ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಅಥ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯೈವ ಆಯಾಸಬಾಹುಲ್ಯಕಾರಣಾತ್ ಮೋಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾತ್ , ಆಶ್ರಮಾಂತರಾಣಾಂ ಶ್ರೌತನಿತ್ಯಕರ್ಮರಹಿತತ್ವಾತ್ ಇತಿತದಪ್ಯಸತ್ , ಸರ್ವೋಪನಿಷತ್ಸು ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಜ್ಞಾನಾಂಗತ್ವೇನ ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸವಿಧಾನಾತ್ , ಆಶ್ರಮವಿಕಲ್ಪಸಮುಚ್ಚಯವಿಧಾನಾಚ್ಚ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತ್ಯೋಃ
ಅಥ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯೈವ ಆಯಾಸಬಾಹುಲ್ಯಕಾರಣಾತ್ ಮೋಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾತ್ , ಆಶ್ರಮಾಂತರಾಣಾಂ ಶ್ರೌತನಿತ್ಯಕರ್ಮರಹಿತತ್ವಾತ್ ಇತಿತದಪ್ಯಸತ್ , ಸರ್ವೋಪನಿಷತ್ಸು ಇತಿಹಾಸಪುರಾಣಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಜ್ಞಾನಾಂಗತ್ವೇನ ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಸರ್ವಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸವಿಧಾನಾತ್ , ಆಶ್ರಮವಿಕಲ್ಪಸಮುಚ್ಚಯವಿಧಾನಾಚ್ಚ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತ್ಯೋಃ

ಸಾಧನಭೂಯಸ್ತ್ವೇ ಫಲಭೂಯಸ್ತ್ವಮಿತಿ ನ್ಯಾಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಂಕತೇ -

ಅಥೇತಿ ।

ಕ್ಲೇಶಬಾಹುಲ್ಯೋಪೇತಂ ಶ್ರೌತಂ ಸ್ಮಾರ್ತಂ ಚ ಬಹು ಕರ್ಮ । ತಸ್ಯಾನುಷ್ಠಾನಾದ್ ಗೃಹಸ್ಥಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಃ ಸ್ಯಾದೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಏವಕಾರನಿರಸ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ -

ನಾಶ್ರಮಾಂತರಾಣಾಮಿತಿ ।

ತೇಷಾಂ ನಾಸ್ತಿ ಮುಕ್ತಿರಿತ್ಯತ್ರ ಯಾವಜ್ಜೀವಾದಿಶ್ರುತಿವಿಹಿತಾವಶ್ಯಾನುಷ್ಠೇಯಕರ್ಮರಾಹಿತ್ಯಂ ಹೇತುಂ ಸೂಚಯತಿ -

ಶ್ರೌತೇತಿ ।

ಶಾಸ್ತ್ರವಿರೋಧಿನ್ಯಾಯಸ್ಯ ನಿರವಕಾಶತ್ವಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ದೂಷಯತಿ -

ತದಪೀತಿ ।

ಐಕಾಶ್ರಮ್ಯಸ್ಮೃತ್ಯಾ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಸ್ಯೈವ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾದನಧಿಕೃತಾಂಧಾದಿವಿಷಯಂ ಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸವಿಧಾನಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಜ್ಞಾನಾಂಗತ್ವೇನೇತಿ ।

ನ ಖಲ್ವನಧಿಕೃತಾನಾಮಂಧಾದೀನಾಂ ಸಂನ್ಯಾಸಃ ಶ್ರವಣಾದ್ಯಾವೃತ್ತಿದ್ವಾರಾ ಜ್ಞಾನಾಂಗಂ ಭವಿತುಮಲಮ್, ತೇಷಾಂ ಶ್ರವಣಾದ್ಯಭ್ಯಾಸಾಸಾಮರ್ಥ್ಯಾತ್ । ಅತಃ ಶ್ರುತ್ಯಾದೀನಾಂ ವಿರೋಧೇ ನಾಸ್ತಿ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾಭಾವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ -

ಆಶ್ರಮೇತಿ ।

‘ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಸಮಾಪ್ಯ ಗೃಹೀ ಭವೇದ್ , ಗೃಹಾದ್ವನೀ ಭೂತ್ವಾ ಪ್ರವ್ರಜೇದ್ , ಯದಿ ವಾ ಇತರಥಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾದೇವ ಪ್ರವ್ರಜೇದ್ ಗೃಹಾದ್ ವಾ ವನಾದ್ ವಾ‘ (ಜಾ. ಉ. ೪., ಯಾ. ಉ. ೧ ) ಇತಿ ಶ್ರುತೌ, ‘ತಸ್ಯಾಶ್ರಮವಿಕಲ್ಪಮೇಕೇ ಬ್ರುವತೇ’ (ಗೌ. ಧ. ೩-೧) ಇತಿ ‘ಯಮಿಚ್ಛೇತ್ ತಮಾವಸೇತ್’ (ವ. ೮-೨ ?) ಇತ್ಯಾದಿಸ್ಮೃತೌ ಚ ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ಸಮುಚ್ಚಯೇನ ವಿಕಲ್ಪೇನ ಚಾಶ್ರಮಾಂತರಮಿಚ್ಛಂತಂ ಪ್ರತಿ ವಿಧಾನಾನ್ನ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಧಾನತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