ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
பஞ்சமோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²மம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஓம் க²ம் ப்³ரஹ்ம । க²ம் புராணம் வாயுரம் க²மிதி ஹ ஸ்மாஹ கௌரவ்யாயணீபுத்ரோ வேதோ³(அ)யம் ப்³ராஹ்மணா விது³ர்வேதை³நேந யத்³வேதி³தவ்யம் ॥ 1 ॥
தத்ர க²மிதி பௌ⁴திகே கே² ப்ரதீதிர்மா பூ⁴த் இத்யாஹ — க²ம் புராணம் சிரந்தநம் க²ம் பரமாத்மாகாஶமித்யர்த²: । யத்தத்பரமாத்மாகாஶம் புராணம் க²ம் , தத் சக்ஷுராத்³யவிஷயத்வாத் நிராலம்ப³நம் அஶக்யம் க்³ரஹீதுமிதி ஶ்ரத்³தா⁴ப⁴க்திப்⁴யாம் பா⁴வவிஶேஷேண ச ஓங்காரே ஆவேஶயதி — யதா² விஷ்ண்வங்கா³ங்கிதாயாம் ஶிலாதி³ப்ரதிமாயாம் விஷ்ணும் லோக:, ஏவம் । வாயுரம் க²ம் , வாயு: அஸ்மிந்வித்³யத இதி வாயுரம் , க²ம் க²மாத்ரம் க²மித்யுச்யதே, ந புராணம் க²ம் — இத்யேவம் ஆஹ ஸ்ம । கோ(அ)ஸௌ ? கௌரவ்யாயணீபுத்ர: । வாயுரே ஹி கே² முக்²ய: க²ஶப்³த³வ்யவஹார: ; தஸ்மாந்முக்²யே ஸம்ப்ரத்யயோ யுக்த இதி மந்யதே । தத்ர யதி³ புராணம் க²ம் ப்³ரஹ்ம நிருபாதி⁴ஸ்வரூபம் , யதி³ வா வாயுரம் க²ம் ஸோபாதி⁴கம் ப்³ரஹ்ம, ஸர்வதா²பி ஓங்கார: ப்ரதீகத்வேநைவ ப்ரதிமாவத் ஸாத⁴நத்வம் ப்ரதிபத்³யதே, ‘ஏதத்³வை ஸத்யகாம பரம் சாபரம் ச ப்³ரஹ்ம யதோ³ங்கார:’ (ப்ர. உ. 5 । 2) இதி ஶ்ருத்யந்தராத் । கேவலம் க²ஶப்³தா³ர்தே² விப்ரதிபத்தி: । வேதோ³(அ)யம் ஓங்கார:, வேத³ விஜாநாதி அநேந யத்³வேதி³தவ்யம் தஸ்மாத்³வேத³: ஓங்கார: வாசக: அபி⁴தா⁴நம் ; தேநாபி⁴தா⁴நேந யத்³வேதி³தவ்யம் ப்³ரஹ்ம ப்ரகாஶ்யமாநம் அபி⁴தீ⁴யமாநம் வேத³ ஸாத⁴கோ விஜாநாதி உபலப⁴தே, தஸ்மாத் வேதோ³(அ)யமிதி ப்³ராஹ்மணா விது³: ; தஸ்மாத் ப்³ராஹ்மணாநாமபி⁴தா⁴நத்வேந ஸாத⁴நத்வமபி⁴ப்ரேதம் ஓங்காரஸ்ய । அத²வா வேதோ³(அ)யமித்யாதி³ அர்த²வாத³: ; கத²ம் ஓங்கார: ப்³ரஹ்மண: ப்ரதீகத்வேந விஹித: ; ஓம் க²ம் ப்³ரஹ்ம இதி ஸாமாநாதி⁴கரண்யாத் தஸ்ய ஸ்துதி: இதா³நீம் வேத³த்வேந ; ஸர்வோ ஹி அயம் வேத³ ஓங்கார ஏவ ; ஏதத்ப்ரப⁴வ: ஏததா³த்மக: ஸர்வ: ருக்³யஜு:ஸாமாதி³பே⁴த³பி⁴ந்ந: ஏஷ ஓங்கார:, ‘தத்³யதா² ஶங்குநா ஸர்வாணி பர்ணாநி’ (சா². உ. 2 । 23 । 3) இத்யாதி³ஶ்ருத்யந்தராத் ; இதஶ்சாயம் வேத³: ஓங்கார:, யத்³வேதி³தவ்யம் , தத்ஸர்வம் வேதி³தவ்யம் ஓங்காரேணைவ வேத³ ஏநேந ; அத: அயமோங்காரோ வேத³: ; இதரஸ்யாபி வேத³ஸ்ய வேத³த்வம் அத ஏவ ; தஸ்மாத் விஶிஷ்டோ(அ)யமோங்கார: ஸாத⁴நத்வேந ப்ரதிபத்தவ்ய இதி । அத²வா வேத³: ஸ: ; கோ(அ)ஸௌ ? யம் ப்³ராஹ்மணா விது³: ஓங்காரம் ; ப்³ராஹ்மணாநாம் ஹி அஸௌ ப்ரணவோத்³கீ³தா²தி³விகல்பைர்விஜ்ஞேய: ; தஸ்மிந்ஹி ப்ரயுஜ்யமாநே ஸாத⁴நத்வேந ஸர்வோ வேத³: ப்ரயுக்தோ ப⁴வதீதி ॥

