శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
రజో రాగాత్మకం విద్ధి తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్
తన్నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన దేహినమ్ ॥ ౭ ॥
రజః రాగాత్మకం రఞ్జనాత్ రాగః గైరికాదివద్రాగాత్మకం విద్ధి జానీహితృష్ణాసఙ్గసముద్భవం తృష్ణా అప్రాప్తాభిలాషః, ఆసఙ్గః ప్రాప్తే విషయే మనసః ప్రీతిలక్షణః సంశ్లేషః, తృష్ణాసఙ్గయోః సముద్భవం తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్తన్నిబధ్నాతి తత్ రజః నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన, దృష్టాదృష్టార్థేషు కర్మసు సఞ్జనం తత్పరతా కర్మసఙ్గః, తేన నిబధ్నాతి రజః దేహినమ్ ॥ ౭ ॥
రజో రాగాత్మకం విద్ధి తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్
తన్నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన దేహినమ్ ॥ ౭ ॥
రజః రాగాత్మకం రఞ్జనాత్ రాగః గైరికాదివద్రాగాత్మకం విద్ధి జానీహితృష్ణాసఙ్గసముద్భవం తృష్ణా అప్రాప్తాభిలాషః, ఆసఙ్గః ప్రాప్తే విషయే మనసః ప్రీతిలక్షణః సంశ్లేషః, తృష్ణాసఙ్గయోః సముద్భవం తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్తన్నిబధ్నాతి తత్ రజః నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన, దృష్టాదృష్టార్థేషు కర్మసు సఞ్జనం తత్పరతా కర్మసఙ్గః, తేన నిబధ్నాతి రజః దేహినమ్ ॥ ౭ ॥

రజస్తర్హి కింలక్షణమ్ ? కథం వా పురుషం నిబధ్నాతి ఇతి ఆశఙ్క్య, ఆహ -

రజ ఇతి ।

రజ్యతే - సంసృజ్యతే అనేన పురుషః దృశ్యైః, ఇతి రాగః, అసౌ ఆత్మా అస్య, ఇతి రాగాత్మకం రజో జానీహి, ఇత్యాహ -

రఞ్జనాదితి ।

సముద్భవతి అస్మాత్ , ఇతి సముద్భవః । తృష్ణా చ ఆసఙ్గశ్చ తృష్ణాసఙ్గౌ, తయోః సముద్భవః, తమ్ ఇతి విగ్రహం గృహీత్వా, కార్యద్వారా రజోవివక్షుః, తృష్ణాసఙ్గయోః అర్థభేదమ్ ఆహ -

తృష్ణేత్యాదినా ।

రజసో లక్షణం ఉక్త్వా నిబన్ధృత్వప్రకారమ్ ఆహ -

తద్రజ ఇతి ।

కర్మసఙ్గం విభజతే -

దృష్టేతి ।

అకర్తారమేవ పురుషం కరోమి ఇత్యభిమానేన ప్రవర్తయతి ఇత్యర్థః

॥ ౭ ॥