శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః
యస్తు కర్మఫలత్యాగీ త్యాగీత్యభిధీయతే ॥ ౧౧ ॥
హి యస్మాత్ దేహభృతా, దేహం బిభర్తీతి దేహభృత్ , దేహాత్మాభిమానవాన్ దేహభృత్ ఉచ్యతే, వివేకీ ; హి వేదావినాశినమ్’ (భ. గీ. ౨ । ౨౧) ఇత్యాదినా కర్తృత్వాధికారాత్ నివర్తితఃఅతః తేన దేహభృతా అజ్ఞేన శక్యం త్యక్తుం సంన్యసితుం కర్మాణి అశేషతః నిఃశేషేణతస్మాత్ యస్తు అజ్ఞః అధికృతః నిత్యాని కర్మాణి కుర్వన్ కర్మఫలత్యాగీ కర్మఫలాభిసన్ధిమాత్రసంన్యాసీ సః త్యాగీ ఇతి అభిధీయతే కర్మీ అపి సన్ ఇతి స్తుత్యభిప్రాయేణతస్మాత్ పరమార్థదర్శినైవ అదేహభృతా దేహాత్మభావరహితేన అశేషకర్మసంన్యాసః శక్యతే కర్తుమ్ ॥ ౧౧ ॥
హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః
యస్తు కర్మఫలత్యాగీ త్యాగీత్యభిధీయతే ॥ ౧౧ ॥
హి యస్మాత్ దేహభృతా, దేహం బిభర్తీతి దేహభృత్ , దేహాత్మాభిమానవాన్ దేహభృత్ ఉచ్యతే, వివేకీ ; హి వేదావినాశినమ్’ (భ. గీ. ౨ । ౨౧) ఇత్యాదినా కర్తృత్వాధికారాత్ నివర్తితఃఅతః తేన దేహభృతా అజ్ఞేన శక్యం త్యక్తుం సంన్యసితుం కర్మాణి అశేషతః నిఃశేషేణతస్మాత్ యస్తు అజ్ఞః అధికృతః నిత్యాని కర్మాణి కుర్వన్ కర్మఫలత్యాగీ కర్మఫలాభిసన్ధిమాత్రసంన్యాసీ సః త్యాగీ ఇతి అభిధీయతే కర్మీ అపి సన్ ఇతి స్తుత్యభిప్రాయేణతస్మాత్ పరమార్థదర్శినైవ అదేహభృతా దేహాత్మభావరహితేన అశేషకర్మసంన్యాసః శక్యతే కర్తుమ్ ॥ ౧౧ ॥

వివేకినోఽపి దేహధారితయా దేహభృత్త్వావిశేషే కర్మాధికారః స్యాత్ ఇతి ఆశఙ్క్య ఆహ -

న హీతి ।

కర్తృత్వాధికారః తత్పూర్వకం కర్మానుష్ఠానం తస్మాత్ ఇతి యావత్ । జ్ఞానవతః దేహధారణేఽపి తదభిమానిత్వాభావః అతఃశబ్దార్థః ।

అజ్ఞస్య సర్వకర్మత్యాగాయోగమ్ ఉక్తం హేతూకృత్య ఫలితమాహ -

తస్మాదితి ।

కర్మానుష్ఠాయినః త్యాగిత్వోక్తిః అయుక్తా ఇతి ఆశఙ్క్య ఆహ -

కర్మ్యపీతి ।

కర్మిణాపి ఫలత్యాగేన త్యాగిత్వవచనం ఫలత్యాగస్తుత్యర్థమ్ ఇత్యర్థః ।

కస్య తర్హి సర్వకర్మత్యాగః సమ్భవతి ? ఇతి ఆశఙ్క్య వివేకవైరాగ్యాదిమతః దేహాభిమానహీనస్య ఇత్యుక్తం నిగమయతి -

తస్మాదితి

॥ ౧౧ ॥