மந்த்ரமேவம் வ்யாக்²யாய ப்³ராஹ்மணமவதார்ய வ்யாசஷ்டே —

தத்ரேத்யாதி³நா ।

மந்த்ர: ஸப்தம்யர்த²: ।

நநு யதோ²க்தம் தத்த்வம் ஸ்வேநைவ ரூபேண ப்ரதிபத்தும் ஶக்யதே கிம் ப்ரதீகோபதே³ஶேநேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யத்ததி³தி ।

பா⁴வவிஶேஷோ பு³த்³தே⁴ர்விஷயபாரவஶ்யம் பரிஹ்ருத்ய ப்ரத்யக்³ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநாபி⁴முக்²யம் ।

ஓங்காரே ப்³ரஹ்மாவேஶநமுதா³ஹரணேந த்³ரட⁴யதி —

யதே²தி ।

கல்பாந்தரமாஹ —

வாயுரமித்யாதி³நா ।

கிமிதி ஸூத்ராதி⁴கரணமவ்யாக்ருதமாகாஶமத்ர க்³ருஹ்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

வாயுரே ஹீதி ।

ததே³வ பூ⁴தாகாஶாத்மநா விபரிணதமிதி பா⁴வ: ।

தர்ஹி பக்ஷத்³வயே ஸம்ப்லவமாநே க: ஸித்³தா⁴ந்த: ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யாதி⁴காரிபே⁴த³மாஶ்ரித்யா(அ)(அ)ஹ —

தத்ரேதி ।

ஶ்ருத்யந்தரஸ்யாந்யதா²ஸித்³தி⁴ஸம்ப⁴வாதோ³ங்காரஸ்ய ப்ரதீகத்வே(அ)பி விப்ரதிபத்திமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

கேவலமிதி ।

இதரத்ர விப்ரதிபத்தித்³யோதகாபா⁴வாதி³தி பா⁴வ: ।

ப்ரதீகபக்ஷமுபபாத்³யாபி⁴தா⁴நபக்ஷமுபபாத³யதி —

வேதோ³(அ)யமிதி ।

ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி —

தேநேதி ।

வேதே³த்யத்ரா(அ)(அ)தௌ³ தச்ச²ப்³தோ³ த்³ரஷ்டவ்ய: ।

ப்³ராஹ்மணா விது³ரிதி விஶேஷநிர்தே³ஶஸ்ய தாத்பர்யமாஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

ப்ரதீகபக்ஷே(அ)பி வேதோ³(அ)யமித்யாதி³க்³ரந்தோ² நிர்வஹதீத்யாஹ —

அத²வேதி ।

வித்⁴யபா⁴வே கத²மர்த²வாத³: ஸம்ப⁴வதீத்யாஶங்க்ய பரிஹரதி —

கத²மித்யாதி³நா ।

வேத³த்வேந ஸ்துதிமோங்காரஸ்ய ஸம்க்³ரஹவிவரணாப்⁴யாம் த³ர்ஶயதி —

ஸர்வோ ஹீதி ।

ஓங்காரே ஸர்வஸ்ய நாமஜாதஸ்யாந்தர்பா⁴வே ப்ரமாணமாஹ —

தத்³யதே²தி ।

தத்ரைவ ஹேத்வந்தரமவதார்ய வ்யாகரோதி —

இதஶ்சேதி ।

வேதி³தவ்யம் பரமபரம் வா ப்³ரஹ்ம । ‘த்³வே ப்³ரஹ்மணோ வேதி³தவ்யே’ இதி ஶ்ருத்யந்தராத் ।

தத்³வேத³நஸாத⁴நத்வே(அ)பி கத²மோங்காரஸ்ய வேத³த்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

இதரஸ்யாபீதி ।

அத ஏவ வேதி³தவ்யவேத³நஹேதுத்வாதே³வேத்யர்த²: ।

ப்ரதீகபக்ஷே வாக்யயோஜநாம் நிக³மயதி —

தஸ்மாதி³தி ।

அபி⁴தா⁴நபக்ஷே ப்ரதீகபக்ஷே சைகம் வாக்யமேகைகத்ர யோஜயித்வா பக்ஷத்³வயே(அ)பி ஸாதா⁴ரண்யேந யோஜயதி —

அத²வேதி ।

தஸ்ய பூர்வோக்தநீத்யா வேத³த்வே லாப⁴ம் த³ர்ஶயதி —

தஸ்மிந்நிதி ।

ஓங்காரஸ்ய ப்³ரஹ்மோபாஸ்திஸாத⁴நத்வமித்த²ம் ஸித்³த⁴மித்யுபஸம்ஹர்துமிதிஶப்³த³: ।