శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్
అతత్త్వార్థవదల్పం తత్తామసముదాహృతమ్ ॥ ౨౨ ॥
యత్ జ్ఞానం కృత్స్నవత్ సమస్తవత్ సర్వవిషయమివ ఎకస్మిన్ కార్యే దేహే బహిర్వా ప్రతిమాదౌ సక్తమ్ఎతావానే ఆత్మా ఈశ్వరో వా, అతః పరమ్ అస్తిఇతి, యథా నగ్నక్షపణకాదీనాం శరీరాన్తర్వర్తీ దేహపరిమాణో జీవః, ఈశ్వరో వా పాషాణదార్వాదిమాత్రమ్ , ఇత్యేవమ్ ఎకస్మిన్ కార్యే సక్తమ్ అహైతుకం హేతువర్జితం నిర్యుక్తికమ్ , అతత్త్వార్థవత్ అయథాభూతార్థవత్ , యథాభూతః అర్థః తత్త్వార్థః, సః అస్య జ్ఞేయభూతః అస్తీతి తత్త్వార్థవత్ , తత్త్వార్థవత్ అతత్త్వార్థవత్ ; అహైతుకత్వాదేవ అల్పం , అల్పవిషయత్వాత్ అల్పఫలత్వాద్వాతత్ తామసమ్ ఉదాహృతమ్తామసానాం హి ప్రాణినామ్ అవివేకినామ్ ఈదృశం జ్ఞానం దృశ్యతే ॥ ౨౨ ॥
యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్
అతత్త్వార్థవదల్పం తత్తామసముదాహృతమ్ ॥ ౨౨ ॥
యత్ జ్ఞానం కృత్స్నవత్ సమస్తవత్ సర్వవిషయమివ ఎకస్మిన్ కార్యే దేహే బహిర్వా ప్రతిమాదౌ సక్తమ్ఎతావానే ఆత్మా ఈశ్వరో వా, అతః పరమ్ అస్తిఇతి, యథా నగ్నక్షపణకాదీనాం శరీరాన్తర్వర్తీ దేహపరిమాణో జీవః, ఈశ్వరో వా పాషాణదార్వాదిమాత్రమ్ , ఇత్యేవమ్ ఎకస్మిన్ కార్యే సక్తమ్ అహైతుకం హేతువర్జితం నిర్యుక్తికమ్ , అతత్త్వార్థవత్ అయథాభూతార్థవత్ , యథాభూతః అర్థః తత్త్వార్థః, సః అస్య జ్ఞేయభూతః అస్తీతి తత్త్వార్థవత్ , తత్త్వార్థవత్ అతత్త్వార్థవత్ ; అహైతుకత్వాదేవ అల్పం , అల్పవిషయత్వాత్ అల్పఫలత్వాద్వాతత్ తామసమ్ ఉదాహృతమ్తామసానాం హి ప్రాణినామ్ అవివేకినామ్ ఈదృశం జ్ఞానం దృశ్యతే ॥ ౨౨ ॥

సక్తత్వమేవ వ్యనక్తి -

ఎతావానితి ।

ఎకస్మిన్ కార్యే జ్ఞానస్య సక్తత్వమేవ దృష్టాన్తేన సాధయతి -

యథేత్యాదినా ।

యత్ నిర్యుక్తికత్వం, తదేవ జ్ఞానస్య ఆభాసత్వే కారణమ్ ఇత్యాహ -

అహైతుకత్వాదితి ।

స్వరూపతో విషయతశ్చ ఆభాసత్వం ఫలతో వా ఇత్యాహ -

అల్పేతి ।

తామసం జ్ఞానమ్ ఉక్తలక్షణమ్ ఇత్యత్ర అనుభవం ప్రమాణయతి -

తామసానాం హీతి

॥ ౨౨ ॥