ಬಂಧಸ್ಯಾಧ್ಯಸ್ತತ್ವಾತ್ ಸೂತ್ರಿತೇ ವಿಷಯಪ್ರಯೋಜನೇ ಸಂಭವತ ಇತಿ ಅಧ್ಯಾಸಂ ಸಿದ್ಧವದ್ಧೇತುತ್ವೇನೋಪೋದತ್ತೇ ಪೂರ್ವಭಾಷ್ಯಮ್ । ಉತ್ತರಭಾಷ್ಯಂ ತು ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಇತ್ಯಂತಮ್ ಅಧ್ಯಾಸಂ ಸಾಧಯತೀತ್ಯಾಹ –

ಕೋಽಯಮಿತಿ ।

ಅಧ್ಯಾಅಧ್ಯಾಸಸ್ಯೈಕಾರ್ಥ ಇತಿಸಾಖ್ಯೈಕಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿಪರತ್ವೇ ಭಾಷ್ಯಭೇದಪ್ರಸಿದ್ಧಿಃ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಅವಾಂತರತಾತ್ಪರ್ಯೇಣ ಲಕ್ಷಣಸಂಭಾವನಾಪ್ರಮಾಣತ್ರಯವಿಷಯತ್ವಾತ್ ಭಾಷ್ಯಭೇದ ಇತ್ಯಾಹ –

ತತ್ರಾಪೀತಿ ।

ಕೋಽಯಮಿತಿ ಭಾಷ್ಯೇ ತಂತ್ರೇಣೋಕ್ತಾಕ್ಷೇಪಪ್ರಶ್ನಪರಿಹಾರತ್ವೇನ ಏಕರಾಶಿತ್ವಾತ್ ಲಕ್ಷಣಸಂಭಾವನಾಭಾಷ್ಯದ್ವಯಸ್ಯ ಸಹೋಪಾದಾನಮ್ -

ಯದ್ಯೇವಮಿತಿ ।

ಅಧ್ಯಾಸೋಽಸ್ತ್ಯೇವೇತಿ ಸದ್ಭಾವನಿರ್ಣಯರೂಪಪ್ರಮಾಣಮುಚ್ಯತೇ ಚೇದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತದ್ರೂಪಃ ತತ್ಸಂಭಾವನೋಪನ್ಯಾಸೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯುಕ್ತೇ ಅಧ್ಯಾಸೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ಭ್ರಮನಿರಾಸಾಯ ಪ್ರಮಾಣೋಕ್ತಿವತ್ ನ ಸಂಭವತಿ, ಸಂಕೀರ್ಣಮಿತಿ ಭ್ರಮದ್ವಯನಿರಾಸಾಯ ಲಕ್ಷಣಸಂಭಾವನೇ ವಕ್ತವ್ಯೇ ಇತ್ಯಾಶಂಕಾಯಾಂ ಸತ್ಯಾಂ ಪ್ರಮಾಣೋಕ್ತ್ಯಾ ಉಕ್ತಿಸಿದ್ಧೇಃ ಪ್ರಮಾಣಾತ್ ಪೃಥಙ್ನವಕ್ತವ್ಯೇ ಇತ್ಯಾಹ -

ಪೃಥಗಿತಿ ।

ಪ್ರಮಾಣಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಸಂಭವತಿ ವ್ಯಾವೃತ್ತಮಿತಿ ಚಾಕಾರತ್ರಯವತ್ವಾಭಾವಾದೇವ ತದ್ಭ್ರಮನಿವರ್ತಕತ್ವಾಸಂಭವಾತ್ ಪೃಥಗ್ವಕ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಆಕಾರತ್ರಯವತ್ವಾಭಾವೇ ಅಭಿಪ್ರಮಿತೇಽರ್ಥೇ ಸಂಕೀರ್ಣಂ ನ ಸಂಭವತಿ ಚೇತಿ ಭ್ರಮಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಭಾವಾತ್ ನ ವಕ್ತವ್ಯ ಇತ್ಯಾಹ -

