ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ದ್ವಿತೀಯಾಧ್ಯಾಯಪ್ರಭೃತಿಷು ವಿಭೂತ್ಯಂತೇಷು ಅಧ್ಯಾಯೇಷು ಪರಮಾತ್ಮನಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಅಕ್ಷರಸ್ಯ ವಿಧ್ವಸ್ತಸರ್ವೋಪಾಧಿವಿಶೇಷಸ್ಯ ಉಪಾಸನಮ್ ಉಕ್ತಮ್ ; ಸರ್ವಯೋಗೈಶ್ವರ್ಯಸರ್ವಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಮತ್ಸತ್ತ್ವೋಪಾಧೇಃ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ತವ ಉಪಾಸನಂ ತತ್ರ ತತ್ರ ಉಕ್ತಮ್ವಿಶ್ವರೂಪಾಧ್ಯಾಯೇ ತು ಐಶ್ವರಮ್ ಆದ್ಯಂ ಸಮಸ್ತಜಗದಾತ್ಮರೂಪಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ತ್ವದೀಯಂ ದರ್ಶಿತಮ್ ಉಪಾಸನಾರ್ಥಮೇವ ತ್ವಯಾತಚ್ಚ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಉಕ್ತವಾನಸಿ ಮತ್ಕರ್ಮಕೃತ್’ (ಭ. ಗೀ. ೧೧ । ೫೫) ಇತ್ಯಾದಿಅತಃ ಅಹಮ್ ಅನಯೋಃ ಉಭಯೋಃ ಪಕ್ಷಯೋಃ ವಿಶಿಷ್ಟತರಬುಭುತ್ಸಯಾ ತ್ವಾಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಇತಿ ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ
ದ್ವಿತೀಯಾಧ್ಯಾಯಪ್ರಭೃತಿಷು ವಿಭೂತ್ಯಂತೇಷು ಅಧ್ಯಾಯೇಷು ಪರಮಾತ್ಮನಃ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಅಕ್ಷರಸ್ಯ ವಿಧ್ವಸ್ತಸರ್ವೋಪಾಧಿವಿಶೇಷಸ್ಯ ಉಪಾಸನಮ್ ಉಕ್ತಮ್ ; ಸರ್ವಯೋಗೈಶ್ವರ್ಯಸರ್ವಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಮತ್ಸತ್ತ್ವೋಪಾಧೇಃ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ತವ ಉಪಾಸನಂ ತತ್ರ ತತ್ರ ಉಕ್ತಮ್ವಿಶ್ವರೂಪಾಧ್ಯಾಯೇ ತು ಐಶ್ವರಮ್ ಆದ್ಯಂ ಸಮಸ್ತಜಗದಾತ್ಮರೂಪಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ತ್ವದೀಯಂ ದರ್ಶಿತಮ್ ಉಪಾಸನಾರ್ಥಮೇವ ತ್ವಯಾತಚ್ಚ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ಉಕ್ತವಾನಸಿ ಮತ್ಕರ್ಮಕೃತ್’ (ಭ. ಗೀ. ೧೧ । ೫೫) ಇತ್ಯಾದಿಅತಃ ಅಹಮ್ ಅನಯೋಃ ಉಭಯೋಃ ಪಕ್ಷಯೋಃ ವಿಶಿಷ್ಟತರಬುಭುತ್ಸಯಾ ತ್ವಾಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ ಇತಿ ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ

ಅಶೋಚ್ಯಾನ್ ಇತ್ಯಾದಿಷು ವಿಭೂತ್ಯಧ್ಯಾಯಾವಸಾನೇಷು ಅಧ್ಯಾಯೇಷು ನಿರುಪಾಧಿಕಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಜ್ಞೇಯತ್ವೇನ ಅನುಸಂಧಾನಮ್ ಉಕ್ತಮ್ ಇತಿ, ವೃತ್ತಂ ಕೀರ್ತಯತಿ -

ದ್ವಿತೀಯೇತಿ ।

ಅತಿಕ್ರಾಂತೇಷು ತತ್ತದಧ್ಯಾಯೇಷು ಸೋಪಾಧಿಕಸ್ಯಾಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಧ್ಯೇಯತ್ವೇನ ಪ್ರತಿಪಾದನಮ್ ಕೃತಮ್ ಇತ್ಯಾಹ -

ಸರ್ವೇತಿ ।

ಸರ್ವಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಪಂಚಸ್ಯ ಯೋಗಃ - ಘಟನಾ ಜನ್ಮಸ್ಥಿತಿಭಂಗಪ್ರವೇಶನಿಯಮನಾಖ್ಯಾ, ತತ್ರ ಐಶ್ವರ್ಯಮ್ - ಸಾಮರ್ಥ್ಯಮ್ , ತೇನ ಸರ್ವತ್ರ ಜ್ಞೇಯೇ ಪ್ರತಿಬಂಧವಿಧುರಯಾ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತ್ಯಾ ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ಸತ್ವಾದ್ಯುಪಹಿತಸ್ಯ ಭಗವತೋ ಧ್ಯಾನಮ್ ತತ್ರ ತತ್ರ ಪಸಂಗಮಾಪಾದ್ಯ, ಮಂದಮಧ್ಯಮಯೋಃ ಅನುಗ್ರಹಾರ್ಥಮ್ ಉಕ್ತಮ್ , ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಏಕಾದಶೇ ವೃತ್ತಮ್ ಅನುವದತಿ -

ವಿಶ್ವರೂಪೇತಿ ।

ಅಧ್ಯಾಯಾಂತೇ ಭಗವದುಪದೇಶಮ್ ಅನುವದತಿ -

ತಚ್ಚೇತಿ ।

ಅತೀತಾನಂತರಶ್ಲೋಕೇನ ಉಕ್ತಮ್ ಅರ್ಥಂ ಪರಾಮೃಶತಿ -

ಮತ್ಕರ್ಮಕೃದಿತಿ ।

ಯಥಾಧಿಕಾರಂ ತಾರತಮ್ಯೋಪೇತಾನಿ ಸಾಧನಾನಿ ನಿಯಂತುಮ್ ಅಧ್ಯಾಯಾಂತರಮ್ ಅವತಾರಯನ್ ಆದೌ ಪ್ರಶ್ನಮ್ ಉತ್ಥಾಪಯತಿ -

ಅತ ಇತಿ ।

ಸೋಪಾಧಿಕಧ್ಯಾನಸ್ಯ ನಿರುಪಾಧಿಕಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಚ ಉಕ್ತತ್ವಾತ್ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।