ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯಾರೋಪಿತಾಹಂಕಾರಂ ತದ್ಧರ್ಮಾದಿನಾವಭಾಸಯೇತ್ , ಉಪರಕ್ತತ್ವಾತ್ ಸ್ಫಟಿಕಾದಿವತ್ ಇತಿ ತತ್ರಾಹ -

ಜಡರೂಪತ್ವಾದಿತಿ ।

ಆತ್ಮನೋ ವಿಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಾರಶೂನ್ಯತ್ವಾಜ್ಜಾಡ್ಯಾದಿವಿಶೇಷ ಇತಿ ತತ್ರಾಹ –

ವ್ಯಾಪಾರವಿರಹಿಣೋಽಪೀತಿ ।

ತದ್ಬಲಾತ್ ಪ್ರಕಾಶತ ಇತಿ ।

ಚಿತ್ಸಂಸರ್ಗಬಲಾದಹಂಕಾರಾದಿಃ ಪ್ರಕಾಶತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತೇನ ಲಕ್ಷಣತ ಇತಿ ।

ಜ್ಞಾನಕ್ರಿಯಾವ್ಯವಧಾನಮಂತರೇಣ ಚೈತನ್ಯಕರ್ಮತ್ವಾದೇವಾಹಂಕಾರಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ವಭಾವತಃ ಇದಂರೂಪತಾ ಕಥ್ಯತೇ, ನ ಪ್ರತಿಭಾಸತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಜ್ಞಾನಕ್ರಿಯಾವ್ಯವಧಾನೇನ ಸಿದ್ಧಃ ಪ್ರತಿಭಾಸತ ಇದಂರೂಪೋ ವಿಷಯ ಇತ್ಯಾಹ -

ವ್ಯವಹಾರತಃ ಪುನರಿತಿ ।

ಅತ್ರ ವ್ಯಾಪಾರಪೂರ್ವಕೋ ಯಸ್ಯ ಪರಿಚ್ಛೇದಃ ಸ ಏವ ವ್ಯವಹಾರತಃ ಪುನರಿದಮಾತ್ಮಕೋ ವಿಷಯ ಇತಿ ಪೂರ್ವಮನ್ವಯಃ ।

ಆತ್ಮನೋ ದೇಹಘಟಾದಿವಿಷಯಜ್ಞಾನವ್ಯಾಪಾರೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ತದ್ವ್ಯಾಪಾರೇಣ ವ್ಯಾಪ್ರಿಯಮಾಣಸ್ಯೈವೇತಿ ।

ದೇವದತ್ತವ್ಯಾಪಾರೇಣ ಯಜ್ಞದತ್ತೋ ವ್ಯಾಪ್ರಿಯಮಾಣ ಇವ ಯಥಾ ನ ಭವತಿ, ತದ್ವತ್ ಅಹಂಕಾರವ್ಯಾಪಾರೇಣಾತ್ಮನೋ ವ್ಯಾಪಾರವತ್ತಾ ನ ಯುಕ್ತೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ತದಾತ್ಮನ ಇತಿ ।

ಪರಿಣಾಮ್ಯಹಂಕಾರೈಕ್ಯೇ ಆತ್ಮನೋಽಪಿ ಪರಿಣಾಮಿತ್ವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿತಿ ; ನೇತ್ಯಾಹ –

ಮಿಥ್ಯೇತಿ ।

ವ್ಯಾಪಾರಶಕ್ತಿಮತ್ವಾಭಾವೇ ವ್ಯಾಪಾರಾಶ್ರಯತ್ವಂ ನ ಸಂಭವತೀತ್ಯಶಂಕ್ಯ ಶಕ್ತಿಮದಹಂಕಾರೋಪಾಧಿಕತ್ವೇನಾತ್ಮನ್ಯಪಿ ಶಕ್ತಿರಧ್ಯಸ್ತೇತ್ಯಾಹ –

ಯದುಪರಾಗಾದಿತಿ ।

ಅಹಂಕರ್ತೃತ್ವಮಿತಿ ।

ವ್ಯಾಪಾರವ್ಯಾರಜನಕಮಿತಿಜನಕ ಶಕ್ತಿಮತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಅಹಂಕಾರಸ್ಯ ಶಕ್ತಿಮತ್ವಂ ಯಥಾ ಸ್ವತ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ ತದ್ವದಾತ್ಮನೋಽಪಿ ಶಕ್ತಿಃ ಸ್ವತ ಏವಾಸ್ತ್ವಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಚಿತ್ಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ವಾಸ್ತವಶಕ್ತಿಮತ್ವಂ ನ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಹ –

