ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಗತೀ ಹ್ಯೇತೇ ಜಗತಃ ಶಾಶ್ವತೇ ಮತೇ
ಏಕಯಾ ಯಾತ್ಯನಾವೃತ್ತಿಮನ್ಯಯಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ ॥ ೨೬ ॥
ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಶುಕ್ಲಾ ಕೃಷ್ಣಾ ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ, ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾತ್ ಶುಕ್ಲಾ, ತದಭಾವಾತ್ ಕೃಷ್ಣಾ ; ಏತೇ ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಹಿ ಗತೀ ಜಗತಃ ಇತಿ ಅಧಿಕೃತಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಣೋಃ, ಜಗತಃ ಸರ್ವಸ್ಯೈವ ಏತೇ ಗತೀ ಸಂಭವತಃ ; ಶಾಶ್ವತೇ ನಿತ್ಯೇ, ಸಂಸಾರಸ್ಯ ನಿತ್ಯತ್ವಾತ್ , ಮತೇ ಅಭಿಪ್ರೇತೇತತ್ರ ಏಕಯಾ ಶುಕ್ಲಯಾ ಯಾತಿ ಅನಾವೃತ್ತಿಮ್ , ಅನ್ಯಯಾ ಇತರಯಾ ಆವರ್ತತೇ ಪುನಃ ಭೂಯಃ ॥ ೨೬ ॥
ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಗತೀ ಹ್ಯೇತೇ ಜಗತಃ ಶಾಶ್ವತೇ ಮತೇ
ಏಕಯಾ ಯಾತ್ಯನಾವೃತ್ತಿಮನ್ಯಯಾವರ್ತತೇ ಪುನಃ ॥ ೨೬ ॥
ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಶುಕ್ಲಾ ಕೃಷ್ಣಾ ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ, ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾತ್ ಶುಕ್ಲಾ, ತದಭಾವಾತ್ ಕೃಷ್ಣಾ ; ಏತೇ ಶುಕ್ಲಕೃಷ್ಣೇ ಹಿ ಗತೀ ಜಗತಃ ಇತಿ ಅಧಿಕೃತಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಣೋಃ, ಜಗತಃ ಸರ್ವಸ್ಯೈವ ಏತೇ ಗತೀ ಸಂಭವತಃ ; ಶಾಶ್ವತೇ ನಿತ್ಯೇ, ಸಂಸಾರಸ್ಯ ನಿತ್ಯತ್ವಾತ್ , ಮತೇ ಅಭಿಪ್ರೇತೇತತ್ರ ಏಕಯಾ ಶುಕ್ಲಯಾ ಯಾತಿ ಅನಾವೃತ್ತಿಮ್ , ಅನ್ಯಯಾ ಇತರಯಾ ಆವರ್ತತೇ ಪುನಃ ಭೂಯಃ ॥ ೨೬ ॥

ಆರೋಹಾವರೋಹಯೋಃ ಅಭ್ಯಾಸವಾಚಿನಾ ಪುನಶ್ಶಬ್ದೇನ ಸಂಸಾರಸ್ಯ ಅನಾದಿತ್ವಂ ಸೂಚ್ಯತೇೇ । ರಾತ್ರ್ಯಾದೌ ಮೃತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಮ್ ಅಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಾಪ್ತಿಶಂಕಾನಿವೃತ್ತ್ಯರ್ಥಮ್ ಅಭಿಮಾನಿದೇವತಾಗ್ರಹಣಾಯ ಮಾರ್ಗಯೋಃ ನಿತ್ಯತ್ವಮ್ ಆಹ -

ಶುಕ್ಲೇತಿ ।

ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾತ್ - ವಿದ್ಯಾಪ್ರಪ್ಯತ್ವಾತ್ ಅರ್ಚಿರಾದಿಪ್ರಕಾಶೋಪಲಕ್ಷಿತತ್ತ್ವಾಚ್ಚ, ಶುಕ್ಲಾ ದೇವಯಾನಾಖ್ಯಾ ಗತಿಃ । ತದಭಾವಾತ್ - ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶಕತ್ವಾಭಾವಾತ್ ಧೂಮಾದ್ಯಪ್ರಕಾಶೋಪಲಕ್ಷಿತತ್ವಾತ್ ಅವಿದ್ಯಾಪ್ರಾಪ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ, ಕೃಷ್ಣಾ ಪಿತೃಯಾಣಲಕ್ಷಣಾ ಗತಿಃ । ತಯೋರ್ಗತ್ಯೋಃ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಪ್ರಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥೋ ಹಿಶಬ್ದಃ ।

ಜಗಚ್ಛಬ್ದಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಾಧಿಕೃತವಿಷಯತ್ವೇನ ಸಂಕೋಚೇ ಹೇತುಮ್ ಆಹ -

ನ ಜಗತ ಇತಿ ।

ಅನ್ಯಥಾ ಜ್ಞಾನಕರ್ಮೋಪದೇಶಾನರ್ಥಕ್ಯಾತ್ , ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತಯೋರ್ನಿತ್ಯತ್ವೇ ಹೇತುಮ್ ಆಹ  -

ಸಂಸಾರಸ್ಯೇತಿ ।

ಮಾರ್ಗಯೋಃ ಯಾವತ್ಸಂಸಾರಭಾವಿತ್ವೇ ಫಲಿತಮ್ ಆಹ -

ತತ್ರೇತಿ ।

ಕ್ರಮಮುಕ್ತಿಃ - ಅನಾವೃತಿಃ । ಭೂಯಃ - ಭೋಕ್ತವ್ಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೇ ಶೇಷಕರ್ಮದಶಾತ್ , ಇತ್ಯರ್ಥಃ

॥ ೨೬ ॥