இத ஆரப்⁴ய அஸ்ய ஸம்ஸாரோ வர்ண்யதே । யதா² அயமாத்மா ஸ்வப்நாந்தாத் பு³த்³தா⁴ந்தமாக³த: ; ஏவம் அயம் அஸ்மாத்³தே³ஹாத் தே³ஹாந்தரம் ப்ரதிபத்ஸ்யத இதி ஆஹ அத்ர த்³ருஷ்டாந்தம் — தத் தத்ர யதா² லோகே அந: ஶகடம் , ஸுஸமாஹிதம் ஸுஷ்டு² ப்⁴ருஶம் வா ஸமாஹிதம் பா⁴ண்டோ³பஸ்கரணேந உலூக²லமுஸலஶூர்பபிட²ராதி³நா அந்நாத்³யேந ச ஸம்பந்நம் ஸம்பா⁴ரேண ஆக்ராந்தமித்யர்த²: ; ததா² பா⁴ராக்ராந்தம் ஸத் , உத்ஸர்ஜத் ஶப்³த³ம் குர்வத் , யதா² யாயாத் க³ச்சே²த் ஶாகடிகேநாதி⁴ஷ்டி²தம் ஸத் ; ஏவமேவ யதா² உக்தோ த்³ருஷ்டாந்த:, அயம் ஶாரீர: ஶரீரே ப⁴வ: — கோ(அ)ஸௌ ? ஆத்மா லிங்கோ³பாதி⁴:, ய: ஸ்வப்நபு³த்³தா⁴ந்தாவிவ ஜந்மமரணாப்⁴யாம் பாப்மஸம்ஸர்க³வியோக³லக்ஷணாப்⁴யாம் இஹலோகபரலோகாவநுஸஞ்சரதி, யஸ்யோத்க்ரமணமநு ப்ராணாத்³யுத்க்ரமணம் — ஸ: ப்ராஜ்ஞேந பரேண ஆத்மநா ஸ்வயஞ்ஜ்யோதி:ஸ்வபா⁴வேந அந்வாரூட⁴: அதி⁴ஷ்டி²த: அவபா⁴ஸ்யமாந: — ததா² சோக்தம் ‘ஆத்மநைவாயம் ஜ்யோதிஷாஸ்தே பல்யயதே’ (ப்³ரு. உ. 4 । 3 । 6) இதி — உத்ஸர்ஜந்யாதி । தத்ர சைதந்யாத்மஜ்யோதிஷா பா⁴ஸ்யே லிங்கே³ ப்ராணப்ரதா⁴நே க³ச்ச²தி, தது³பாதி⁴ரப்யாத்மா க³ச்ச²தீவ ; ததா² ஶ்ருத்யந்தரம் — ‘கஸ்மிந்ந்வஹம்’ (ப்ர. உ. 6 । 3) இத்யாதி³, ‘த்⁴யாயதீவ’ (ப்³ரு. உ. 4 । 3 । 7) இதி ச ; அத ஏவோக்தம் — ப்ராஜ்ஞேநாத்மநாந்வாரூட⁴ இதி ; அந்யதா² ப்ராஜ்ஞேந ஏகீபூ⁴த: ஶகடவத் கத²ம் உத்ஸர்ஜயந் யாதி । தேந லிங்கோ³பாதி⁴ராத்மா உத்ஸர்ஜந் மர்மஸு நிக்ருத்யமாநேஷு து³:க²வேத³நயா ஆர்த: ஶப்³த³ம் குர்வந் யாதி க³ச்ச²தி । தத் கஸ்மிந்காலே இத்யுச்யதே — யத்ர ஏதத்³ப⁴வதி, ஏததி³தி க்ரியாவிஶேஷணம் , ஊர்த்⁴வோச்ச்²வாஸீ, யத்ர ஊர்த்⁴வோச்ச்²வாஸித்வமஸ்ய ப⁴வதீத்யர்த²: । த்³ருஶ்யமாநஸ்யாப்யநுவத³நம் வைராக்³யஹேதோ: ; ஈத்³ருஶ: கஷ்ட: க²லு அயம் ஸம்ஸார: — யேந உத்க்ராந்திகாலே மர்மஸு உத்க்ருத்யமாநேஷு ஸ்ம்ருதிலோப: து³:க²வேத³நார்தஸ்ய புருஷார்த²ஸாத⁴நப்ரதிபத்தௌ ச அஸாமர்த்²யம் பரவஶீக்ருதசித்தஸ்ய ; தஸ்மாத் யாவத் இயமவஸ்தா² ந ஆக³மிஷ்யதி, தாவதே³வ புருஷார்த²ஸாத⁴நகர்தவ்யதாயாம் அப்ரமத்தோ ப⁴வேத் — இத்யாஹ காருண்யாத் ஶ்ருதி: ॥