మా భూతామస్య శరీరోదయవ్యయాభ్యాం స్థూలావుత్పత్తివినాశౌ, ఆకాశాదేరివ తు మహాసర్గాదౌ తదన్తే చోత్పత్తివినాశౌ జీవస్య భవిష్యత ఇతి శఙ్కాన్తరమపనేతుమిదమారభ్యతే ।

నాత్మాశ్రుతేర్నిత్యత్వాచ్చ తాభ్యః ।

విచారమూలసంశయస్య బీజమాహ

శ్రుతివిప్రతిపత్తేరితి ।

తామేవ దర్శయతి

కాసుచిచ్ఛ్రుతిష్వితి ।

పూర్వపక్షం గృహ్ణాతి

తత్ర ప్రాప్తమితి ।

పరమాత్మనస్తావద్విరుద్ధధర్మసంసర్గాదపహతానపహతపాప్మత్వాదిలక్షణాజ్జీవానామన్యత్వమ్ । తే చేన్న వికారాస్తతస్తత్త్వాన్తరత్వే బహుతరాద్వైతశ్రుతివిరోధః । బ్రహ్మవిజ్ఞానేన సర్వవిజ్ఞానప్రతిజ్ఞావిరోధశ్చ । తస్మాచ్ఛుతిభిరనుజ్ఞాయతే వికారత్వమ్ । ప్రమాణాన్తరం చాత్రోక్తమ్

విభక్తత్వాదాకాశాదివదితి ।

“యథాగ్నేః క్షుద్రా విస్ఫులిఙ్గాః”(బృ. ఉ. ౨ । ౧ । ౨౦) ఇతి చ శ్రుతిః సాక్షాదేవ బ్రహ్మవికారత్వం జీవానాం దర్శయతి । “యథా సుదీప్తాత్పావకాత్”(ము. ఉ. ౨ । ౧ । ౧) ఇతి చ బ్రహ్మణో జీవానాముత్పత్తిం చ తత్రాప్యయం చ సాక్షాద్దర్శయతి । నన్వక్షరాద్భావానాముత్పత్తిప్రలయావవగమ్యేతే । న జీవానామిత్యత ఆహ

జీవాత్మనామితి ।

స్యాదేతత్ । సృష్టిశ్రుతిష్వాకాశాద్యుత్పత్తిరివ కస్మాజ్జీవోత్పత్తిర్నామ్నాయతే । తస్మాదామ్నానయోగ్యస్యానామ్నానాత్తస్యోత్పత్త్యభావం ప్రతీమ ఇత్యత ఆహ

నచ క్వచిదశ్రవణమితి ।

ఎవం హి కస్యాఞ్చిచ్ఛాఖాయామామ్నాతస్య కతిపయాఙ్గసహితస్య కర్మణః శాఖాన్తరీయాఙ్గోపసంహారో న భవేత్ । తస్మాద్బహుతరశ్రుతివిరోధాదనుప్రవేశశ్రుతిర్వికారభావాత్పత్త్యా వ్యాఖ్యేయా । తస్మాదాకాశవజ్జీవాత్మాన ఉత్పద్యన్త ఇతి ప్రాప్త ఉచ్యతే భవేదేవం యది జీవా బ్రహ్మణో భిద్యేరన్ । న త్వేతదస్తి । “తత్సృష్ట్వా తదేవానుప్రావిశత్”(తై. ఉ. ౨ । ౬ । ౧) “అనేన జీవేన”(ఛా. ఉ. ౬ । ౩ । ౨) ఇత్యాద్యవిభాగశ్రుతేరౌపాధికత్వాచ్చ భేదస్య ఘటకరకాద్యాకాశవద్విరుద్ధధర్మసంసర్గస్యోపపత్తేః । ఉపాధీనాం చ మనోమయ ఇత్యాదీనాం శ్రుతేర్భూయసీనాం చ నిత్యత్వాజత్వాదిగోచరాణాం శ్రుతీనాం దర్శనాత్ “ఉపాధిప్రవిలయేనోపహితస్య” ఇతి చ ప్రశ్నోత్తరాభ్యామనేకధోపపాదనాదవిభాగస్య చ “ఎకో దేవః సర్వభూతేషు గూఢః”(శ్వే. ౬ । ౧౧) ఇతి శ్రుత్యైవోక్తత్వాన్నిత్యా జీవాత్మానో న వికారా న చాద్వైతప్రతిజ్ఞావిరోధ ఇతి సిద్ధమ్ । మైత్రేయీబ్రాహ్మణం చాధస్తాద్వ్యాఖ్యాతమితి నేహ వ్యాఖ్యాతమ్ ॥ ౧౭ ॥