ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಪೂರ್ವೇ ಚತ್ವಾರೋ ಮನವಸ್ತಥಾ
ಮದ್ಭಾವಾ ಮಾನಸಾ ಜಾತಾ ಯೇಷಾಂ ಲೋಕ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ ೬ ॥
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಭೃಗ್ವಾದಯಃ ಪೂರ್ವೇ ಅತೀತಕಾಲಸಂಬಂಧಿನಃ, ಚತ್ವಾರಃ ಮನವಃ ತಥಾ ಸಾವರ್ಣಾ ಇತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ, ತೇ ಮದ್ಭಾವಾಃ ಮದ್ಗತಭಾವನಾಃ ವೈಷ್ಣವೇನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯೇನ ಉಪೇತಾಃ, ಮಾನಸಾಃ ಮನಸೈವ ಉತ್ಪಾದಿತಾಃ ಮಯಾ ಜಾತಾಃ ಉತ್ಪನ್ನಾಃ, ಯೇಷಾಂ ಮನೂನಾಂ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಸೃಷ್ಟಿಃ ಲೋಕೇ ಇಮಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಲಕ್ಷಣಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ ೬ ॥
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಪೂರ್ವೇ ಚತ್ವಾರೋ ಮನವಸ್ತಥಾ
ಮದ್ಭಾವಾ ಮಾನಸಾ ಜಾತಾ ಯೇಷಾಂ ಲೋಕ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ ೬ ॥
ಮಹರ್ಷಯಃ ಸಪ್ತ ಭೃಗ್ವಾದಯಃ ಪೂರ್ವೇ ಅತೀತಕಾಲಸಂಬಂಧಿನಃ, ಚತ್ವಾರಃ ಮನವಃ ತಥಾ ಸಾವರ್ಣಾ ಇತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ, ತೇ ಮದ್ಭಾವಾಃ ಮದ್ಗತಭಾವನಾಃ ವೈಷ್ಣವೇನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯೇನ ಉಪೇತಾಃ, ಮಾನಸಾಃ ಮನಸೈವ ಉತ್ಪಾದಿತಾಃ ಮಯಾ ಜಾತಾಃ ಉತ್ಪನ್ನಾಃ, ಯೇಷಾಂ ಮನೂನಾಂ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಸೃಷ್ಟಿಃ ಲೋಕೇ ಇಮಾಃ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಲಕ್ಷಣಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ॥ ೬ ॥

ತಥೇತಿ ಮನೂನಾಮಪಿ ಪೂರ್ವತ್ವೇನ ಆದ್ಯತ್ವಮ್ ಅನುಕೃಷ್ಯತೇ । ಕೇ ತೇ ಮನವಃ? ತತ್ರ ಆಹ-

ಸಾವರ್ಣಾ ಇತೀತಿ ।

ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ ಪುರಾಣೇಷು, ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪಾಲಕಾಃ, ಸ್ವಯಮ್ ಈಶ್ವರಾಶ್ಚ ಇತಿ ಶೇಷಃ ।

ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಮನೂನಾಂ ಚ ತುಲ್ಯಂ ವಿಶೇಷಣಮ್ -

ತೇ ಚೇತಿ ।

ಮಯಿ - ಸರ್ವಜ್ಞೇ ಸರ್ವೇಶ್ವರೇ, ಗತಾ - ಭಾವನಾ ಯೇಷಾಂ, ತೇ ತಥಾ । ಭಾವನಾಫಲಮ್ ಆಹ -

ವೈಷ್ಣವೇನೇತಿ ।

ವೈಷ್ಣವ್ಯಾ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಅಧಿಷ್ಠಿತತ್ವೇನ ಜ್ಞಾನೈಶ್ವರ್ಯವಂತಃ, ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತೇಷಾಂ ಜನ್ಮನೋ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಮ್ ಆಚಷ್ಟೇ -

ಮಾನಸಾ ಇತಿ ।

ಮನ್ವಾದೀನೇವ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ-

ಯೇಷಾಮಿತಿ ।

ವಿದ್ಯಯಾ ಜನ್ಮನಾ ಚ ಸಂತತಿಭೂತಾ ಮನ್ವಾದೀನಾಮ್ ಅಸ್ಮಿನ್ ಲೋಕೇ ಸರ್ವಾಃ ಪ್ರಜಾಃ, ಇತ್ಯರ್ಥಃ

॥ ೬ ॥