శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ
ధృత్యుత్సాహసమన్వితః
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః
కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ॥ ౨౬ ॥
ముక్తసఙ్గః ముక్తః పరిత్యక్తః సఙ్గః యేన సః ముక్తసఙ్గః, అనహంవాదీ అహంవదనశీలః, ధృత్యుత్సాహసమన్వితః ధృతిః ధారణమ్ ఉత్సాహః ఉద్యమః తాభ్యాం సమన్వితః సంయుక్తః ధృత్యుత్సాహసమన్వితః, సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః క్రియమాణస్య కర్మణః ఫలసిద్ధౌ అసిద్ధౌ సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః నిర్వికారః, కేవలం శాస్త్రప్రమాణేన ప్రయుక్తః ఫలరాగాదినా యః సః నిర్వికారః ఉచ్యతేఎవంభూతః కర్తా యః సః సాత్త్వికః ఉచ్యతే ॥ ౨౬ ॥
ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ
ధృత్యుత్సాహసమన్వితః
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః
కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ॥ ౨౬ ॥
ముక్తసఙ్గః ముక్తః పరిత్యక్తః సఙ్గః యేన సః ముక్తసఙ్గః, అనహంవాదీ అహంవదనశీలః, ధృత్యుత్సాహసమన్వితః ధృతిః ధారణమ్ ఉత్సాహః ఉద్యమః తాభ్యాం సమన్వితః సంయుక్తః ధృత్యుత్సాహసమన్వితః, సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః క్రియమాణస్య కర్మణః ఫలసిద్ధౌ అసిద్ధౌ సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః నిర్వికారః, కేవలం శాస్త్రప్రమాణేన ప్రయుక్తః ఫలరాగాదినా యః సః నిర్వికారః ఉచ్యతేఎవంభూతః కర్తా యః సః సాత్త్వికః ఉచ్యతే ॥ ౨౬ ॥

ఇదానీం కర్తృత్రైవిధ్యం బ్రువన్ ఆదౌ సాత్త్వికం కర్తారం దర్శయతి -

ముక్తేతి ।

సాఙ్గో నామ ఫలాభిసన్ధిర్వా కర్తృత్వాభిమానో వా । నాహం వదనశీలః - కర్తా అహమితి వదనశీలః న భవతి ఇత్యర్థః ।

ధారణం - ధైర్యమ్ । క్రియమాణస్య కర్మణః యది ఫలానభిసన్ధిః, తర్హి న అనుష్ఠానవిశ్రమ్భః సమ్భవేత్ , ఇతి ఆశఙ్క్య ఆహ -

కేవలమితి ।

ఫలరాగాదినా ఇతి ఆదిశబ్దేన కర్మరాగః గృహ్యతే । అయుక్తః ఇతి ఛేదః

॥ ౨౬ ॥