ప్రశ్నోపనిషద్భాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (ప్రశ్న)
 
అన్నం వై ప్రజాపతిస్తతో హ వై తద్రేతస్తస్మాదిమాః ప్రజాః ప్రజాయన్త ఇతి ॥ ౧౪ ॥
ప్రకృతం తూచ్యతే సోఽహోరాత్రాత్మకః ప్రజాపతిర్వ్రీహియవాద్యన్నాత్మనా వ్యవస్థితః ఎవం క్రమేణ పరిణమ్య । తత్ అన్నం వై ప్రజాపతిః । కథమ్ ? తతః తస్మాత్ హ వై రేతః నృబీజం తత్ప్రజాకారణం తస్మాత్ యోషితి సిక్తాత్ ఇమాః మనుష్యాదిలక్షణాః ప్రజాః ప్రజాయన్తే యత్పృష్టం కుతో హ వై ప్రజాః ప్రజాయన్త ఇతి । తదేవం చన్ద్రాదిత్యమిథునాదిక్రమేణ అహోరాత్రాన్తేన అన్నరేతోద్వారేణ ఇమాః ప్రజాః ప్రజాయన్త ఇతి నిర్ణీతమ్ ॥

ఎవం క్రమేణేతి ।

రయిప్రాణసంవత్సరాదిక్రమేణ పరిణమ్య వ్రీహ్యాద్యాత్మనా వ్యవస్థితః సన్నన్నం వై ప్రజాపతిరన్నాత్మకో జాతః ప్రజాపతిరిత్యన్వయః ।

కథమితి ।

అన్నరూపత్వేఽపి తస్య కథం ప్రజాజనకత్వమిత్యర్థః ।

తత ఇతి ।

భక్షితాదన్నాదిత్యర్థః ।

రేత ఇతి ।

శోణితస్యాప్యుపలక్షణం తుల్యత్వాదితి ॥ ౧౪ ॥