ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್      ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಚಾಯಂ ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನೀವ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥ ೫೮ ॥
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಸಮ್ಯಗುಪಸಂಹರತೇ ಚ ಅಯಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ಯತಿಃ ಕೂರ್ಮಃ ಅಂಗಾನಿ ಇವ ಯಥಾ ಕೂರ್ಮಃ ಭಯಾತ್ ಸ್ವಾನ್ಯಂಗಾನಿ ಉಪಸಂಹರತಿ ಸರ್ವಶಃ ಸರ್ವತಃ, ಏವಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಃ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವವಿಷಯೇಭ್ಯಃ ಉಪಸಂಹರತೇ । ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಾರ್ಥಂ ವಾಕ್ಯಮ್ ॥ ೫೮ ॥
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಚಾಯಂ ಕೂರ್ಮೋಽಂಗಾನೀವ ಸರ್ವಶಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾಣೀಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ॥ ೫೮ ॥
ಯದಾ ಸಂಹರತೇ ಸಮ್ಯಗುಪಸಂಹರತೇ ಚ ಅಯಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತೋ ಯತಿಃ ಕೂರ್ಮಃ ಅಂಗಾನಿ ಇವ ಯಥಾ ಕೂರ್ಮಃ ಭಯಾತ್ ಸ್ವಾನ್ಯಂಗಾನಿ ಉಪಸಂಹರತಿ ಸರ್ವಶಃ ಸರ್ವತಃ, ಏವಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಃ ಇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಇಂದ್ರಿಯಾರ್ಥೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವವಿಷಯೇಭ್ಯಃ ಉಪಸಂಹರತೇ । ತಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಾರ್ಥಂ ವಾಕ್ಯಮ್ ॥ ೫೮ ॥

ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಷಯೇಭ್ಯೋ ವೈಮುಖ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ಥೈರ್ಯೇ ಕಾರಣತ್ವಾತ್ , ಆದೌ ಜಿಜ್ಞಾಸುನಾ ತದನುಷ್ಠೇಯಮ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ಯದೇತಿ ।

ಮುಮುಕ್ಷುಣಾ -  ಮೋಕ್ಷಹೇತುಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಮಾನೇನ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ವಿಷಯೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವಾಣೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಮುಖಾನಿ ಕರ್ತವ್ಯಾನಿ, ಇತಿ ಶ್ಲೋಕವ್ಯಾಖ್ಯಾನೇನ ಕಥಯತಿ -

ಯದೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಉಪಸಂಹಾರಃ - ಸ್ವವಶತ್ವಾಪಾದನಮ್ । ತಸ್ಯ ಚ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಂ - ಅತಿದೃಢತ್ವಮ್ ।

ಅಯಮಿತಿ ಪ್ರಕೃತಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಗ್ರಹಣಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಮಿತಿ ।

ಇಂದ್ರಿಯೋಪಸಂಹಾರಸ್ಯ ಪ್ರಲಯರೂಪತ್ವಂ ವ್ಯಾವರ್ತ್ಯ, ಸಂಕೋಚಾತ್ಮಕತ್ವಂ ದೃಷ್ಟಾಂತೇನ ದರ್ಶಯತಿ -

ಕೂರ್ಮ ಇತಿ ।

ದೃಷ್ಟಾಂತಂ ವ್ಯಾಕರೋತಿ -

ಯಥೇತಿ ।

ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕೇ ಯೋಜಯನ್ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಪದಂ ತತ್ರ ಪ್ರವರ್ತಯತಿ -

ಏವಮಿತಿ ।

ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಷಯೇಭ್ಯೋ ವೈಮುಖ್ಯಕರಣಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಸ್ಥೈರ್ಯಹೇತುಃ, ಇತ್ಯುಕ್ತಮುಪಸಂಹರತಿ -

ತಸ್ಯೇತಿ

॥ ೫೮ ॥