ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
அஷ்டமோ(அ)த்⁴யாய:
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
புருஷ: ஸ பர: பார்த² ப⁴க்த்யா லப்⁴யஸ்த்வநந்யயா ।
யஸ்யாந்த:ஸ்தா²நி பூ⁴தாநி யேந ஸர்வமித³ம் ததம் ॥ 22 ॥
புருஷ: புரி ஶயநாத் பூர்ணத்வாத்³வா, ஸ பர: பார்த², பர: நிரதிஶய:, யஸ்மாத் புருஷாத் ந பரம் கிஞ்சித் । ஸ: ப⁴க்த்யா லப்⁴யஸ்து ஜ்ஞாநலக்ஷணயா அநந்யயா ஆத்மவிஷயயா । யஸ்ய புருஷஸ்ய அந்த:ஸ்தா²நி மத்⁴யஸ்தா²நி பூ⁴தாநி கார்யபூ⁴தாநி ; கார்யம் ஹி காரணஸ்ய அந்தர்வர்தி ப⁴வதி । யேந புருஷேண ஸர்வம் இத³ம் ஜக³த் ததம் வ்யாப்தம் ஆகாஶேநேவ க⁴டாதி³ ॥ 22 ॥
புருஷ: ஸ பர: பார்த² ப⁴க்த்யா லப்⁴யஸ்த்வநந்யயா ।
யஸ்யாந்த:ஸ்தா²நி பூ⁴தாநி யேந ஸர்வமித³ம் ததம் ॥ 22 ॥
புருஷ: புரி ஶயநாத் பூர்ணத்வாத்³வா, ஸ பர: பார்த², பர: நிரதிஶய:, யஸ்மாத் புருஷாத் ந பரம் கிஞ்சித் । ஸ: ப⁴க்த்யா லப்⁴யஸ்து ஜ்ஞாநலக்ஷணயா அநந்யயா ஆத்மவிஷயயா । யஸ்ய புருஷஸ்ய அந்த:ஸ்தா²நி மத்⁴யஸ்தா²நி பூ⁴தாநி கார்யபூ⁴தாநி ; கார்யம் ஹி காரணஸ்ய அந்தர்வர்தி ப⁴வதி । யேந புருஷேண ஸர்வம் இத³ம் ஜக³த் ததம் வ்யாப்தம் ஆகாஶேநேவ க⁴டாதி³ ॥ 22 ॥

பரஸ்ய புருஷஸ்ய ஸர்வகாரணத்வம் ஸர்வவ்யாபகத்வம் ச விஶேஷணத்³வயம்  உதா³ஹரதி -

யஸ்யேதி ।

நிரதிஶயத்வம் விஶத³யதி-

யஸ்மாதி³தி ।

துஶப்³த³: அவதா⁴ரணார்த²: ।

ப⁴க்தி: - ப⁴ஜநம் ஸேவா ப்ரத³க்ஷிணப்ரணாமாதி³லக்ஷணா, தாம் வ்யாவர்தயதி -

ஜ்ஞாநேதி ।

உக்தாயா ப⁴க்தே: விஷயதோ வைஶிஷ்ட்யம் ஆஹ -

அநந்யயேதி ।

கோ(அ)ஸௌ புருஷ: ? யத்³விஷயா ப⁴க்தி: தத்ப்ராப்தௌ பர்யாப்தா, இத்யாஶங்க்ய, உத்தரார்த⁴ம் வ்யாசஷ்டே -

யஸ்யேதி ।

கத²ம் பூ⁴தாநாம் தத³ந்தஸ்த²த்வம் ? தத்ர ஆஹ -

கார்யம் ஹீதி ।

‘ஸ பர்யகா³த்’ (ஈ உ. 8)இதி ஶ்ருுதிம் ஆஶ்ரித்ய ஆஹ -

யேநேதி

॥ 22 ॥