శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽయమక్లేద్యోఽశోష్య ఎవ
నిత్యః సర్వగతః స్థాణురచలోఽయం సనాతనః ॥ ౨౪ ॥
నైతేషాం శ్లోకానాం పౌనరుక్త్యం చోదనీయమ్ , యతః ఎకేనైవ శ్లోకేన ఆత్మనః నిత్యత్వమవిక్రియత్వం చోక్తమ్ జాయతే మ్రియతే వా’ (భ. గీ. ౨ । ౨౦) ఇత్యాదినాతత్ర యదేవ ఆత్మవిషయం కిఞ్చిదుచ్యతే, తత్ ఎతస్మాత్ శ్లోకార్థాత్ అతిరిచ్యతే ; కిఞ్చిచ్ఛబ్దతః పునరుక్తమ్ , కిఞ్చిదర్థతః ఇతిదుర్బోధత్వాత్ ఆత్మవస్తునః పునః పునః ప్రసఙ్గమాపాద్య శబ్దాన్తరేణ తదేవ వస్తు నిరూపయతి భగవాన్ వాసుదేవః కథం ను నామ సంసారిణామసంసారిత్వబుద్ధిగోచరతామాపన్నం సత్ అవ్యక్తం తత్త్వం సంసారనివృత్తయే స్యాత్ ఇతి ॥ ౨౪ ॥
అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽయమక్లేద్యోఽశోష్య ఎవ
నిత్యః సర్వగతః స్థాణురచలోఽయం సనాతనః ॥ ౨౪ ॥
నైతేషాం శ్లోకానాం పౌనరుక్త్యం చోదనీయమ్ , యతః ఎకేనైవ శ్లోకేన ఆత్మనః నిత్యత్వమవిక్రియత్వం చోక్తమ్ జాయతే మ్రియతే వా’ (భ. గీ. ౨ । ౨౦) ఇత్యాదినాతత్ర యదేవ ఆత్మవిషయం కిఞ్చిదుచ్యతే, తత్ ఎతస్మాత్ శ్లోకార్థాత్ అతిరిచ్యతే ; కిఞ్చిచ్ఛబ్దతః పునరుక్తమ్ , కిఞ్చిదర్థతః ఇతిదుర్బోధత్వాత్ ఆత్మవస్తునః పునః పునః ప్రసఙ్గమాపాద్య శబ్దాన్తరేణ తదేవ వస్తు నిరూపయతి భగవాన్ వాసుదేవః కథం ను నామ సంసారిణామసంసారిత్వబుద్ధిగోచరతామాపన్నం సత్ అవ్యక్తం తత్త్వం సంసారనివృత్తయే స్యాత్ ఇతి ॥ ౨౪ ॥

ఆత్మనోఽవిక్రియత్వస్య ‘న జాయతే మ్రియతే వా’ (భ. గీ. ౨-౨౦) ఇత్యాదినా సాధితత్వాత్ , తస్యైవ పునఃపునరభిధానే పునరుక్తిరిత్యాశఙ్క్యాహ-

నైతేషామితి ।

అనాశఙ్కనీయస్య చోద్యస్య ప్రసఙ్గం దర్శయతి -

యత ఇతి ।

అతో ‘వేదావినాశినమ్’  (భ. గీ. ౨. ౨౧) ఇత్యాదౌ శఙ్క్యతే, పౌనరుక్త్యమితి శేషః ।

కథం తత్ర పౌనరుక్త్యాశఙ్కా సమున్మిషతి ? తత్రాహ -

తత్రేతి ।

వేదావినాశినమ్ (భ. గీ. ౨. ౨౧) ఇత్యాదిశ్లోకః సప్తమ్యా పరామృశ్యతే, శ్లోకశబ్దేన ‘న జాయతే మ్రియతే వా’ (భ. గీ. ౨-౨౦) ఇత్యాదిరుచ్యతే ।

నను - ఇహ శ్లోకే జన్మమరణాద్యభావోఽభిలక్ష్యతే, ‘వేద’ (భ. గీ. ౨. ౨౧) ఇత్యాదౌ పునరపక్షయాద్యభావో వివక్ష్యతే, తత్ర కథమర్థాతిరేకాభావమాదాయ పౌనరుక్త్యం చోద్యతే ? తత్రాహ -

కిఞ్చిదితి ।

కథం తర్హి పౌనరుక్త్యం న చోదనీయమితి మన్యసే ? తత్రాహ -

దుర్బోధత్వాదితి ।

పునఃపునర్విధానమేదేన వస్తు నిరూపయతో భగవతోఽభిప్రాయమాహ -

కథం న్వితి

॥ ౨౪ ॥