ಅನಿದಮಾತ್ಮನ ಇತಿ ।

ಅಹಂಕಾರಸಾಕ್ಷಿಣೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಅಜ್ಞಾನವ್ಯವಧಾನಾತ್ ಪ್ರತಿಭಾಸತ ಇದಂ ರೂಪಂ ಸ್ಯಾದಿತಿ ತತ್ರಾಹ -

ಅತ ಏವಾಹಮಿತಿ ।

ಅಜ್ಞಾನಮಾತ್ರವ್ಯವಧಾನಾತಿರಿಕ್ತಜ್ಞಾನಕ್ರಿಯಾವ್ಯವಧಾನಾಭಾವಾದೇವೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಅರ್ಥತ ಇದಂರೂಪತ್ವೇಽಪಿ ತಥಾ ಪ್ರತಿಭಾಸಾಭಾವೇ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ –

ದೃಷ್ಟಶ್ಚೇತಿ ।

ನನು ತತ್ರೇತಿತತ್ತ್ವವಿಮರ್ಶೇಽಪಿ ಮೃಣ್ಮಯವ್ಯವಹಾರೋ ನ ಜಾಯತೇ । ಇಹ ತು ವಿಮರ್ಶೇಽಪಿ ಯುಷ್ಮದರ್ಥತಾ ವ್ಯವಹ್ರಿಯತೇ, ಅತೋ ನಾಯಂ ದೃಷ್ಟಾಂತ ಇತ್ಯತ ಆಹ –

ವ್ಯುತ್ಪನ್ನಮತಯಸ್ತ್ವಿತಿ ।

ವಿಮರ್ಶೇಽಹಂಕಾರಸ್ಯ ಯುಷ್ಮದಿತಿ ವ್ಯವಹಾರಮಪಿ ಸುಲಭಂ ನ ಮನ್ಯಂತ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಅತ ಏವೇತಿ ।

ವಿಮರ್ಶೇಽಪಿ ಯುಷ್ಮದಿತಿ ವ್ಯವಹಾರಸ್ಯ ದುರ್ಲಭತ್ವಾದೇವ, ಗುರುತರಯತ್ನವತಾ ಲಭ್ಯತಅತ್ರಾಪೂರ್ಣಂ ದೃಶ್ಯತೇ ...... - ಮುಕ್ತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಯದಿ ಸ್ಫಟಿಕೋದಾಹರಣೇನ ಆತ್ಮನ್ಯನಾತ್ಮಾಅನಾತ್ಮಧ್ಯಾಸೇತಿಧ್ಯಾಸಸಿದ್ಧಿಃ ತರ್ಹಿ ಶ್ರುತಿಷು ದರ್ಪಣಜಲಾದ್ಯುದಾಹರಣಂ ಕಿಮರ್ಥಮಿತಿ ತತ್ರಾಹ –

ಯತ್ಪುನರಿತಿ ।

ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಸ್ತ್ವಂತರಭಾವೇ ಕಿಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಕಲ್ಪಿತತ್ವಮಿತಿ, ನೇತ್ಯಾಹ –

ಕಿಂತ್ವಿತಿ ।

ವಿಪರ್ಯಯಸ್ವರೂಪವಿಪರ್ಯಸ್ತರೂಪತೇತಿತೇತಿ ।

ಸಂಸಾರಿರೂಪತೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಪ್ರತ್ಯಙ್ಮುಖತಾಭೇದಾವಭಾಸಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಸ್ಯ ಬಿಂಬಾದ್ವಸ್ತ್ವಂತರತ್ವಮಿತಿ ಚೋದಯತಿ -

ಕಥಂ ಪುನಸ್ತದೇವ ತದಿತಿ ।

ಏಕಸ್ವಲಕ್ಷಣತ್ವಾವಗಮಾದಿತಿ ।

ಏಕಸ್ವರೂಪಲಕ್ಷಣತ್ವೇನ ಮದೀಯಮಿದಂ ಮುಖಮಿತಿ ದರ್ಪಣಗತಮುಖವ್ಯಕ್ತೇಃ ಸ್ವಗ್ರೀವಾಸ್ಥಮುಖವ್ಯಕ್ತ್ಯೈಕ್ಯಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।