । ದೃಶ್ಯಮಾನಸ್ಯಾಪ್ಯನುವದನಂ ವೈರಾಗ್ಯಹೇತೋಃ ; ಈದೃಶಃ ಕಷ್ಟಃ ಖಲು ಅಯಂ ಸಂಸಾರಃ — ಯೇನ ಉತ್ಕ್ರಾಂತಿಕಾಲೇ ಮರ್ಮಸು ಉತ್ಕೃತ್ಯಮಾನೇಷು ಸ್ಮೃತಿಲೋಪಃ ದುಃಖವೇದನಾರ್ತಸ್ಯ ಪುರುಷಾರ್ಥಸಾಧನಪ್ರತಿಪತ್ತೌ ಚ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಪರವಶೀಕೃತಚಿತ್ತಸ್ಯ ; ತಸ್ಮಾತ್ ಯಾವತ್ ಇಯಮವಸ್ಥಾ ನ ಆಗಮಿಷ್ಯತಿ, ತಾವದೇವ ಪುರುಷಾರ್ಥಸಾಧನಕರ್ತವ್ಯತಾಯಾಮ್ ಅಪ್ರಮತ್ತೋ ಭವೇತ್ — ಇತ್ಯಾಹ ಕಾರುಣ್ಯಾತ್ ಶ್ರುತಿಃ ॥