ನ ಹ್ಯನಿರ್ಜ್ಞಾತೇತಿ ।

ಅನುಮಾನಸಿದ್ಧೇ ಪರಮಾಣ್ವಾದೌ ಲಕ್ಷಣಾದ್ಯಪೇಕ್ಷಾಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಸಿದ್ಧೇ ನಾಪೇಕ್ಷೇತ್ಯಾಹ –

ದುಃಸಂಪಾದಮಿತಿ ।

ವಿಶೇಷತ ಇತಿ ।

ಅಸಾಧಾರಣಾಕಾರೇಣ ವ್ಯಾವೃತ್ತತಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಪ್ರದರ್ಶನಮಾತ್ರೇಣೇತಿ

ಪ್ರಮಾತೃತ್ವಾದಿವ್ಯವಹಾರಕಾಲೇ ಆತ್ಮನೋ ದೇಹಾದಿಷ್ವಹಂಮಮಾಭಿಮಾನೋಽಸ್ತ್ಯೇವೇತಿ ಪ್ರದರ್ಶನಮಾತ್ರೇಣ ತದಾಸ್ಯಾಭಿಮಾನಸ್ಯಾನಿರ್ವಚನೀಯಸ್ಯಾಧ್ಯಾಸತ್ವಂ ನ ಸಿದ್ಧ್ಯತೀತ್ಯರ್ಥಃ । ।

ಅಭಿಮಾನಸ್ಯೈವಾಧ್ಯಾಸಾತ್ಮಕತ್ವಾದಭಿಮಾನೋಽಸ್ತೀತಿ ಸಾಧಕೇನ ಪ್ರಮಾಣೇನಾಧ್ಯಾಸಾತ್ಮಕತ್ವಂ ಸಿದ್ಧ್ಯತೀತಿ ಚೋದಯತಿ -

ತತ್ಕಸ್ಯ ಹೇತೋರಿತಿ ।

ಕಸ್ಮಾದ್ಧೇತೋರಿತ್ಯರ್ಥಃ

ಪ್ರಮಾಣೇ ಸತಿ ಕಿಮಿತಿ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾನುಭವಾಭಾವ ಇತಿ, ಪ್ರಮಾಣಾಂತರಾಧೀನತ್ವಾದಿತ್ಯಾಹ -

ಬಾಧೇ ಹೀತಿ ।

ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾದಯಸ್ತ್ವಾತ್ಮನಿ ಅನಾತ್ಮಾವಭಾಸೇ ಪ್ರಮಾಣಮಿತಿ ಭಾವಃ ।

ಅನ್ಯಸ್ಯಾನ್ಯಾತ್ಮತಾವಭಾಸೋಽಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯಸ್ಯ ಬಾಧನಿಮಿತ್ತವಿವೇಕಾಧೀನತ್ವಾದ್ಬಾಧೋಽಪ್ಯಸ್ತೀತಿ ತತ್ರಾಹ -

ನೇಹ ಸ ಇತಿ ।

ಯೌಕ್ತಿಕಪರೋಕ್ಷಬಾಧೇಽಪಿ ಭ್ರಮನಿವರ್ತಕಾಪರೋಕ್ಷಬಾಧೋ ನಾಸ್ತೀತಿ ಭಾವಃ ।

ತರ್ಹಿ ಅಪರೋಕ್ಷಭ್ರಮಬಾಧಾಯ ಅಪರೋಕ್ಷ(ಭ್ರಮ)ಬಾಧಕಜ್ಞಾನಮೇವ ಸಂಪಾದನೀಯಂ ಕಿಮಿತಿ ಲಕ್ಷಣೋಕ್ತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಧ್ಯಾಸಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಮಭಿಧಾಯ ತಲ್ಲಕ್ಷಣವ್ಯಾಪ್ತಮಿದಮಿತ್ಯುಕ್ತೇಽಪಿ ಅಧ್ಯಾಸಾತ್ಮಕತ್ವಾಖ್ಯಮಿಥ್ಯಾತ್ವಂ ಸ್ಪಷ್ಟಂ ಭವತಿ ಇತಿ ಮತ್ವಾಽಽಹ –

ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಸದ್ಭಾವಃ ಕಥನೀಯ ಇತಿ

ಪ್ರಮಾಣೋಕ್ತ್ಯಾ ಸದ್ಭಾವಃ ಕಥನೀಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ । ।